О‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA О‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI
KIMYO KAFEDRASI
5310600 - Yer usti transporti ta’lim yo‘nalishi uchun
“KIMYO ” fanidan
M A ‘ R U Z A L A R M A T N I
Qarshi shahri
5-Mavzu: Kimyoviy kinetika va kimyoviy muvozanat . Kimyoviy kinetikaning asosiy tushunchalari. 2 soat.
Reja:
1. Massalar tasiri qonuni.
2. Reaksiya tezligi, reaksiya tezligiga ta’sir qiluvchi omillar: ta’sirlashuvchi moddalar tabiati, konsentratsiya, harorat, bosim, nur va katalizator.
3. Vant- Goff qoidasi.
4. Kimyoviy reaksiyaning faollanish energiyasi va unga ta’sir etuvchi omillar.
5. S.Arrenius tenglamasi.
6. Kimyoviy reaksiyaning tezlik doimiysi va kinetik tenglamalar.
7. Katalizatorlar, ingibitorlar, promotorlar.
8. Katalizatorlarning reaksiya faollanish energiyasiga va tezlik doimiysiga ta’siri.
9. Reaksiyaning tartibi va molekulyarligi.
10. Oddiy va murakkab reaksiyalar.
11. Kataliz. Gomogen va geterogen kataliz.
12. Qaytar va qaytmas reaksiyalar.
13. Kimyoviy muvozanat.
14. Kimyoviy muvozanat doimiysi, kimyoviy muvozanatning siljishi, Le-Shatelye tamoyili.
15. Kimyoviy muvozanat siljishiga moddalar konsentratsiyasi, harorat va bosimning ta’siri.
Tayanch iboralar: Kimyoviy kinetika, tezlik, faktorlar, koncentratsiya, vaqt katalizator, aktivlanish energiyasi Vant-Goff qoidasi, temperatura koeffitsienti, qaytar va kaytmas jarayonlar, kimyoviy muvozanat, Le-Shatele prinsipi, geterogen, gomogen jarayonlar, adsorbciya, absorbciya, desorbciya.
Таянч иборалар:
Мавзуда урганиладиган асосий таянч иборалар: кайтар ва кайтмас реакциялар, химиявий мувозанат, мувозанат доимийси, мувозанатнинг силжиши, Ле-Шателье принципи. Таянч иборалар:
Мавзуда урганиладиган асосий таянч иборалари: химиявий кинетика, химиявий реакция тезлиги, реакциянинг молекулярлиги, тартиби, тезлик доимийси, уртача тезлик, реакция тезлигига таъсир этувчи омиллар, моддалар массаси таъсири қонуни, Вант-Гофф қоидаси, активланиш энергияси, катализатор, катализ, каталитик реакциялар, занжир реакциялар.
Аввалги мавзуларда химиявий жараёнлар (реакция) лар бориш эхтимоллигини ва уларнинг энергетик эффектларини ургандик. Лёкин бу тушунчалар реакциялар қандай тезликда боради ва уларнинг тезлиги қандай факторлар (омиллар)га боғликлигини тушунтириб бера олмади. Шу боисдан ҳар бир мураккаб реакцияларнинг хакикий механизми, бу реакцияларни бошкариш истикболларини, технологик жараёнларни математик модделаштириш, оптималлаштириш, автоматлаштириш каби асосий муаммоларни хал этиш химиявий реакция тезлигини чукўррок билишни талаб этади.
Химиявий реакция тезлиги ва унга таъсир этувчи факторларни урганувчи химия фанининг бўлими химиявий кинетика дейилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |