Gigiyena fani boyicha oquv uslubiy majmua

Keysni bajarish bo‘yicha topshiriqlar:

1. 
   Zaxarlanish qaysi turga taa’lluqli?
   
2. 
   Profilaktikasi.
   

Muammo (asosiy va kichik muammolar)	Echim	Natija

2. 
   Keys. “ Buratino” nomli bolalar bog‘chasidagi 42 ta bola ko‘ngil aynishi, bosh og‘rishi, xarorat ko‘tarilishi, qorin burib og‘rishi, ayrimlarining terisida nim pushti rangli toshmalar borligidan shikoyat qilishgan.
   

Keysni bajarish bosqchilari va topshiriqlar:

Keysdagi muammoni keltirib chiqargan asosiy sabablar va hal etish yo‘llarini jadval asosida izohlang (individual va kichik guruhda).

Muammo turi	Zaxarlanishning qaysi	Profilaktikasi.
	turiga taa’lluqli?

2. 
   Keys. Bolalar bog‘chasida ertalabki nonushtadan keyin 2-4 soat o‘tgach ba’zi bolalarda tez- tez qusish to‘sh osti soxasida kuchli og‘riq, tomir tez-tez urishi, tana xarorati me’yorda, ayrimlarda ich ketishi xollari kuzatilgan.
   

1. 
   Zaxarlanishning qaysi turiga taa’lluqli?
   
2. 
   Profilaktikasi.
   

2. 
   Keys. Yuqumli kasalliklar kasalxonasiga quyidagi shikoyatlar bilan bemor qabul qilingan: Buyumlarning qo‘shaloq bo‘lib ko‘rinishi, ko‘rishning xiralashishi, bosh og‘rishi, yurish muvozanatining buzilishi, tovushning chiqmasligi va boshqalar.
   

1. 
   Zaxarlanishning qaysi turiga taa’lluqli?
   
2. 
   Profilaktikasi
   

2. 
   Keys. Bemorning shikoyatlari: og‘izning burishishi, yutishning qiyinlashishi, ko‘ngil aynishi, qusish, ich ketishi.Tomoqning yallig‘lanishi va engil gastrit kuzatilgan. Laboratoriya tekshiruv natijalari: qonda gemoglabin, leykotsit va erittrotsitlar soni me’yoridan kam.
   

1 Zaxarlanishning qaysi turiga taa’lluqli?

2. 
   Profilaktikasi
   

2. 
   Keys. “Tez yordam ” mashinasida yuqumli kasalliklar kasalxonasiga keltirilgan bemor qorin og‘rig‘i, tez-tez ich ketishi, ketma-ket qayd qilish, bexollik, tashnalik ichgan suv qayd bilan chiqishidan shikoyat qilgan. Bemorning ko‘zlari kirtaygan, rangi bo‘zarib ko‘kimtir tusga kirgan, qo‘l-oyoqlari muzlagan.
   

1. 
   Zaxarlanishning qaysi turiga taa’lluqli?
   
2. 
   Profilaktikasi
   

Testlar

1. 
   Bir kecha-kunduzdagi organizmning umumiy energiya sarfi quyidagilardan tashkil topgan:
   

1. 
   asosiy almashinuvga sarflanadigan energiya
   
2. 
   ovqat qabul qilish bilan bog‘lik bo‘lgan energiya sarfi
   
3. 
   bir kecha-kunduz mobaynida barcha turlarga sarflanadigan energiya
   
4. 
   ayrim faoliyat turlariga sarflanadigan energiya
   
5. 
   uyqu paytida sarfdanadigan energiya
   

2. 
   Ovqatlanishning fiziologik me’yorlari ishlab chiqilganda quyidagilar e’tiborga olinadi:
   

1. 
   aholining jinsi 2 ishning sifati
   

3. 
   kasb turi 4. turmush sharoiti 5. aholining yoshi
   

3. 
   Kuchaytirilgan kaloriyali ovqatlar qaysi kasalliklarda tavsiya qilinadi:
   

1. qalqonsimon bezning giperfunksiyasida 2.o‘tkir yuqumli kasalliklarda

2. 
   ba’zi bir surunkali kasalliklarda 4. intoksikatsiyada
   

5. oshqozon ichak kasalliklarida

2. 
   Kamaytirilgan kaloriyali ovqatlar qaysi kasalliklarda tavsiya etiladi
   

1. 
   qalkonsimon bezning giperfunksiyasida 2. oshqozon-ichak yaralari qaytalanganda
   

