|
Далалар ва ишчи участкалар жойлашишини баҳолаш учун бошланғич
маълумотлар
Ечим
Кўрсаткичлар
I ер тузиш
йилига
II лойиҳа
бўйича
1
2
3
Алмашлаб экиш майдони, га
Йўллар тагидаги майдон, га
Ҳайдалма ерларнинг соф майдони, га
Ишчи участкалар сони
Ишчи участканинг ўртача майдони, га
энг узоқ участкалар орасидаги масофа, км
Ўртача ишлов бериш масофаси, м:
узунасига
кўндалангига
Ишчи йўналишдаги нишаблик, %
Айланиш полосаларининг умумий майдони, га
Қолдиқ учбурчаклар ва ўткир қирраларнинг
майдони, га
Ғаллани йиғиш муддатлари, кун
1150,2
16,5
1133,7
33
34,4
10,5
852
404
2,3
13,3
15,2
14,5
1150,2
12,4
1137,8
22
51,7
8,4
1240
417
0,5
9,1
10,5
9,8
Ҳисоблашлар 1993 й баҳоларида бажарилган.
1. Қўшимча йўллар эгаллайдиган майдондан, ғалла ҳосилдорлиги 1 га 30 ц
ва сотиш баҳоси 1 ц 60000 сўм бўлганда олинмайдиган (йўқотиладиган)
маҳсулот қуйидагига тенг бўлади:
П
д
30 60000 13 3 15 2
9 1 10 5
7380
,
,
,
,
минг сўм
2. Айланиш полосалари ва ўткир қирраларда далачилик маҳсулотлари
қийматининг пасайиши донга айлантирилганда қуйидагига тенг бўлади:
П
пк
0 2 30 60000 13 3 15 2
9 1 10 5
3204
,
,
,
,
,
минг сўм
3. Механизация ишлари баҳоси 1 га 1280 минг сўм бўлганда ишчи
йўналишлар бўйича нишабликларнинг пасайишига боғлиқ қишлоқ хўжалик
экинларини етиштириш учун харажатларнинг қисқариши қуйидагидек
ҳисобланади:
371
П
у
1
0 025 2 3 0 5 1280000 1137 8 65537
,
,
,
,
минг сўм.
4. Намланиш шароитининг яхшиланиши ҳисобига маҳсулот қийматининг
ўсиши
П
у
2
қуйидагига тенг бўлади:
П
у
2
0 15 2 3 0 5 60000 1137 8 18432
,
,
,
,
минг сўм.
5. Қишлоқ хўжалик техникасининг ишлов бериш масофаси ўсишига
боғлиқ бефойда айланишлари ва кириб чиқишлари харажатларининг камайиши
қуйидаги шаклда ҳисобланади:
Кдг
1
0 8 4 42
4134
852
0 2 4 42
4134
404
10 34%;
, ( ,
)
, ( ,
)
,
Кдг
2
0 8 4 42
4134
1240
0 2 4 42
4134
417
9 07%;
, ( ,
)
, ( ,
,
Кдг
10 34 9 07 1 27
,
,
, .
Унда Пдг=0,01
1,27
1280000
1137,8=18496 минг сўм
6. Иш куни давомида техниканинг бир участкадан иккинчисига ўтишлари
харажатлари бирга ишлайдиган агрегатлар 8, механизация ишларининг 9 тури
ва бир трактор-километр баҳоси 1500 сўм бўлганда қуйидагидек аниқланади:
3
хо1
=
33
10 5
2
8 9 1500 18711
,
ў ;
минг с м
3
хо2
=22
8 4
2
8 9 1500 9979
,
ў
минг с м
,
Харажатлар пасайиши қуйидагига тенг бўлади:
3
хо
=18711-9979=8732 минг сўм
7. Ғаллани йиғишда ёнилғи ва мойлаш материал-ларининг қиймати
пасайиши ёнилғи сарфи меъёри 1 га 8,2 кг, 1 кг ёнилғи нархи 1200 сўм, 8
агрегат, кунлик иш меъёри 14,5 га бўлганда қуйидагига тенг бўлади:
Э
гсм
=8,2
1200
14,5
8
4,7=5365 минг сўм.
8. Амортизация ажратмаси, қишлоқ хўжалиги техникасини жорий
таъмирлаш, сақлаш ва унга хизмат кўрсатиш харажатлари бундай ҳисобланади:
Э
а
=424116
8
4,7 =15947 минг сўм
9. Дала ишларида меҳнатга ҳақ тўлаш фондининг тежалиши бир одам
кунига 50 минг сўмдан тўланганда ва бригада 20 механизатордан ташкил
топганда қуйидагига тенг бўлади:
Э
о
=50000
20
4,7=4700 минг сўм
Шундай қилиб, ер тузиш лойиҳаси бўйича далалар ва ишчи
участкаларнинг жойлашиши яхшиланишидан кўриладиган умумий самара
қуйидагини ташкил этади:
П
П
П
З
Э
Э
Э
пк
у
д
хо
гсм
а
о
1
2
3204 65537
18496 8732 5365 15947 4700 121981
минг сўм
372
Бундан ташқари, лойиҳа бўйича йўллар тагидаги майдоннинг қисқариши
ҳисобига 7380 минг сўмлик қўшимча маҳсулот (
П
д
) ва намланиш шароитлари
яхши-ланиш ҳисобига (
П
у2
)-18432 минг сўмлик қўшимча маҳсулот олинади.
Донга айлантириб ҳисоблаганда, умумий қўшимча маҳсулот чиқиши
(121981+25812):60=2463 ц ташкил этади.
Агар, ер тузиш лойиҳаси бўйича 20 га иҳота дарахтлари полосаси
жойлаштирилган, у 60000 минг сўм капитал харажатларни талаб этадиган,
225000 минг сўмлик дала шийпонини қуриш кўзда тутилган деб ҳисобласак, бу
харажатлар, ҳаттоки, иҳота ўрмон полосаларининг агроиқлимий таъсирининг
самарасини ҳисобга олмасдан ҳам, 2-3 йилда қопланади.
225000 60000
121981
Шундай қилиб, алмашлаб экишлар ҳудудларини тўғри ташкил этиш
ҳисобига катта иқтисодий самара олиш мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |
