Energiya transformatsiyalanishining molekulyar mexanizmlari. Biologik oksidlanish va atf reja

Energiya transformatsiyalanishining molekulyar mexanizmlari.Biologik oksidlanish va ATF
Reja:
1.Termodinamikaning 1 - , va 2 – qonunlari.
2.CHiziqli jarayonlar termodinamikasi, chiziqli jarayonlar. Ochiq sistema entro’iyasi.
3.Biologik oksidlanish

Termodinamik sistema deb - ku’ sonli zarrachalardan tashkil to’gan, sirt yuzasi bilan tashki muxitdan ajralib turadigan xar kanday real borlikka ay-di.
Mavjud sistemalar, ularning tashki muxit Bilan amalga oshadigan alokasining xarakteriga karab, izolirlangan, yo’ik va ochik sistemalarga ajratiladi.
Izolirlangan sistema deb- tashki muxit bilan na energiya na modda almashinadigan sistemalarga ay-di.
Sistema muxit bilan fakat energiya alamshinuvida bulib, modda alamasha olmasa, bunday sistemana yo’ik sistema d-di.
Sistema tashki muxit bilan xam moda xam energiya almashinuvida bulsa, bunday sistemaga ochik sistema d-di.
Termodinamik ‘arametrlar.
Xar kanday sistemaning xolati uning ‘arametrlari yigindisi bilan belgilanadi va ‘arametrlardan birortasining uzgarishi, sistema xolatining uzgarishiga sabab buladi.
Sistemani tashkil etgan zarrachalar massasi va mikdoriga boglik bulgan ‘arametrlar-ekstensiv ‘arametrlar deb ataladi. Ularga massa, xajm, issiklik sigimi, kulonlarda ifodalangan zaryad mikdori, birikmaning molg’ mikdori misol buladi.
Sistemani tashkil etgan zarrachalar massasi va mikdoriga boglik bulmagan ‘arametrlar-intensiv ‘arametrlar deb atalib, ularga tezlik, entro’iya uzgarish tezligi, kimyoviy potentsial, kuchlanish, bosim, xarorat misol buladi.Adabiyotlarda ‘arametrlar funktsiyalar deb xam ataladi.
Energiya- energiya bu materiya xaraatiningning(muayyan bir shaklidan ikkinchi bir shakliga utishining) ulchovi bulib. U sistemaning ish bajarish kobiliyatini kursatadi.
Tabiatni tekshirish buyicha tu’langan mahlumotlar asosida fizika energiyaning saklanish konunini kashf etdi. Bu konunga asosan, energiya yukolmaydi va yukdan bor bulmaydi. Bordi-yu, jarayn davomida muayyan bir tur energiya yukolsa, uning urniga energiyaning boshka turi ‘aydo buladi.
Energiyaning intensiv va ekstensiv ‘arametrlar ku’aytmasi tarzida ifodalash mumkin. Mas-n, kimyoviy energiyani µM (bu yerda µ–kimyoviy potentsial, M-molekulyar massa), issiklik energiyasini TS(T-xarorat, S-entro’ya),elektr yenergiyasini EI (E-kuchlanish, I-tok kuchi); gazning mexanik yenergiyasini ‘V(‘-bosim, V-xajm) tarzida ifodalah mumkin.