3. 
   yurak-tomir kasalliklarida 4. intoksikatsiyalarda
   

2. 
   oshqozon-ichak traktining o‘tkir kasalliklarida
   

5. Taomnoma-bu

1. 
   taom mahsulotlarining tizimi 2.kimyoviy tarkibning miqdori
   

3. 
   energetik qiymati 4. taom retsepti va mahsulotlar miqdori
   

5. 
   ovqatlanish ratsionidagi ovqatlik moddalarning nomlari va miqdori
   
6. 
   Ovqat ratsioniga qo‘yiladigan gigiyenik talab
   

1. 
   sifatlilik 2. turli mineral moddalar bo‘lishligi
   

3. 
   etarli miqdorda mahsulotlar 4. muntazamlik 5. xar kuni 3 maxal
   

5. 
   Organizmga oqsil moddalari tushmaganda yoki kam iste’mol qilinganda qaysi kasalliklar kelib chiqadi:
   

1. 
   oshqozon ichak yo‘lida bijg‘ish jarayoni kuchayadi 2. Kvashiorkor
   

3. 
   Marazm 4. antitelolar hosil bo‘lishi tezlashadi 5. atseton birikmalari to‘planib qoladi
   

5. 
   Uglevodlarning vazifalarini aniqlang:
   

1. 
   energiya 2. ichak peristaltikasini kuchaytiradi 3. oqsil va yog‘lar almashinuvida
   

ishtirok etadi 4. gormonal 5. katalitik

5. 
   Vitamin S etishmasligi natijasida organizmda quyidagi o‘zgarishlar sodir bo‘ladi:
   

1. terida mayda - mayda qon quyilishi 2. milklar yallig‘lanib undan qon oqishi

3. 
   o‘sish va rivojlanishning susayishi 4. mushaklarning bo‘shashib ketishi, terining yallig‘lanishi
   

5. 
   Pektin moddalar va kletchatkalar qatnashadi
   

1. 
   ichaklar qisqarishida , ichak mikroflarini me’yorlashda
   
2. 
   immunitet hosil qilishda 3. xujayra va to‘qimalarning tiklash
   

3. 
   organizmning modda almashinuvini boshqarishda 5. uglevodlar almashinuvida
   

5. 
   Suvda eriydigan vitaminlarni aniqlang:
   

1. Xolin (V4) 2. Piridoksin (V6)

3. 
   Askorbat kislota (Vs) 4. Tiamin (V1) 5. Inozit (V8)
   

5. 
   Vitaminsimon moddalarga qaysi vitaminlar kiradi:
   

1. Karnitin (V15) 2. Xolin (V4) 3. Inozit (V8)

4. 
   Biotin (V P) 5. Tiamin (V1)
   

5. 
   Quyidagilardan qaysi birlari yog‘da eriydigan vitaminlar tarkibiga kiradi:
   

1. Vitamin A 2. VitaminE 3. Vitamin S 4. Vitamin D 5. Vitamin K

5. 
   Yorug‘likdan qo‘rqish, shapko‘rlik, sariq va ko‘k ranglarni qabul qilmaslik qaysi vitamin organizmda etishmaganida yuzaga keladi:
   

1. Vitamin RR 2. Vitamin A 3. Vitamin V14. Vitamin K 5. Vitamin V2

5. 
   Vitamin R etishmasligi natijasida organizmda bo‘ladigan o‘zgarishlar:
   

1. milklar qonaydi 2. kapillyarlarning sinuvchanligi oshadi

3. qon tomirlarining rezistentligi kamayadi 4. yurak urushi qiyinlashadi.

5. 
   nerv sistemasiga ta’sir ko‘rsatadi
   

5. 
   Vitamin E ning erkak va ayollar uchun bir kunlik me’yori:
   

1. 
   erkaklar uchun 22 mg 2. ayollar uchun 12mg 3. erkaklar uchun 6mg
   

4. 
   ayollar uchun 20 mg 5. erkaklar uchun 15mg
   

5. 
   Vitamin V2 etishmasligi natijasida organizmda bo‘ladigan o‘zgarishlar:
   

1. yorug‘likdan qo‘rqish 2. ko‘zdan yosh oqishi

3. ko‘zda og‘riq bo‘lishi 4. yurak urushining qiyinlashishi

5. 
   tez achchiqlanish
   

5. 
   Vitamin A ning organizm uchun ahamiyati:
   

1. oksidlanish jarayonida qatnashadi 2. organizmni o‘sishiga yordam beradi

3. moddalar almashinuvida ishtirok etadi 4. normal ko‘rishni ta’minlaydi

3. 
   fermentlar faoliyatini boshqaradi
   

5. 
   Vitamin D etishmasligi natijasida quyidagi o‘zgarishlar sodir bo‘ladi:
   

1. suyak to‘qimasi bo‘shashib mort bo‘lib qoladi 2. oyoq suyaklari qiyshayadi

3. qon ivish xususiyatini sekinlashtiradi 4. homilaga ta’sir ko‘rsatadi

5. tish kariesi kelib chiqadi

5.