Glossariy Mavzu: “Taxikardiya” Reja: Taxikardiya, yurak tez urishi

Glossariy
Mavzu: “Taxikardiya”
Reja:
1. Taxikardiya, yurak tez urishi.
2. Patologik taxikardiya salbiy oqibatlarga olib kelishi.
3. Sinusli taxikardiya va paroksizmal taxikardiya


Taxikardiya, yurak tez urishi (qad.yun. ταχύς- tez va καρδία — yurak) — yurak qisqarish sonining (YQS) daqiqasiga 90 martadan oshishi. Taxikardiyaning ikki shaklini farqlash kerak:
patologik, ya’ni yurak urish tezligining tinch holatda oshishi;
fiziologik — YQS`ning jismoniy zo’riqishlar, hayajon yoki qo’rquv natijasida oshishi, me’yoriy hisoblanadi.
Taxikardiya — bu kasallik emas, balki simptomdir, chunki u ko’plab kasalliklarning namoyoni sifatida kuzatilishi mumkin. Uning eng ko’p uchraydigan sababchilari — vegetativ asab tizimi buzilishlari, endokrin tizim kasalliklari, gemodinamik buzilishlar va turli xil aritmiya shakllari hisoblanadi.



Patologik taxikardiya salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin:

• 
  Birinchidan, yurak tez urganda uning samaradorligi kamayadi, chunki qorinchalar qon bilan to’lishga ulgurmaydi, buning natijasida qon bosimi pasayadi va uning a’zolarga yetib borish sifati yomonlashadi.
  
• 
  Ikkinchidan, yurakning o’z qon ta’minoti ham buziladi, chunki u vaqt birligida ko’proq ish bajaradi va mos ravishda ko’proq kislorod talab qiladi, uning qon bilan yaxshi ta’minlanmasligi koronar yurak kasalligi va keyingi o’rinlarda infarkt xavfini oshiradi.
  

SINUSLI TAXIKARDIYA
Ushbu taxikardiya turiga yurak ritmini nazorat qiluvchi sinus tugunlari impuls hosil qilishi yoki ular orqali impuls o’tishining buzilishi sabab bo’ladi. Aritmiyalar elektrokardiogramma orqali aniqlanadi.
PAROKSIZMAL TAXIKARDIYA
Bu to’statdan boshlanadigan va xuddi shundek tugaydigan yurak urishi xuruji bo’lib, qisqarishlar soni daqiqasiga 150-300 martagacha yetishi mumkin. Uning 3 shakli ajratiladi:
Bo’lmachali;
Tugunli;
Qorinchali.
Yurak tez urishining etiologiyasi ekstrasistoliyadagi kabi, ammo supraventrikulyar paroksismal taxikardiya ko’pincha simpatik asab tizimining faollashuvi bilan bog’liq, qorinchali shakllari esa — miokarddagi jiddiy distrofik o’zgarishlar bilan deyarli barcha hollarda qorincha taxikardiyasi kardiologik patologiyasi bo’lgan shaxslarda kuzatiladi. 85% hollarda bu yurak ishemik kasalligi hissasiga to’g’ri keladi.
Erkaklarda ayollarga qaraganda 2 marta ko’proq kuzatiladi.
Faqat 2% hollarda xurujlar yurak shikastlanganining hech qanday ishonchli klinik va instrumental belgilari bo’lmagan bemorlarda aniqlanadi.