Хәзирги пайтта естеликлерди самолётлардан турып излеуде тийкарынан 2 уазыйпаны орынлау көзде тутылады

Бул усыллар менен хәзирги уақытқа шекем бир қанша естеликлер табылды. Улыума алғанда космонавтлар менен бирге ислесиу әййемги мәденият излерин табыу хәм үйрениу ислерин рауажландырыуға жәрдем бермекте.
Орайлық Азияның шөл жерлеринде жайласқан археологиялық естеликлерди хауадан излеу хәм сүуретке алыу тийкарынан самолётлар жәрдеминде әмелге асырылады. Хорезм археологиялық-этнографиялық экспедициясынан тысқары бул усыллар басқа ири экспедициялар мәселен, ЮТАКЕ (Қубла Түркменстан археологиялық комплекс экспедициясы тәрепинен де 1961 жылда) қолланылады.
Хәзирги пайтта естеликлерди самолётлардан турып излеуде тийкарынан 2 уазыйпаны орынлау көзде тутылады:
1. Естеликлерди хауадан турып (аэровизуал) гүзетиу. Бул усылдан мақсет естеликлердиң жайласыу тәртибин, олардың бир-бирине хәм ландшафт пенен байланыслылық халатын анықлаудан, хәмде еле үйренилмеген естеликлерди табыу хәм оларды картаға түсириуден ибарат. Бул мағлыуматлар естеликлерди үйрениу ушын археологиялық экспедицияларды дурыс шөлкемлестириуде жәрдем береди.
2. Естеликлерди хауадан турып сүуретке түсириу (аэрофотосъемка) хауадан гүзетиу менен бир пайтта археолгиялык естеликлерди арнаулы фотоаппаратлар менен сүуретке түсириу усылынан да кең пайдаланылады. Сүуретлер әдетте ири хәм орта масштабта алынады.
Ири көлемдеги сүуретлер естеликлердиң улыума дүзилисин ғана көрсетип қоймастан, соның менен бирге оның планындағы майда деталларды да анықластырыуға жәрдем береди. Бул сүуретлерден археологиялық экспедиция пайтында естеликти дурыс үйрениуде қолланылады.
Орта көлемдеги сүуретлер естеликлер олар жайласқан жердиң топографиялық картасын дүзиуде жәрдем береди. Бул сүурктлерде әдетте естеликтиң әтирап-орталық пенен байланысы, далалар, сууғарыу тармақлары (каналлар, дәрья өзенлери, салмалар) жақсы сәулеленеди. Бундай сүуретлер ири қалаларды үйрениуде де үлкен жәрдем бериуи археологиялық әмелиятта тастыйықланды. Себеби, оларда ири қалалардың жайласқан орны, әтирапындағы ландшафттың халаты, сондай-ақ, қаланың түрли бөлимлериниң жайласыу тәртиби хәм басқалар жақсы сүуретленеди.
Көпғана археологиялық естеликлер болса жақсы сақланып қалмайды. Базыда бул естеликлердиң топырақ реңи яки өсимликлер менен қапланғанлық жағдайына қарап та ажыратыу мүмкин. Сол себепли де естеликти хауадан турып