Bosim bilan haydash va issiqlik mashinalari

1.7. – rasm. Nasos hosil qiladigan to’la so’rish balandligi.
Fizikaviy jixatdan so’rish balindligi – oqimdagi suyuqlik balandligini bildiradi (1.7. – rasm).
So’rish balandlikning o’lchov birligi ”m” ventiliyator so’rish balandligi ba’zi vaqtda mm suv ustunida o’lchanadi (1mm suv ust.=9.8Pa).
Energetik nuqtai nazardan, nasos va ventilatorlar ishini tavsiflovchi asosiy kattalik, ularni solishtirma foydali ishi hisoblanadi. U quyidagicha aniqlanadi, J/kg:
L_f =p/ = gH (1.8)
va 1 kg suyuqlik (gaz) massasiga keltirilgan, mashinani ishchi qisimlaridan oqimga uzatiladigan ishini bildiradi.
Mashina valiga uzatiladigan va uni harakatga keltiradigan ish L, mashinani solishtirma ishi deyiladi; bu miqdor asosan mashina yuritkichining kerakli quvvatini belgilaydi. Mashinada energiya yuqotilishlari mavjud bo’lganligi uchun, mashinani solishtirma foydali ishi uning solishtirma ishidan kichik bo’ladi.
Nazorat savollari:

1. 
   Nasoslarning vazifasi nima?
   
2. 
   Ventilatorning vazifasi nima?
   
3. 
   Kompressorning vazifasi nima?
   
4. 
   Qaysi tenglik bosim oshirish darajasini ifodalaydi?
   
5. 
   Dinamik nasoslarga qaysi nasoslar kiradi?
   
6. 
   Hajmiy nasoslarga qaysi nasoslar kiradi?
   

2-mavzu. Markazdan qochma nasoslar
1. Ishchi g’ildirakning ishlash prinsipi.
2. Markazdan qochma nasoslarning asosiy tenglamasi.
3. Nazariy va haqiqiy so’rish balandligi.
4. So’rish balandlik va unumdorlik qiymatlariga burchagining ta’siri.
5. Ishchi g’idirakning parraklar turi
6. Nasosning quvvati va FIK


Tayanch iboralar: oqimning qiyalik burchagi, quvvat miqdorining Eyler, oqim buralishi, oqimning qiyalik burchagi, nasosning mexanik FIK.


ISHCHI G’ILDIRAKNING ISHLASH PRINSIPI.
Energiya yuritkich validan suyuqlik oqimiga, markazdan qochma mashinaning asosiy tashkil etuvchi qismi ishchi g’ildirak yordamida uzatiladi (3.1- rasm).