Barliq tiri organizmler sirtqi ortaliqtan hár túrli zatlardi alip ózlestiredi,olardi organ hám toqimalardiń duzilisi ushin zárúr materiyal hám energiya deregi sipatinda sarplap,shiǵindi zatlardi sirtqa ajiratip turadi

5.6. Nukleyn kislotalar bioximiyasi

Nukleyn kislotalar kletka tirishliginde áhmiyetli bolǵan komponent.Ol yadro, xromosomalar hám viruslar quraminda, belok sintezine tuwridan tuwri qatnasadi.Nukleyn kislotalar kletka quraminda tiykarinan belok penen birge konyugaciyalanǵan quramali- nukleoproteydler formasinda boladi.Nukleyn kislotalar nukleoproteydlerdiń prostetik topari bolip, hár qiyli komponent dúzilgen joqari molekulali birikpeler bolip esaplanadi.Olar gidroliz qilinǵanda bir qansha mononukleotidlerge tarqalip ketedi. Demek nukleyn kislotani polinukleotid, yaġniy bir qansha mononukleotidlerden dúzilgen quramali kompleks birikpe dep qarawimizǵa boladi.

Nukleyn kislotalar molekulasindaǵi pentozaniń túrine qarap eki toparǵa bólinedi: ribonukleyn kislotalar (RNK) hám dezoksiribonukleyn kislotalar(DNK).

DNK hám RNK molekulalari gidrolizlengende tómendegi zatlar payda boladi.Purin tiykarlarinan adenin hám guanin.361 bet

Pirimidin tiykarlariniń bas wakili pirimidin bolip, nukleyn kislotalardiń molekulalarinda pirimidinniń tuwindilarina uracil, citizin hám timin(metil uracil) kiridi. Bulardiń molekulariniıń dúzilisi tómendegishe.

361bet

Nukleyin kislotalardiń molekularina -D-riboza,hám D-dezoksiriboza uglevodlari kiredi.Olardiń dúzilisi tómendegishe:362 bet

Nukleyn kislotalardiń quraminda anorganik kislotalarinan fosfor kislotasi kiredi