Е. Б. Бабский, А. А. Зубков, Г. И. Косицкий, Б. И. Ходоров

Эшитув ўткирлигини аниқлаш. Клиника практикасида муайян субъектдаги эшитув ўткирлигининг пасайиш даражасшш аниқлаш муҳим. Эшитув ўткирлигининг пасайишини децибелда ифодалаш мумкин. Бўсаға эшитилишнинг юқори чегарасидан 140 децибел фарқ қилади, шунинг учун тўла карликда эшитув ўткирлиги 140 децибел пасаяди.
Товушларнинг баландлиги ва кучини идора этишга имкон берадиган товуш генераторлари — аудиометрлар эдштув ўткирлигини аниқлаб беради. Текширилаётган кишининг «эшитаяпман» ёки «эшитмаяпман» деган сўзига, ёхуд жавоб реакцияларига қараб, унинг товуш сезгиси ҳақида фикр юритилади. Товуш таъсирида тери-гальваник рефлексининг пайдо бўлишига қараб товуш сезишни аниқлаш усулини Г. В. Гершуни ишлаб чиқди.
Адаптация. Қулоққа жуда кучли товуш узоқ таъсир этса, эшитув сезгилари пасаяди. Эшитув аппаратининг адаптацияси шунда намоён бўлади. Товуш кучи қанча катта бўлса, қулоқнинг узил-кесил сезувчан-лиги адаптация туфайли ўшанча кам бўлиши аниқланган. Шундай қи-либ, субъектив жарангдорлик ошиб борувчи товуш интенсивлигига қарамай фақат маълум чегарагача етиши мумкин.
Адаптация ҳодисаларининг механизми ҳали етарли ўрганилган эмас. Товуш анализаторининг марказий звеноларида рўй берувчи процесслардан ташқари, рецептор аппарат «созланиши»нинг муайян даражаси ҳам бир қадар аҳамиятли. М. Tensor tympani билан т. M. stapedis қисқарганда чиғаноққа ўтадиган товуш энергиясининг миқдори ўзгариши мумкин, деб юқорида айтилган эди.
Урта мия ретикуляр формациясининг муайян нуқталари таъсирланса, кохлеар ядро ва бош мия пўстлоғининг доимий кучдаги товуш (ши-қиллаш) таъсирида вужудга келган электр активлиги сусайишини Десмет аниқлади. Ретикуляр формация ўзидан чиғаноққа ва эшитув анали-заторидаги оралиқ нейронларга бориб, Расмуссен тутамини ҳосил қилувчи толалар орқали эшитув рецептор ҳужайраларининг сезувчанлигини идора эта олади
КУРУВ РЕЦЕПЦИЯСИ
Кўрув рецепцияси органи — кўзга тўр пардадаги рецептор аппаратва ёруғлик нурларини бир фокусга келтириб, нарсаларнинг кичрайган ва тескари аниқ тасвирини тўр пардада ҳоси қиладиган оптик система
киради.