Gapning uyushiq bo‘laklari haqida ma’lumot Bir umumiy bo‘lakka tobe bog‘lanuvchi, bir XIL sintaktik vazifa bajaradigan, o‘zaro teng bog‘lovchilar va sanash ohangi yordamida bog‘langan



Download 73,09 Kb.
bet13/23
Sana01.08.2021
Hajmi73,09 Kb.
#134752
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   23
Bog'liq
Uyushiq va ajratilgan bo'laklar

Ajratilgan bo‘laklar

Gap tarkibidagi ma’lum bo‘lakning ma’nosini ta’kidlab, izohlab keluvchi, boshqa bo‘laklardan to‘xtam va ohang bilan ajralib turuvchi bo‘laklar ajratilgan bo‘laklar deyiladi. Demak, gapning ajratilgan bo‘laklari o‘zlari aloqada bo‘lgan bo‘laklarning ma’nosini izohlab, bo‘rttirib, aniqlashtirib yoki ta’kidlab keladi. Ular boshqa bo‘laklardan maxsus to‘xtam bilan ajralib gap urg‘usini oladi. Masalan, Soraxon shuncha kundan beri yetolmagan nivatgaRoziyani avvalgiday shod, go‘zal ko‘rish niyatigaSattor bir lahzada yetdi. Sizga, o‘rta bo‘yli qizga, atlas juda yarashibdi.

Ajratilgan bo‘laklar: a) bir bo‘lak holida keladi: Boyagi yigitning, Avazning, qo‘li gul ekan; b) birikmali holda keladi: Shu kuni kechqurun, daladan qavtishda, qori Sidiqjonga hamroh bo‘lib qolibdi.

Ajratilgan bo‘lak o‘zi izohlayotgan bo‘lakdan doimo keyin keladi va yozuvda vergul, tire, ba’zan qavs bilan ajratiladi.

Ajratilgan bo‘laklar gapdagi qaysi bo‘lakka oidligiga ko‘ra quyidagi turlarga bo‘linadi:



  • ajratilgan hollar, ajratilgan aniqlovchilar, ajratilgan izohlovchilar, ajratilgan to‘ldiruvchilar.

Ajratilgan bo‘laklar ishtirok etgan gaplar mazmunan murakkablashadi.

Gapning asosiy qismi ifodalagan axborotga ajratilgan bo‘lakdan anglashilgan qo‘shimcha axborot qo‘shiladi. Masalan, Tursunali akaga, shunday katta olimga, kuyov bo‘lish hazil gap emas. (O‘.Usmonov)

Bu gapda birinchi axborot – Tursunali akaga kuyov bo‘lish hazil gap emasligi gapning asosiy qismi orqali, ikkinchi axborot - Tursunali akaning katta olimligi ajratilgan bo‘lak orqali ifodalanadi.

Yuqorida bayon qilinganidek, ajratilgan bo‘laklar ikki xil vazifani bajaradi:


1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish