Азим ҳожиев ўзбек тили сўз ясалиши



Download 51,54 Kb.
Pdf ko'rish
bet93/109
Sana02.06.2023
Hajmi51,54 Kb.
#947764
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   109
Bog'liq
Azim Hojiyev. O\'zbek tili so\'z yasalishi tizimi

-ла
ва 

мустақил аффикслар эмас, балки яхлитлигича феъл 
ясовчи аффикс (қўшма аффикс) ҳисобланади.
Хуллас, 
-лан
аффикси от ва белги билдирувчи сўзлардан 
феъл ясайди. Сўз ясалиши маъноси жиҳатдан 
-ла, -лан
аффикслари бир хниликка эга, яъни 
-лан
аффикси ясаган 
маъноли феълларни 
-ла
аффикси ҳам ясайди. Лекин 
-ла
ва 
-лан
аффикслари қуйидаги хусусиятлари билан ўзаро фарқланади: 
1) 
-ла
аффикси объектли, 
-лан
аффикси эса объектсиз феъл 
ясайди (мисоллари кўриб ўтилди); 2) 
-ла
ва 
-лан
аффикслари 
айнан бир сўз ясалиш асосидан: а) бошқа-бошқа маъноли 
феъл ясайди: 
ҳидламоқ
— 
ҳидланмоқ;
б) бир хил маъноли феъл 
ясалиши (баъзи объектсиз феъл ясалиши) ҳозирги адабий 
тил нуқгаи назаридан норма ҳолатида (меъёрий ҳолат) бўлиб, 
-ла
аффикси ёрдамида шу типдаги феъл ясалиши камайиб, 
ҳатто, йўқолиб бормоқца: 
яллиғламоқ — яллиғланмоқ, қайта-
ламоқ
— 
қайталанмоқ
каби.
-лаш
аффикси. Бу аффикснинг феъл ясовчи 
-ла
ва нисбат 
тлакли ясовчи 

аффиксларининг бирикувидан ҳосил бўлган 
қўшма аффикс экани лингвистик адабиётларда қайд этилган.
Э. В. Севортян 
-лаш
аффикси омоним-аффикс эканини, у 
феъл ясовчи 
-ла
биргалик нисбат шакли ясовчи 

аффикси, 
шунингдек, 
-ла
+ медиал маъноли 

аффиксининг бири- 
кувидан ҳосил бўлган аффикслар (омоним-аффикслар) эка- 
нини қайд этган1.
Ўзбек тили фактларининг кўрсатишича, ҳозирги ўзбек 
адабий тилида Э.В. Севортян кўрсатган аффикслардан 
ташқари, феъл ясовчи 

Download 51,54 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   109




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish