Gimnastika (yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari)

Mashg‘ulotlarning uslubiy xususiyatlari
Ritmik gimnastika bilan guruh bo‘lib yoki mustaqil shug‘ul-lanish mumkin. Albatta, guruh mashg'ulotlari harakatlami bor kuch bilan ijro etishga undaydi, o‘zaro fikr almashishdan kislsi

rag‘batlanadi. Mustaqil mashg‘ulotlar shaxsiy intizomni talab etadi. Mashg‘ulotlaming samarasiga shug‘ullanuvchilar katta xohish va yuqori shiddat bilan, ko‘taiinki ruhda mashqlarni ijro etishi orqali erishiladi.

Ilmiy tekshirishlar orqali tasdiqlangan ritmik gimnastikaning samarasiga erishish uchun mashg‘ulotlar haftasiga 5—6 marta 15— 20 daqiqadan yoki haftasiga 3 marta 30—45 daqiqadan yoki 2 marta 45—60 daqiqadan o‘tkazilishi kerak. 3—4 oy o‘tkazilgan mashg‘ulotlardan so‘ng ko‘rinarli natijaga erishish mumkin: ish qobiliyati oshadi, tana og‘irligi kamayadi, kuch, bo‘g‘in harakat-chanligi faollashadi. Yosh xususiyatlarini hisobga olgan holda mashg‘ulotlar 90 daqiqadan davom etishi mumkin. Ritmik gimnastika bilan ishdan so‘ng shug‘ullanish maqsadga muvofiq. Qulay bo‘lgan bo‘sh vaqtda ham shug‘ullanish mumkin, faqat mashg‘ulotdan keyin biroz dam olish zarur.
Ritmik gimnastika mashg‘ulotlarini turli yoshdagi kishilar: maktab o‘quvchilari, talabalar, ishchilar, xizmatchilar, xotin-qizlar singari erkaklar bilan ham o‘tkazish mumkin. Ritmik gimnastika zaryadka, jismoniy daqiqa, sport razminkasi «10—15 daqiqa yoki dars 25—30, 45—60 daqiqa» shaklida o‘tkaziladi. Har qanday majmuani o‘tkazishda 15 yoki 60 daqiqalik mashg‘ulot bo‘lsa ham, ma’lum tuzilish saqlanadi. Ya’ni, tayyorgarlik, asosiy va yakunlovchi qismlar.

Birinchi —tayyorgarlik qism 5—10 daqiqa davom etib, terlagan holatgacha yaxshilab badan qizdirishni hal etadi. Bunda o‘tirib turishlar, engashishlar va qo‘l harakatlari, engashib oyoqlar bilan tashlanishlar, yurish, yugurish qo‘llaniladi.

Ikkinchisi — asosiy qism uzoqroq davom etadi. Mashg‘ulot uchun ketgan vaqtning 80—85% ini o‘z ichiga olib, bir necha qismdan (odatda, 2 tadan 6 tagacha) iborat boladi. Har bir mashg‘ulot qismlari shug‘ullanuvchilaming jismoniy tayyorgarligi darajasiga hamda yoshiga bog‘liq bo‘ladi. Mashg‘ulot ikki qismda qo‘llaniladi.
Birinchi qismda bo‘yin, qo‘l, yelka bo‘g£ini, gavda va oyoq uchun belgilangan mashqlar. Ikkinchi qismda yugurish mashqlari.

Darsning yakunlovchi qismida muskullarni bo‘shashtirish, nafasni rostlash mashqlari qo‘llaniladi. Oiganizmni tiklashning psixologik uslublaridan autogen trenirovkadan foydalaniladi.

Tayyorgarlik qismida yurak qisqarish tezligi (YuQT) maksimal yurak urishining 60—65% ini tashkil etadi. Asosiy qismda maksimal yurak urishining 80—85% ini tashkil etadi, ayrim hollarda esa maksimal yurak urishiga yaqinlashadi.
Ritmik gimnastika mashgeulotlari muayyan shug'ullanuvchilar uchun tavsiya etiladigan maksimal yurak urishining 65—90% iga teng keladigan shiddatdagi yuklama bilan o‘tkazilishi kerak, o‘ziga xos tabiatli, shug‘ullanishni endi boshlovchilar uchun yuklamaning hajmi maksimal yurak urishidan 60% ini, yaxshi tayyorgarlikka ega bo'lganlar uchun 75—80% ini tashkil qiladi. Mashg‘ulot haftasiga 2-9 marta 30—45 daqiqadan, yuklamaning shiddatligida o‘tkazilsa, yarim yildan so‘ng aniq ijobiy samara beradi.
Ritmik gimnastika I bosqich uchun majmualar