|
O`zbekiston Respublikasi xalq ta’limi vazirligi Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti
Fizika – matematika fakulteti
Mehnat ta’limi kafedrasi Mehnat ta’limi yo`nalishi
BITIRUV MALAKAVIY ISHI
Mavzu: Elektrotexnika fanida transformatorlar va ularning ulanish gruhini aniqlashni o`rgatishda yangi o`quv usullaridan
foydalanish
Bajargan: I. Matkarimov
Ilmiy rahbar: dots. B. Ibragimov
Kafedra mudiri: dots. B. Ibragimov
NUKUS – 2014 yil
Mavzu: Elektrotexnika fanida transformatorlar va ularning ulanish gruhini aniqlashni o`rgatishda yangi o`quv usullaridan
foydalanish
REJA:
Kirish:
BOB. ELEKTR TOKI VA UNI TRANSFORMATSIYALASH
Elektr manba haqida umumiy tushincha.
Transformatorlar haqida umumiy tushinchalar.
BOB. TRANSFORMATORLAR VA ULARNI ULASH USULLARI
Transformatorlarning tuzilishi va ishlash printsipi.
Transformatorning ish rejimlari
O`quvchilarga elektr bilan ishlaydigan uy ruzg`or buyumlarini o`quvchilarga o’rgatish uslublari.
Amaliy ishlar paytida mehnat xavfsizligi qoydalari.
Bir soatlik dars konspektasi Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
Kirish
Mamlakatimiz taraqqiyotining muhim sharti kadrlar tayyorlash tizimining mukammol bo`lishi, zamonaviy iqtisod, Fan madaniyat, texnik va texnologiyalar asosida rivojlanishi shart.
Milliy dasturni amalga oshirishda mavjud ta`lim va kadrlarni tayyorlash tizimlarini tubdan o`zgartirish zamonaviy ilmiy fikrlar yutuqlari va ijtimoiy tajribalarga, ta’lim jarayonini hamma shakli va turlarida ilg`or-metodik talimlarga tayangan holda amalga oshiriladi.
Ma’lumki «Kadrlar tayyorlashning milliy dasturi» asosida yoshlarning ongini yuksaltirishga e’tibor qaratilgan va ta’lim tizimining asosiy vazifalaridan biri deb belgilab berilgan. Ta’lim tizimining eng muhim vazifalaridan biri zamonaviy o`quv dasturlari asosida yuqori natijali o`qitish va malakali kadrlar tayyorlashni ta’minlash hisoblanadi. Eng asosiy dolzarb ko`rsatkichi shundan iboratki, o`quvchilarni mustaqil fikrga yo`naltirish va ularning ong saviyasini zamonga mos holda tarbiyalashdan iborat.
Shunday ekan, o`qituvchining o`zida ham dars mashg`ulotlarini olib borishda yuksak saviya va bilim talab qilinadi. Maktab ta`lim tizimi jarayonida talabaning erkin tafakkurini shakllantirish va ijtimoiy hayotga tayyorlash har bir pedagogning diqqat e`tiborida bo`lishi zarur.
Dars jarayonida jonli muloqotni tashkil qilish uchun zamonaviy o`qitish usullaridan foydalanish ta`lim mazmunida etakchi rol o`ynaydi. Ta`lim mazmuni asosida o`quvchining tafakkuri, dunyoqarashi, ongli munosati, mafkuriy qarashlari tarkib topadi.
Shunday qilib, maktab programmasida maktab o`quvchilariga elektr manbali bilan ishlaydigan uy-ro`zg`or buyumlari buyicha elektr qo`ng`iroq, elektr mayatnik, uyingohlar va boshqalar bilan qo`yidagicha tanishtiriladi; vazifasi haqida gapiriladi, ishlatilib ko`rsatiladi, konstruktsiyasi bilan tanishtiriladi, elektr sxemasi chiziladi.
