Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

partiyalar uyg‘onishi lozim. Ular balandparvoz gaplarni chetga surib, aniq 

---

83 
amaliy ishlar bilan odamlarimiz, saylovchilar ishonchini qozonishi, 
ularning qalbidan joy olishi kerak”
9
.
Hozirgi vaqtda O‘zbekistonda rasman ro‘yxatdan o‘tkazilgan 
to‘rttasiyosiy partiya mavjud. Bular: O‘zbekiston Xalq demokratik 
partiyasi, “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi, Milliy tiklanish 
demokratik partiyasi hamda Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati 
O‘zbekiston Liberal-demokratik partiyalaridir. Ushbu siyosiy 
partiyalarning huquqiy maqomi “Siyosiy partiyalar to‘g‘risida”gi 
O‘zbekiston Respublikasining 1996-yil 26-dekabrdagi qonuni bilan 
belgilanadi
1
. Unga ko‘ra, siyosiy partiya O‘zbekiston Respublikasi 
fuqarolarining qarashlar, manfaatlar va maqsadlar mushtarakligi asosida 
tuzilgan, davlat hokimiyati organlarini shakllantirishda jamiyat muayyan 
qismining siyosiy irodasini ro‘yobga chiqarishga intiluvchi hamda o‘z 
vakillari orqali davlat va jamoat ishlarini idora etishda qatnashuvchi 
ko‘ngilli birlashmasidir. 
Qolaversa, 2018-yil 14-noyabr kuni O‘zbekiston Respublikasining 
“Siyosiy partiyalar to‘g‘risida”gi qonunining 6-moddasiga asosan ekologik 
partiya tashkil etish yuzasidan mamlakat fuqarolaridan iborat 
tashabbuskorlar guruhi shakllantirildi. 
2007-yil 11-aprelda qabul qilingan “Davlat boshqaruvini yangilash va 
yanada demokratlashtirish hamda mamlakatni modernizatsiya qilishda 
siyosiy partiyalarning rolini kuchaytirish to‘g‘risida”gi
2
1
Konstitutsiyaviy 
qonunning qabul qilinishi siyosiy partiya fraksiyalariga ijro hokimiyati 
faoliyati ustidan parlament nazoratini o‘rnatishda muhim huquqiy asos 
bo‘ldi desak, hech ham mubolag‘a bo‘lmaydi. Negaki, O‘zbekiston 
Respublikasi Bosh vaziri nomzodni ko‘rib chiqishda, yangitdan 
shakllantirilgan hukumatning tutgan yo‘li va dasturiga yoki uning
ayrim yo‘nalishlariga qo‘shilmaydigan siyosiy partiyalar fraksiyalari 
o‘zlarini muxolifat deb e’lon qilishi, siyosiy partiyalar fraksiyalarining 
O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirini lavozimidan ozod etish masalasini 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti ko‘rib chiqishi uchun taqdim etishi 
kabi huquqlarini e’tirof etib o‘tish lozim. 
9
Халқ
сўзи
. 2017 
йил
13 
июль
. 
1
Ўзбекистон
Республикасининг
«
Сиёсий
партиялар
тўғрисида
»
ги
Қонуни
. 
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Ахборотномаси
, 1997 
йил
, 
№
2, 36-
модда
. 
2
Ўзбекистон
Республикаси
“
Давлат
бошқарувини
янгилаш
ва
янада
демократлаштириш
, 
ҳамда
мамлакатни
модернизация
қилишда
сиёсий
партияларнинг
ролини
кучайтириш
тўғрисида
”
ги
Конституциявий
қонуни
// 
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
, 2007.- 
№
15.- 151-
модда
. 

---

84 
Siyosiy partiyalar fuqarolarning huquq va erkinliklarini amalga 
oshirish maqsadida xohish-irodani erkin bildirish, partiyaga ixtiyoriy 
ravishda kirish va undan chiqish, a’zolarining teng huquqliligi, o‘zini
o‘zi boshqarish, qonuniylik va oshkoralik asosida tuziladi va faoliyat 
ko‘rsatadi. 
Quyidagi siyosiy partiyalarni tuzish va ularning faoliyat ko‘rsatishi 
taqiqlanadi: 
– konstitutsiyaviy tuzumni zo‘rlik bilan o‘zgartirishni maqsad qilib 
qo‘yuvchi; 
–O‘zbekiston Respublikasi suvereniteti, yaxlitligi va xavfsizligiga, 
fuqarolarining konstitutsiyaviy huquq va erkinliklariga qarshi chiquvchi; 
– urushni, ijtimoiy, miliy, irqiy va diniy adovatni targ‘ib qiluvchi; 
– xalqning sog‘lig‘i va ma’naviyatiga tajovuz qiluvchi; 
– milliy va diniy ruhdagi partiyalar. 
Davlatimiz mavjud barcha siyosiy partiyalarning, jamoat 
birlashmalarining huquqiy manfaatlarini muhofaza qiladi, ularning 
ijtimoiy turmushda ishtirok etishi uchun keng imkoniyatlar yaratib beradi. 
Lekin hech qaysi partiyaga alohida imtiyoz bermaydi. Siyosiy