«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Davolashda quyosh nurlaridan foydalanish.
Quyosh nurining 
organizmga ijobiy ta’siri qadimdan ma’lum bo’lib, uning ta’sirida terida 
biologik faol moddalar hosil bo’ladi, organizmga gumoral va nerv-
reflektor yo’llar bilan ta’sir ko’rsatadi. Qo’yosh nurlari ta’sirida 
hayvonning tana vazni va uning kasalliklarga nisbatan chidamliligi 
oshadi, kalsiy va fosfor tuzlarining suyaklarda to’planishi, junning 
o’sishi, ter va yog’ bezlarining funksiyasi, qonning sifatiy tarkibi, 
gemopoez, gazlar almashinuvi, glikogen hosil bo’lishi va organizmdan 
to’liq oksidlanmagan moddalarning chiqarilishi yaxshilanadi. Jinsiy 
faollik oshadi. Quyosh nurlarining uzoq muddatli ta’siri natijasida, 
ayniqsa shamolsiz havo va yuqori namlik sharoitida organizmning qizib 
ketishi oqibatida issiq eltishi yoki oftob urishi kasalliklari paydo bo’lishi 
mumkin. 
 

---

38 
7-mashg’ulot.
 DAVOLASHDA ELEKTR TOKIDAN
FOYDALANISH.
 
Reja: 
7.1. Elektroterapiya usullarining mohiyati. 
7.2. Galvanoterapiya, ionogalvanizasiya. 
7.3. Darsonvallash, faradizasiya, diatermiya, UYuCh terapiya
 
Mashg’ulotning 
maqsadi:
talabalarga 
kasal 
hayvonlarni 
davolashda elektroterapevtik asboblardan foydalanish qoidalarini 
o’rgatish. 
Kerakli jihoz, reaktiv va asbob-uskunalar: 
jadvallar, Slaydlar, 
AGN-2 galvanik apparati, Iskra-1 apparati, diatermik apparat, UYuCh-
apparati, kasal hayvonlar. 
Mashg’ulotning borishi: Elektroterapiya 
deb davolashda elektr 
tokidan foydalanishga aytiladi. Buning uchun kichik kuchlanishli hamda 
past chastotali (galvanoterapiya, elektroforez), yuqori kuchlanishli va 
katta chastotali (darsonvallash, induktotermiya), impulsli (faradiylash) 
elektr toklari va ultra yuqori chastotali elektromagnit to’lqinlardan 
(UYuCh terapiya) foydalaniladi. 
Ma’lumki, hayvon tanasi elektr energiyasining manbai va elektr 
tokini o’tkazuvchi bo’lib hisoblanadi. Chunki hayvon tanasining 80 
foizga yaqin qismini suv va o’zidan elektr tokini yaxshi o’tkazadigan 
natriy, kaliy, kalsiy, magniy, fosfor, temir kabi elementlar tashkil etadi. 
Bundan tashqari, to’qimalardagi kristalloidlar va biokolloidlar ham 
elektr tokining o’tishiga yordam beradi. 
O’zidan elektr tokini o’tkazuvchi eritmalarga 
«elektrolitlar»
deyiladi. Elektrolit molekulalari parchalanganda musbat (kationlar) va 
manfiy (kationlar) zaryadlangan ionlar hosil bo’ladi. Kolloid 
eritmalardagi kolloid donachalari neytral bo’lib, elektr tokining ta’sirida 
u yoki bu zaryadli ionlarni o’ziga biriktirib olishi mumkin va biriktirib 
olingan ionning zaryadiga ko’ra ular qarama-qarshi zaryadli elektrodga 
tomon harakat qiladi. Ionlarning katodga qarab harakatiga