Elektrlashtirilgan qurilmalar bilan tanishish natijasida o`quvchilar qo`yidagilarni o`zlashtirib olishlari lozim;
Elektrlashtirilgan buyumlar shunday konstruktsiyalanishi kerakki, ularda simlar va kontant birikmalar ko`rinmasin, shuningdek elektr armaturalar puxta mahkamlangan , shunday buyumdan foydalanish hafvsiz bo`ladi;
Elektrlashtirilgan buyum pishiq va havfsiz bo`lishidan tashqari chiroyli va foydalanishda qulay bo`lishi kerak;
Sharnirli birikmalarda simlar shunday joylashtirilishi kerakki, qurilmadan uzoq foydalanish ularning ishdan chiqishiga (qisqa tutashuvga) olib kelmaydigan bo`lishi kerak;
Elektr energiya iste`molchilarini shunday joylashtirish kerakki, issiqlik ajralishi (aylanma harakatda) oqibatida buyum yonib ketmaydigan, aylanuvchi detalga simlar o`ralib qolmaydigan bo`lishi maqsadga muvofiq bo`ladi.
Montaj qilish davomida, odatda qiyinchiliklar tug`ilishi mumkin. Bunday holda o`qituvchi ulardan texnik topshiriqlar sifatida foydalansa bo`ladi. Masalan, o`qituvchilar ta`minlash shnurini lampa asosiga biriktirish kerak bo`lsin.Bunda instruktsion kartada esa bu operatsiya tushirib qoldirilgan. O`qituvchilarda buni qanday qilish kerak, degan savol tug`iladi. O`qituvchi darhol javob bermaydi, aksincha o`quvchilarga shnurni biriktirish usulini topishni tavsiya qiladi. Albatta, bunda o`quvchilar o`qituvchi yordamisiz optimal xulosaga kela olmasliklari mumkin. Ammo bu qiyin vaziyat o`quvchilarni fikrlashga, mustaqil xulosa chiqarishga qiziqtiradi. Bu esa o`quvchilarning intellektual rivojlanishiga va mehnatga ijodiy yondoshishlariga yordam beradi.
Shunday qilib, bu bitiruv malakaviy ishida o`quvchilarga elektr manbai bilan ishlaydigan uy ro`zg`or buyumlarini foydalanish va ishlatish uslublari haqida batafsil aniq ko`rsatilgan bo`lib topiladi.
O`qitish jarayonida yangi o`quv uslublarini tadbiq etish kadrlar tayyorlash talablarning tarkibiy qismini tashkil etadi.
Respublikamiz hukumati va prezidenti olib borayotgan siyosiy iqtisodiy siyosatida davlat faoliyatining barcha sohalarin rivojlantirishga ayniqsa, yosh avlodni milliy tiklanish g`oyasi ruhida tarbiyalashga katta e`tibor berilmoqda. Hozirgi kunda ta`lim olayotgan yoshlar xalqimizning kelajagi hisoblanadi. Bu sharafli vazifani bajarish o`qituvchilar zimmasiga tushadi. Shu sababli yuqori malakali o`qituvchilar tayyorlash va ularning malakasini oshirish masalasiga katta e`tibor qaratilmoqda.
Xalqning faravonligini ta`minlashda, ilm-fan taraqqiyotida shuningdek, turmushning barcha javhalarida elektr energiyasiga bo`lgan talab juda kattadir. Shu sababli elektrtexnika fanining rivojlanishi va uning amaliyotta qo`llanilishi, maktab o`quvchilariga tushintirilishi, ko`nikmalar hosil qilish juda katta ahamiyotga egadir.
Elektrotexnika fanida o`zgaruvchang tok va uni hosil qilish, etkazib berish masalariga alohida e`tibor qaratilgan. Elektr stantsiyalarida hosil bo`lgan elektr energiyasini olis masofalarga etkazib berishda transformatorlarning roli juda katta. Bu termin va tushinchalarni o`quvchilarga tushintirishda bazi muoammalarga echishda yangi pedagogik texnologiyadan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Maktab o`quvchilarga elektrotexnikaning asosiy qisimdan biri bu transformatorlar va ularing ishlash printspini o`rgatish alohida katta ahamiyatga ega shu bois elektrotexnika ishlari asosan uninng mazmuni, maktablarning ish tajribasidan kelib chiqib dasturning tegishli bolmagan faqatgina elektromantaj ishlari uchun moljallangan.
Bu masalada yangi pedagogik texnologiya usullaridan-klaster tuzish, aqliy hujum, tanqidiy fikrlash, juftliklarda ishlash va xokazo foydalanish mumkin. Bu usullarning mohiyati shundaki, o`quvchilarda qiziqish paydo qilish va u o`zicha yondashish yuzaga keladi va buning natijasida shaxsiy fikr, tafakkur rivojlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
