Ádebiyat -klàSLÀr ushín sàBÀQLÍq qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn Qayta islengen hám tolıqtırılǵan 4-basılımı NÓkis «bilim» 2019 p I k I r b I l d I r I w s h I l e r

QARA TAL
Suw boyında shayqatılǵan janım qara tal,
Maǵan balzam, sen tımıqta shaqırǵan samal.
Maǵan tuwısqan hár shıbıǵıń hám búrtikleriń,
Seniń astıń — kindigimnen qan tamǵan jerim.
Anam saǵan baylap meniń átkónshegimdi,
Terbetkende ırǵalǵansań hayyalap sen de.
Seniń úniń, tursań gúwlep aldında tamnıń,
Janıma únles háyyiwindey áziz anamnıń.
Keshki ińirde juǵırlasqan shoq shımshıqlarıń,
Bergen maǵan shoq minezin, shoq qılıqların.
Samal tursa, sen bir tegis ırǵalıp oyshań,
Saldamlıraq oy oylawdı úyrettiń maǵan...
Astıńda oqıp qosıqların Pushkin, Berdaqtıń,
Salqınıńda óstim hám de muhabbat taptım.
Sonda ılay suw boyında, seniń sayańda,
Tuwǵan jerge tuńǵısh sezim mende oyanǵan.
Gá shejiresin baslaytuǵın ǵarrıday únsız,
Gá romantik jas qıyalday shuwlap tınımsız, —
Qulaǵımnan ketpes ele, tuwısqan talım,
«Shayır bol» dep maǵan talay sıbırlaǵanıń.
* * *
Bilim quwıp men qalaǵa sapar shekkende,
Haq jol tilep, anam menen uzattıń sende.
Suw boyında qaldı, sóytip, tentek balalıq,
Men erjettim sennen shıqqan narttay buralıp.
Aydınında aq shabaqtay júzdim bilimniń,
Kóp jerlerin araladım paytax elimniń.

---

89
Ala tawdıń arshaların, Volga qayıńın,
Araladım toǵayların Kavkaz tawınıń...
Sonda seniń qaraqalpaqsha aytqan qosıǵıń,
Qıyalımda olar menen turar qosıp ún.
Shadlıq, doslıq urqan atar ǵır aylanańda,
Baxıtlı awılım ǵurǵınlasıp óser sayańda.
Gúllene ber, tallı jaǵıs, paxtalı dalam,
Men — seniń bir nart shıbıǵıń, men-seniń balań!
BOLMASA
Qus balası bolıp ilinbes sanǵa,
Búlbúldiń xosh hawaz sesi bolmasa,
Sazdı shertken menen kelmes namaǵa,
Kewildiń bir ándiyshesi bolmasa.
Ádet qalar, bálkim qásiyet qalmas,
Elge xızmet etpey jigit sınalmas,
Kóp jasaǵan menen aqsaqal bolmas,
Parasatlı aqıl-yesi bolmasa.
Birewler qartaysa ziyneti asar,
Eline sán berip tórge jarasar,
Birewler qızıqshı maymılǵa usar,
Mázi adam súwret túsi bolmasa.
Kimler jas qaytsa da aqılı tolǵan,
Kimseler zuwqıldap til-jaǵı qalǵan,
Atqa «shúw» degennen basqası jalǵan,
Jası úlkenkik áwselesi bolmasa.
Kimdur tirisinde-aq atın joqlamas,
Insan bolıp, ishken duzın aqlamas,
Berjaǵınan quyǵan menen toqtamas,
Arjaǵında bir nársesi bolmasa...

---

90
TÍRNALAR
Ál hawada qanatların taldırıp,
Jat mánzilge sapar shekken tırnalar,
Ayralıq dártinde bizde qaldırıp,
Shadlıǵımdı alıp ketken tırnalar.
Hawazıńa qúlaq salıp qarasam,
Aq qaǵazday ǵaǵırlasıp barasań,
Xosh alliyar aytısqanday bolasań,
Kelmeske jol tartqan gózzal tırnalar.
Jerge bir náwbetdur, elge bir náwbet,
Qaytıp baratqanday qaytası dáwlet,
Ash tolqınlar urmas jaǵısqa gúrlep,
Sonalı kóllerden ushtı tırnalar.
Sizler násil kórgen atawlar awlaq,
Ádira qalǵanday aydınlı suwlaq,
Diń aspanda muńlı «qurıw-qurıw»lap,
Ne dep baratırsız bayǵus tırnalar?
Ne is tapsa, insan peylinen tabar,
Ol qast etse teris aǵar dáryalar.
«Bul jer bizge haram» degendey olar,
«Ah» urıp qıyqıwlap barar tırnalar.
Tańlarım oyanbas tolqın sestinen,
Qaylardan alarman onday kúshti men?
Duzlı shańǵıt kómgen kóller ústinen,
Bul jaǵısqa túspey barar tırnalar.
Barar intizamlı, jipke dizilip,
Men qarayman júrek bawırım úzilip,
Sizdey men de ata jurttan bezigip,
Nege kete almayman, aytıń tırnalar?

---

91