Gimnastika (yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari)

Ritmik gimnastikaning tarixi
Gimnastika o‘z ildizi bilan uzoq o‘tmishga borib taqaladi. Xitoy va Hindistonda eramizdan 4 ming yil ilgari ritmik mashqlar davolash maqsadida keng qo‘llanilgan. Xitoyda gimnastika bilan ertalab va kechqarun shug‘ullanishgan. Mashqlaming yangi tizimi va yangi raqslaming paydo bo‘lishi, chiroyli tana mahoratining asoschisi Fransua Delsartga bog‘liqdir.
XIX asrning fransuz pedogogi Jorj Demeni gimnastika mashqlarining o‘ziga xos tizimini yaratgan. U mushaklarni ritmik qisqartirish va bo‘shashtirishga asoslangan.
Keyinroq Jeneva konservatoriyasi professori Emil Isaak-Delpros o‘zining ritmik girnnastikasini yaratgan. U tana bilan his etilgan ritm butun organizmga ijobiy ta’sir ko‘rsatishini anglagan.
XIX asr 20-yillarining boshlarida Aysedoro Dunkan Moskvada raqs studiyasini tashkil qilgan.

Raqslar erkin qayishqoqlikka asoslangan bo‘lib, bu harakatlar orqali raqqosalar o‘z hissini va ichki kechinmalarini ifodaiashga urinishgan. Rossiyada qayishqoqlik, erkin raqs, ritm va hokazo studiyalarining paydo bo‘lishi har xil yo‘llar bilan kishini garmonik rivojlantirishga, jismoniy chiroyli bo‘lishiga va ruhiy boyitishga qaratilgan.

Ritmik gimnastika 1980-yillaming boshlarida keng rivojlandi. 1984-yildan boshlab, ritmik gimnastika mashg‘ulotlari televideniye orqali muntazam namoyish qilinmoqda.
G‘arb mamlakatlarida aerobikaning asoschilari Jeyn Fonda (AQSH), Sidne Rom (GFR), Marlen Sharel (GFR) hisoblanadi.
Ular tizimining xususiyati nimada? Jeyn Fond ritmik gim-nastikasining tizimi atletik gimnastika yo‘nalishida bo‘lib, u, aso-san, jismoniy yaxshi rivojlangan kishilar uchun belgilangan. Jis­ moniy sifatlarni rivojlantirishga qaratilgan mashqlar juda ko‘p marta takrorlanib, keng amplitudada ijro etiladi. Yurak, qon-tomir tizimi va nerv-muskul apparatiga kuchli ta’sir ko‘rsatadi. Sidne Rom mashg‘ulotlaming dasturi gimnastika mashqlaridan iborat. Marlen Shari mashg‘ulotlari esa raqs harakatlaridan iborat.
Ikkala usulda ham yugurish, sakrash mashqlari keng qo‘lla-nilib, 6 dan 12—15 daqiqagacha davom etgan. Chet elda ritmik gimnastikaning POP-mobillik va boshqa usullari keng orama-lashgan. Mamlakatimizda ritmik gimnastika muttaxassislaridan T.S. Lisitskaya va O. Ivanova nomlarini aytis’ mumkin.