Bajardi : “Xitoy filologiyasi” ta’lim yo‘nalishi bitiruvchi kurs talabasi Ibragimjonova Naima Ilmiy rahbar

I BOB. XITOY TILIDA XATLARNING TAVSIFI VA STRUKTUR XUSUSIYATLARI
Insonlararo muloqotning muhim vositasi sanalgan xatlar kundalik hayotimizning ajralmas qismidir. Yaqinlar va do‘stlar orasida, tashkilot va korxonalar o‘rtasida, tashkilot rahbarlari va hodimlar o‘rtasida va boshqa turli munosabatdagi insonlar o‘rtasida turli maqsad va mazmundagi yozishma va muloqotlar albatta xatlar vositasida bo‘ladi. Bugungi kunda xatlar faqat qog‘ozda emas, balki elektron shaklda elektron pochta, uyali aloqa tarmog‘idagi turli messengerlar orqali yo‘llanishi mumkin.

1. 
   Xitoy tilida xatning tavsifi va turlari
   

“Xat” so‘zining etimologik jihatdan “chiziq; yoʻl; chegara chizigʻi; saf, qator; noma, maktub; yozuv; dastxat” ma’nolarini anglatadi. O‘zbek tili izohli lug ‘atida ushbu so‘zga quyidagi lug‘at maqolasi keltirilgan: 1. Yozuv, yozilgan, chizilgan yoki oʻyib tushirilgan belgilar; matn. Olim toshga oʻyilgan qadimiy xatni oʻqishga urindi. Xat kichikroq qogʻozda oʻlchovlik soʻzlardan iborat edi. A. Qodiriy, «Oʻtgan kunlar» . 2. Yozuvda ishlatiladigan grafik belgilar; harflar tizimi. Arabcha xat. Lotin xatini oʻrganmoq. 3. Biror xabar berish yoki fikr almashish maqsadida aniq manzilga asosan pochta or-qali yuboriladigan, matn yozilgan qogʻoz. Bir kupi pochtalon Ashurali otaga xat tutqazdi: -Oʻgʻlingiz Kimsanboydan. T. Ashurov, «Oq ot» . 4. Harflarni yozishdagi oʻziga xos uslub, koʻrinish, yozuv xili. Uning xati xunuk. sht [Asar] Juda sifatli novvotrang qogʻozga nastaʼliq xatida koʻchirilgan. "UTA" . 5. Savod; harf tanish. [Imom:] Toʻgʻrisshsh aytsak, xatimiz yoʻq hisobida! Hamza, «Boy ila xizmatchi» . Usta Moʻmin, rahmatlik, xat bilar edi, kitob koʻrib, bolaning otini Yodgor qoʻydi. A. Qahhor, «Asror bobo» . 6. Rasmiy qogʻoz, xujjat. Bunga tashki-lotlar va shaxslar oʻrtasidagi rasmiy ishga taalluqli boʻlgan xapiar, yozishmalar kiradi. "OʻTA". 7. Satr, miyera. Bilish uchun har qaysi sheʼrdan bir-ikki xat oʻqib koʻrish kerak edi. A. Qahhor, «Sarob» . ⁹
O‘zbekcha-ruscha tarjima lug‘atida ushbu so‘z ma’nolari quyidagicha: xat