Е. Б. Бабский, А. А. Зубков, Г. И. Косицкий, Б. И. Ходоров

Қарилик даврида узоқдан кўриш. ёш улғайган сайин аккомодация кучи камаяди, равшан кўришнинг энг яқин нуқтаси шу сабабли кўздан узоқлашади. Чунки ёш улғайган сайин гавҳар эластиклиги камаяди ва Цинн бойламлари бўшашганда гавҳар қабариқлиги ё ўзгармайди, ёки салгина ошади. Бу ҳолат карилик даврида узоқдан кўриш ёки пресбиопия деб аталади. Шу сабабли, кексайган кишилар китоб ўқитаётганда уни кўзларидан узоқроқ ушлайдилар ёки, бунинг ҳам фойдаси бўлмаса, икки ёқлама қабариқ кўзойнак тутиб, аккомодация камчилигини тузатадилар.
Қўз рефракциясининг аномалиялари
Кўзда нур синиши рефракциянинт иккита аномалияси: яқиндан кўриш — миопия ва узоқдан кўриш — гиперметропия мавжуд. Бу аномалиялар одатда нур синдирувчи муҳитларнинг камчилигига боғлиқ бўлмай, кўз соққасининг анормал узунлигидан келиб чиқади (208-расм).
Яқиндан кўриш. Кўзнинг бўйлама ўқи ҳаддан ташқари узун бўлса. асосий фокус тўр пардада эмас, унинг олдида, шишасимон танада бўлади. Бу ҳолда параллель нурлар тўр пардада эмас, балки унга яқинроқ бир нуқтада учрашади ва тўр пардада нуқта ўрнига ёруғ сочиш доираси вужудга келади. Бундай кўз яқиндан кўрувчи — миопик кўз деб аталади. Яқиндан кўрувчи кишида равшан кўришнинг узоқ нуқтаси чексизликдан охирги (ва анчагина яқин) масофага келади. Яқиндан кўрувчи киши узоқни равшан кўриши учун ботиқ кўзойнак тақиши керак. Ботиқ кўзойнак гавҳарнинг нур синдирувчи кучини камайтиради ва тасвирни тўр пардага туширади.
У зоқдан кўриш. Яқиндан кўришнинг тескариси узоқдан кўриш — гиперметропиядир. Узоқдан кўрувчи кўзнинг бўйлама ўқи калта, шу сабабли узоқдаги нарсалардан келаётган параллель нурлар тўр парда орқасида тўпланади. Тўр пардада эса ёруг сочиш доираси вужудга келади, яъни нарса тасвири ноаниқ, ёйилиб тушади. Рефракциянинг бу камчилигини бартараф қилиш учун аккомодацияга зўр бериш, яъни гавҳар қабариқлигини ошириш зарур. Шу сабабли узоқдан кўрувчи киши фақат яқинга қараганда эмас, балки узоққа қараганда ҳам аккомодацион мускулларига зўр беради.