Баҳтли оила 1 Кириш

Ота-онадан кейин…
Мўъмин киши ота-онасига ҳаётлик пайтларида яхшилик қилганидай, вафотларидан 
кейин ҳам уларни хайр билан эслайди. Ҳадиси шарифга кўра, солиҳ фарзанднинг дуоси 
ота-онага фойда беради.
Саҳобалардан бири:
- Эй, Расулуллоҳ! Ота-онам вафот этганидан кейин ҳам уларга яхшилик қилишим 
мумкинми? - деди. Расулуллоҳ (с.а.в.):
98

---

- Ҳа, уларни дуо қил, улар учун истиғфор айт, айтганларини бажар ва дўстларига 
иззат-икром кўрсат. Уларнинг қариндошлари билан алоқани узмаслигинг керак, 
дедилар.
Ота-онага қандай муносабатда бўлиш керак?
Буюк мутаввуф олим Иброҳи Ҳаққи Эрзурумлининг бу борадаги тавсиялари 
қуйидагича:
1. Сўзларига қулоқ солиш.
2. Айтганларини сўзсиз бажариш.
3. Уларнинг рухсатисиз ўтирмаслик.
4. Йўлда улардан олдин юрмаслик.
5. Овозни уларникидан баланд кўтармаслик.
6. Уларнинг исмларини айтиб чақирмаслик.
7. Таклифларига рози бўлиш.
8. Хизматларига шай туриш.
9. Уларга ғазаб билан қарамаслик.
10. Рухсат беришмагунча бошқа ерга кетмай, ёнларида бўлиш.
11. Кирганларида ўрнидан туриш.
12. Ҳар нарсада маслаҳатлари билан иш тутиш.
13. Улар учун доимо дуода бўлиш.
14. Шахсиятлари, обрў ва номусларини сақлаш.
15. Турмуш ўртоқ ва фарзандларни улардан устун кўрмаслик.
16. Дастурхонга улардан олдин қўл узатмаслик.
17. Олдиларида одоб билан ўтириш.
18. Ота-онанинг дўстларига иззат-икром кўрсатиш.
19. Гапираётганда сўзини бўлмаслик.
99

---

20. Қабрларини зиёрат қилиб, дуо қилишни тўхтатмаслик.
Ҳурмат намунаси
Аббосий халифалардан Маъмун бир марта шундай деган эди: "Фазл ибн Яҳаёдин 
отасига яхшилик қилиб, итоат этадиган инсонни кўрмадим. Фазлнинг отаси Яҳаё фақат 
иссиқ сувга таҳорат оларди. Ота ва ўғил зиндонга тушишгач, совуқ бир кечада ичкарига 
ўтин олиб киришга рухсат берилмади. Кейин Фазл отаси ётгач, обдастани чироқни 
устига эрталабгача тутиб турди. У бутун қийинчиликка отам иссиқ сувга таҳорат олсин, 
деб чидаб турган эди".