Boshlang`ich sinflarda ta`lim-tarbiya jarayonini rivojlantirish

XOTIRANI O`RGANISH UCHUN MYETODIKALAR
Kichiq yoshda bolalarda xotira juda kuchli rivojlanadi. Kichiq bolalar ham vaqt fazoni yaxshi farqlay oladilar, so`z boyligi ortib boradi. Bularning bari bolaning kattalar bilan, tengdoshlari bilan muloqatga kirishishi natijasida sodir bo`ladi.
Xotiraning rivojlanishi bola bilan ishlashning ta’limni qaysi metodlari ustunligiga, o’rab turgan muhit idrok obrazlari bilan qanchalik “boyligiga” bog`liq. motodlari ustunligiga ko‘ra materiallarning sezgi organlariga ta’sir etish, idrok xususiyatlarini hisobga olgan holda ushlab ko’rib bilish, hid bilish, ta’m bilish xotiraga ajratiladi, materialni esda olib qolish va uni qayta esga tushurishta ravishda harakat, mexanik, obraz (assotsiatie), mantiqiy, hissiy xotiralarga ajratiladi. Ma’lumotni saqlashning uzoqligiga bog`liq ravishda qisqa muddatli (operativ) va uzoq muddatli xotiralar ajratiladi. Ma’lumotni esda olib qolish, inson tomonidan biror maqsad qo’yilmasdan ixtiyorsiz, o`rganilayotgan materialni esda olib qolinadi. Umumiy xotira olingan materialni esda olib qolish, esda saqlash, qayta esga tushirishdan iborat jarayon bo`lib, bu tarkibiy qismlarni doimo rivojlantirishni talab etadi.
Xotirani o’rganish uchun maxsus metodikalar mavjud.
MYEYLI TYEST YORDAMIDA KO’RISH VA ESHITISH XOTIRASINI O’RGANISH
Meyli testi 1961 yilda ishlab chiqarilgan bo`lib, 7-14 yoshli bolalar va kattalarning ko’rish va eshitish xotirasini o’rganishda foydalaniladi. Tadqiqot ikki boskichdan iborat. (jadval).
Birinchn bosqichda rasmda tasvirlangan predmetlarni xotirada olib qolish va ko’rish xotirasi o’rganiladi. Ikkinchi bosqichda-tadqiqotchi o’qib bergan so`zlarni-predmetlarning nomlarini eshitib esda olib qolish qobiliyati o’rganiladi. Bu tadqiqotlar bir kunda o’tkaziladi, bu esa xotaraning o’rganilayotgan xususiyatlarini yaxshilab tahlil qilishga imkon beradi.
Jadval

Meyli test uchun qo`zg`atuvchi material

Tadqiqot bosqichlari