Bosim bilan haydash va issiqlik mashinalari

MARKAZDAN QOCHMA NASOSLARNING ASOSIY TENGLAMASI.
Ishchi g’ildirakda suyuqlik yoki gaz oqimiga uzatilgan energiya parraklararo kanallarga kirish va chiqishdagi nisbiy w (aylanayotgan g’ildirakka nisbatan oqim tezligi ), aylanma u va absolut c (mashinaning tinch holatidagi tanasiga nisbatan oqim tezligi ) tezliklarga bog’liq bo’ladi (3.2- rasm).
Markazdan qochma mashinani hisoblashda absolut va nisbiy tezliklarning aylanma va radial tuzuvchilari va «r» xarflar bilan bir-biridan ajratiladi.

2.2- rasm. Tezliklar parallelogrammi.
Parraklararo kanallarga kirish va chiqishdagi harakat miqdorlarining sekundagi momentlarining ifodalari:
M₁=ρQc₁r₁; M₂ =ρ₂ Qc₂r₂ (2.4)
Suyuqlik massasiga ta’sir etuvchi tashqi moment miqdori, shu massani harakat miqdori momentining o’zgarishiga teng bo’ladi .
M_{n ∞} Δt = (ρQc₂r₂ - ρQc₁r₁) Δt (2.5)
bunda: M_{n ∞} – parraklar miqdori cheksiz bo’lgandagi oqimga ta’sir etuvchi nazariy kuchlar momenti. Mashina valiga ta’sir etuvchi moment, yo’qotilishlar bo’lganligi tufayli nazariy momentidan katta bo’ladi.
Tezliklar paralellogramidan ma’lumki, r₁ =R₁cosα_1, r₂=R₂cosα₂ bundan
M_{n ∞} =ρQ (c₂ R₂cosα₂ - c₁ R₁cosα₁) (2.6)
Tezliklar paralellogramidan (3-1 rasm): c_1u = c₁ cosα_1, c_2u = c₂ cosα₂ va momentning Eyler ifodasi quyidagidan iborat:
M_{n ∞} =ρQ (R₂c_2u - R₁c_1u) (2.7)
Oqimga uzatilgan quvvatning miqdori:
N_{n ∞}= M_{n ∞}ω= ρQ (R₂c_2u - R₁c_1u)ω (2.8)
yoki
N_{n ∞}= ρQ (u₂c_2u - u₁c_1u) (2.9)
Oxirgi tenglama oqimga uzatilgan quvvat miqdorining Eyler tenglamasi deb
ataladi. Buni quyidagicha ifodalash ham mumkin:
N_{n ∞}= ρQL _{n ∞} (2.10)
bunda: L _{n ∞} - solishtirma nazariy energiya miqdori,
L _{n ∞}= u₂c_2u - u₁c_1u (2.11)
Solishtirma ish va tortishish balandlik miqdorlari uzaro quyidagicha bog’lanadilar: L _{n ∞}=gH _{n ∞ ,}bundan quyidagi so’rish balandlikning Eyler tenglamasi kelib chiqadi:
H _{n ∞ =} (u₂c_2u - u₁c_1u)/g (2.12)