Геология ва геоинформацион тизимлар факультети геология кафедраси тошкент-2022

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ
ГЕОЛОГИЯ ФАНЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
4. Ер мантиясида конвектив оқимлар шаклланиши (4,0 млрд.йил). «Кулранг гнейслар» Ер қобиғини ташкил қилади ва уни алюмосиликатларга бойитади.
5. Ер ядросининг ташқи, суюқлашган қисмини ва у билан боғлиқ бўлган магнит майдоннинг ҳосил бўлиши (2,7 млрд.йил).
6. Пангея-I суперқитъасини ҳосил бўлиши (1,9 млрд.йил).
7. Пангея-I суперқитъасининг парчаланиши ва Родиний қитъасини яратилиши (1 млрд.йил).
8. Родиний қитъасининг парчаланиши натижасида 540 млн.йил аввал Гондвана пайдо бўлади. Бу жараёнлар Пангея-II (ёки Вегенер Пангеяси) шаклланиши билан (270 млн.й) якунланади.
9. Пангея-II ни парчаланиши натижасида ҳозирги Ҳинд, Атлантика, Шимолий Муз океанлари юзага келади (200 млн.й).
10. Ҳозирги Ер.
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ
ГЕОЛОГИЯ ФАНЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
Лавразия ва Гондванани намоён бўлиши
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ
ГЕОЛОГИЯ ФАНЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
Ер эволюцияси, Ернинг геологик тарихидаги энг йирик ходисалар
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ
ГЕОЛОГИЯ ФАНЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
Ерни геологик тарихини даврлашда В.Е.Хаин ишлаб чиққан ва олдинга сураётган қарашларга таянилди. В.Е.Хаин қарашларининг заминида плиталар тектоникаси назарияси, умумий геодинамиканинг асослари ётади. Ер тарихидаги асосий геологик воқеа ва ҳодисалар қуйидагича даврийлаштирилган:
1. Ернинг сайёра сифатида шаклланишидан аввалги босқич (4,3-4,56 млрд.йил). Ер бирламчи моддасининг аккрецияси (қуюқланиши, тўпланиши) билан белгиланади.
2. Эоархей босқичи (4,0-3,5 млрд.йил). Ибтидоий ер қобиғини шаклланиши, «кулранг гнейслар» ривожланиши.
3. Архей босқичи. Пангея-О ёки Моногея қитъасининг таркиб топиши (3,5-2,5 млрд.й).
4. Палеопротерозой босқичи (2,5-1,6 млрд.й) Пангея-О суперқитъасининг парчаланиши ва Пангея-I пайдо бўлиши.
5. Мезопротерозой босқичи (1,6-1,0 млрд.й) Пангея-I қисман парчаланади ва Родиний қитъаси пайдо бўлади.
6. Неопротерозой-қуйи мезозой босқичи (1,0-0,2 млрд.й). Родиний қитъасининг парчаланиши ва Пангея-II қитъасининг шаклланиши.
7. Мезокайназой босқичи (0,2-0 млрд.й) Пангея-II парчаланади ва ҳозирги замон океанларининг пайдо бўлиши.