Г>ул китаптл К. лракллнакстаппып кубла ранонллрыпда жасай- тугын клракалпаклардын этннкалык составы, сол гсрригориядагы

"" С. II. Т о л с т о » . Древннй Хорезм. Издание МГУ, 1948,
8-Лет.
II. Л. В а с к а к о в . Каракаянзкский язык, т. I, материаяы
по ;шалсктоло
1
'ни, 385-бет.
,<н‘ II. Л. К а с к а к о в . Состав лексики каракалпакското языка
и струкгура слона. „I(сследованни по сравннтелыюй грпмматнке
тюркскнх маыкои*, ч. IV, Дексика. М , 1962, 75-бет.
60
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

сыяқлы мәнилерди ацлагады107. Л. 3. 15удагонтыц сөз- 
лигинде бул сөз гат. с1ог1к1 „четвероуғольныП*, Вква- 
дратный,и0и, ден көрсетилсе, 15. 3 Радлов оны |Кош.| 
т орт кул
/четырехугольный/ дейдн'01'. С. Ахаллы бул 
сөздиц Махмуд Қашғарийднц сөзлигннде „төрткул, 
төргмүйешлн жай“ екенлигинен 
мағлыўмат береди110. 
15ул жағына нәзер салғанда, С. Ахаллыныц М. Кашға- 
рийден өзлестирген ннкири ҳақыйқатлыкқа жақынлай- 
ды. Диалекттеги 
дөрткүл
сөзиниц аргы төркинн „төрг 
мүйешли жай, қорған“ сөзлериие байланыслы дөрсўи 
игнмал. Себебн районнын жайласкаи ^ерриторнясында 
ертеден қалған көплеген археологиялық естелнклер- 
диц болыўына төрт мүйешлн ко|)ган, қалалардыц усы 
жерде орналасыўына байланыслы 
дмрткул
/Төрткүл/ 
агамасы пайда болған. 15ул ннкир Э. ҳәм 15. Мурзаев- 
лар тәрепннен де усынылган сдн. Олар „сыргқы жагы- 
нан уқсаслығына қарап. Ортя Азияда 
ушырасатуғын 
сскн қорганлардыц қалдыкларын да төрткул деп атай- 
ды“" 1 деген пикнрди айталы. Айтылған жағдай мақул- 
лаўга турарлық. Кубла диалекттеги 
Д врт күл
/әд. 
Төрт-
кү л
толоними, тийкарынан, втөрт мүйешли жай“, ес- 
киден қалған есгелнк сыяқлы маннлерге ийе.
Қубла диалекттеги 
Шаббаз
топониминиц келигт 
шығыўы ҳаққында бир неше пикирлер бар. С. П. 
Толстов өз мийпетлсринде бул қалаиыц бурын
—X
әснрлерде-ақ 
Қас (Қят)
агы менен белгили болғап- 
лығын, бнрақ 997-жылы Омиўдәрьяныц суўы тасыўы 
ўақтында суў түбинде қалгаплығын керсетедн"11. XII 
әсирде Орта Азия территорпнсында болган араб гео- 
графы Сама.ни, дәрьяныц оц жағында гейпара қала- 
лардыц, қулаған қалдықлард!.|ц уш!.|расқанлығы ҳәм
,1>: