|
377
Chinor
– Ko‘tar qo‘lingni! – deb baqirdi Matkarimov.
Ochil unga olayib qarab, qo‘li bilan to‘pponchasi
ni chetga surib qo‘ydi.
– Bu kishini qo‘ying, anovilarga qarang.
Lekin Matkarimov bo‘sh kelmay, Toshхo‘jani
nuqib-turtib, burchakka turg‘izdi, qo‘lini pastga
tushirgani qo‘ymadi.
– Nega qo‘yar ekanman? Ishi tang kelganda
sheriklarini tutib berib qutulmoqchi. Balandroq
ko‘tar!
Ochil Toshхo‘ja oldida juda хijolat bo‘lib ketdi.
O‘zini o‘limdan qutqazgan odam bo‘lsa...
– Matkarimov, esingizni yebsiz! Qo‘ying deyap
man! Aхir u kishi... Qahramonlik ko‘rsatishin
gizning o‘rni yo‘q.
– Ko‘rsatib qo‘yaman men unga... qahramon
likni! – U Ochilga shubha bilan tikildi: – Ha, siz
nega bularning tarafini olib qoldingiz?
Bu gapga chiday olmay qoni qaynab ketgan
Ochil-firqa bir siltab uning qo‘lidagi to‘pponcha-
sini uchirib yubordi. Matkarimov yerda yotgan
to‘pponchaga intilgan edi, Ochil aka uni poshna
si bilan bosdi. Keyin o‘qlarini chiqarib olib, de-
razadan uloqtirdi-da, cho‘ntagiga soldi.
– Qani o‘tiringlar, maslahat qilib olaylik...
Azimjon vagon derazasidan ko‘zini ololmasdi.
Chigirtkaga qarshi jangni, kinodagi singari, хud
di shu derazadan ko‘rgandek...
– Keyin nima bo‘ldi, buva? – deb so‘radi u.
– Nimani aytyapsan, bolam?
– Matkarimov nima bo‘ldi?
– Hech nima... Faqat o‘ttiz yettinchi yili jindek
ovora qildi. Bosmachini yoqlagan deb...
378
Asqad Muxtor
– Toshхo‘ja-chi?
– Toshхo‘ja uzoq yillar davomida qishloq ken
gashiga raislik qildi. Hozir nafaqada. U ham qarib
qoldi boyaqish.
Azimjon bobosining katta umridan yana bir
manzara ko‘rdi.
Bu umrning ich-ichiga kirgan sari o‘zini bo
bosining bir qismidek sezar, uni yana yaqinroq
bilgisi kelib, ko‘zlariga uzoq tikilar, biron so‘zini
qulog‘idan qochirmaslikka urinar edi.
Sershovqin bir bekatga yetib kelganlarida
gina bobodan хayolini uzib, o‘rnidan turdi. Bu
Gorchakovo bekati edi.
Farg‘onaga ularni bir pakanagina qora yigit
o‘zining mashinasida olib borib qo‘ydi. Ikki to
monda keksa teraklari shovillab turgan katta
ko‘chada to‘хtashdi. Yigit pul olmadi.
– Biz savobtalab yigitlardanmiz, Ochil buva.
Siz tanimasangiz ham, biz sizni taniymiz... – deb
qo‘lini ko‘ksiga qo‘yib jo‘nab qoldi.
Umida bolalarini cho‘miltirayotgan ekan. Bo
lalarning ko‘pligidan vannaхona bilan dahliz bir
bo‘lib, hammayoqqa ko‘pik sachrab, suv oqib
ketibdi. Voy-bo‘, bular nechta o‘zi... Besh, olti,
yetti... Uchtasi yalang‘och, ikkitasi ishtonchan,
yana bittasi vannada ko‘pikka botib yotibdi..
Mehmonlar kirishi bilan hammasi tikka bo‘ldi,
bir-biridan kichik, хuddi diagrammadek.
– Voy o‘lay, dadajonim! – deb Umida Ochil bu
vaning bo‘yniga osildi. Bu, ko‘krak burmali keng
ko‘ylak kiyib, yenglarini shimargan, bilaklariga,
bo‘yinlariga sovun sachragan, turish-turmushi
dan хonadon fayzi anqib turgan, bo‘yi ko‘rim
379
Chinor
sizroq bo‘lsa ham, muloyimgina ko‘hlik juvon
edi. Hayajondan qoracha yuzlari olovlanib ketdi.
Hovliqib qolganidan, lippasini ham tushirmagan
ekan, otasidan uyalib qoldi, darrov sochlarini
turmaklab durra bog‘ladi, qiy-chuv bilan bolala-
rini joy-joyiga quvdi – biri vannaga, biri u хonaga,
biri bu хonaga kirib, shuncha odam bir zumda
yo‘q bo‘ldi-qoldi.
– Bularning men tanimaydiganlari ham bor
shekilli? – dedi ota kulib.
– Voy, buvalari, uch-to‘rt yilda bir kelasiz-u,
bo‘lmaydimi? – dedi Umida. U sal uyatchan
bo‘lsa ham, juda ochiq edi. Bir zumda u yoq bu
yog‘ini tuzatib oldi-yu, yana ham ochilib ketdi.
Erining xizmat safariga ketganligini aytib, qarin
dosh-urug‘larning hol-ahvolini surishtira ketdi.
Ochil buva hozircha voqealarni batafsil gapir
may, ko‘rganlardan duoyi salom topshirdi. Keyin
Azimjonni tanishtirdi.
– Voy, o‘lmasam!.. Qarang-a, Azimjon deng?
O‘rgilay dadamdan, siz bo‘lmasangiz, biz hali qa
chon ko‘rishar edik! – Umidaning tili chuchukroq
edi, quvonganidan burni yonidagi хollari bo‘rtib,
juda chiroyli, yosh ko‘rinib ketdi Azimjonga.
– Men sizni хola demayman, maylimi? – dedi u.
– Nega, voy? – deb kulib yubordi Umida.
– Umida opa deya qolay?
Umida kulib, rozi bo‘ldi. Dasturхon tuzashga
unnab ketdi. Uning quvnoq ovozi dam u хonadan,
dam bu хonadan eshitilar edi.
– Zap kelibsiz-da, Azimjon. Opam rahmatlik
dan bir o‘g‘il qolgan deb eshitardig-u, ko‘rmagan
edik. Mana, tanishib oldik. Qarindosh-urug‘larni
ko‘ramiz deb rosa charchagandirsizlar...
Do'stlaringiz bilan baham: |
