Guliston davlat universiteti sattarov s. M

Ekoturlarni maqsadiga ko‘ra:
• “YOvvoyi” yoki“madaniy” tabiatni kuzatish va o‘rganish (ekologik ta’lim va tarbiya elementlari bilan birga);
• atrof tabiiy muhitda emotsional va estetik jihatdan dam olish;
• tabiiy omillar bilan davolanish;
• sport bilan shug‘ullanish va sarguzasht kabi turlarga ajratiladi.
Ekoturlar ob’ektiga ko‘ra:
• botanik, zoologik, geologik, geografik va shu kabilar;
• ekologik-etnografik, arxeologik, ekologik-madaniy;
• agroekotur yoki agrotur;
• speologik, suv, tog‘ va shu kabilarga ajratiladi.
Vaholanki, yuqorida maqsad va ob’etiga ko‘ra ajratilgan sinflar o‘zaro uzviy bog‘langan, biri ikkinchisidan kelib chiqadi. Lekin, amalda ekoturlarni tashkil etuvchi shaxslar ularning eng asosiy turlarini tanlab olib, tashkiliy– boshqaruv masalalarini muayyan turga qaratishi lozim. Masalan, AQSH ekoturizm agentligi tomonidan keltirilgan 1998 yil uchun statistik ma’lumotlarga ko‘ra 48% amerikalik turistlar o‘zlarining ta’tillarini tabiatga yo‘naltirilgan turizm orqali o‘tkazishni ma’qul deb biladilar. Milliy ekoturlarning aksariyat qismi milliy bog‘lar va shu kabi alohida muhofaza etilayotgan tabiiy hududlarga tashrif buyurish orqali rejalashtirilgan.
Ekoturizmning shakllariga ko‘ra mutaxassislar ekotur qatnashchilarining yoshi va salomatligiga asosiy ko‘rsatgich sifatida qaramoqdalar. CHunki tabiat injiqliklari va noqulay turistik sharoitlar sayyohlarning ularga qarshi turish qobiliyatiga qarab tasniflashga majbur etadi. Hech qachon maktab yoshidagi bolalarni ekstremal ekoturlarga, salomatligi yomon bo‘lgan keksalarni baland tog‘ ekoturlariga qo‘yib bo‘lmaydi, qo‘riqxonlarda esa katta-katta guruhlarga bo‘linmaydi. SHuning uchun ham turizmda, ayniqsa ekoturizmda ekologik xavfsizlik degan tushuncha mavjud va u ekotur o‘tkazishning asosiy talablaridan hisoblaniladi.
V.V.Xrabovchenko (2003) ekoturizm va ekoturlarni tasniflashda oddiygina qilib 4 ta ko‘rinishini ajratgan– ilmiy, tabiiy-tarixiy, sarguzasht, tabiiy rezervatlarga qilinadigan sayohat. Afsuski u ekoturistik tasniflanishga bir tomonlama yondosh­­v e’tiborga olinmagan, ya’ni ierarxik supasimon va o‘zaro tizimlashgan ko‘rinishda ifodalamagan.