Геология ва геоинформацион тизимлар факультети геология кафедраси тошкент-2022

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ
ГЕОЛОГИЯ ФАНЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
50-йиллар охири ва 60-йиллар бошларида океанларни интенсив геологик ва геофизик ўрганиш бошланган ва қатор муҳим геофизик кашфиётлар қилинган. Астеносфера мавжудлиги ва унинг устида литосфера ҳаракатланиши аниқланди. Вегенер ва рус-литва олими И.Д.Лукашевичлар томонидан таклиф қилинган фикр яъни қитъа ва океаник пўстлар қалинликлари ва таркиблари бўйича кескин фарқ қилиши исботланди.
Улкан ўрта-океан тизмалари ва рифтлар аниқланди. Океанларда чизиқли ўрта-океан тизмалари марказига нисбатан параллел ва симметрик белгилари ўзгарувчан магнит аномалиялари кашф этилди. Тоғ жинсларининг қолдиқ магнитланиш хусусиятига эга бўлганлиги сабабли қадимги магнит майдони ҳолатини аниқлаш имконияти туғилди. Шу асосда янги илмий йўналиш-палеомагнетизм пайдо бўлди.
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ
ГЕОЛОГИЯ ФАНЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
Рифт зонаси намоёни
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ
ГЕОЛОГИЯ ФАНЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
Чуқур ер ёриқлари
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ
ГЕОЛОГИЯ ФАНЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
Юқорида қайд этилган ва бошқа кашфиётлар натижасида фиксизм йўналиши бирон-бир тектоник гипотезага тўғри келмай қолди ва шу вақтларда кам тарафдорларга эга бўлган Вегенер гипотезасини ёдга олишга мажбур бўлди.
1961-1968 йилларда америка, Англия, канада ва франция геофизиклари ва геологлари ташаббуслари билан янги мобилистик назария асослари, дастлаб янги глобал тектоника ва кейинчалик плиталар тектоникаси (аниқроғи литосфера плиталари тектоникаси) яратилди.
Бунга асос бўлиб, қитъаларнинг ажралиши натижасида океанлар ҳосил бўлиши ғояси ва океан пўсти майдонининг кенгайиши, ўрта-океан тизмасининг марказий қисмидан бошланиши хизмат қилган.
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