«audit» kafedrasi «Ichki audit» fanidan



Download 1,3 Mb.
bet39/56
Sana20.07.2022
Hajmi1,3 Mb.
#830359
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   56
Bog'liq
Ички аудит маъруза матни

5.6. Auditorlik tanlash
Tanlash – bu statistik usul bo’lib, ma’lum bir interval, belgi va tasodifiy xarakterlar jamlanmasi asosida ma’lumotlarni tanlab olishdan iborat.
Amaliyotlarni tekshirish uchun auditorlik tanlash – auditorlik amallari ichki auditor ixtiyoridagi elementlarning deyarli barchasiga nisbatan qo’llaniladigan balansni yoki tashkilotning operatsiyalari sinfini tekshirish usulidir.
Amalda boshlang’ich majmuining katta hajmda bo’lgan holatda auditor tekshirilayotgan to’plamning faqatgina 5-10%ini tekshirish mumkin va shuning o’zida u bu to’plamda xatolarning paydo bo’lish takroriyligi yoxud (muhimroq bo’lgan) – xatolar summasining kutilayotgan oshishi haqida ochiq tushunchaga ega bo’ladi.
Auditorlik tanlash tashqi auditda doimiy ravishda qo’llaniladi, chunki tekshiriladigan ma’lumot hajmi juda katta va u qisqa muddatlarda bajarilishi kerak bo’lganligidadir. Auditorlik tanlash usullari korxonada mahsulot sifati tasodifiy tanlash nazorati bilan ko’pgina o’xshash tomonlari mavjud.
Tanlashning ichki auditda qo’llanilishi faqatgina mazkur holat tekshiruvning maqsad va vazifalariga mos kelgan holdagina asosga ega bo’ladi.
Auditorlik amallarini ishlab chiqishda auditor tekshiruvdan o’tkazish uchun elementlarni tanlashning tegishli usullarini belgilab olishi zarur. Auditor quyidagi imkoniyatlarga ega:

  • Barcha elementlarni tanlab olishi (yoppasiga tekshiruv);

  • Maxsus elementlarni tanlab olishi;

  • Ayrim elementlarni tanlab olishi (auditorlik tanlashni shakllantirish).

Auditor buxgalteriya hisobida hisobvaraq bo’yicha aylanmalarni yoki bir turdagi operatsiyalar guruhini tashkil qiluvchi elementlarning umumiy majmuini tadqiq qilish maqsadga muvofiq degan qarorga kelishi mumkin.
Auditor umumiy to’plamdan spetsifik (aniq) elementlarni tanlab olishi mumkin. Tanlab olinadigan spetsifik moddalar quyidagilardan iborat bo’lishi mumkin:

  1. Yuqori qiymatga ega elementlar yoki boshqachasiga aytganda tanlashning muhim elementlari. Auditor umumiy to’plamning ma’lum bir elementlarini ularning qandaydir xususiyatga ega ekanligi yoki katta ahamiyat kasb etishidan kelib chiqqan holda tekshirish uchun tanlab olishi mumkin, masalan, shubhali, g’ayrioddiy, ilgari xatolar bilan bog’liq bo’lgan yoki keng o’lchamda riskka moyil elementlar.

  2. Ma’lum bir kattalikdan ortib ketadigan elementlar. Auditor qiymati ma’lum bir kattalikdan oshib ketadigan elementlarni bir turdagi operatsiyalar guruhi yoki buxgalteriya hisobi hisobvaraqlar bo’yicha umumiy aylanmalar summalarini tekshirish maqsadida tanlab olishi mumkin;

  3. Ma’lumot olish uchun elementlar. Auditor ma’lum bir elementlarni tekshiriluvchi shaxs faoliyatining o’ziga xos jihatlari, xo’jalik operatsiyalari xarakteri, buxgalteriya hisobi va ichki nazorat tizimining ayrim xususiyatlari bo’yicha ma’lumot olish maqsadida tekshirishi mumkin;

  4. Tadbirlarni tekshirish uchun elementlar. Auditor ayrim elementlarni tanlash va tekshirishda, tekshirilayotgan shaxs tomonidan aniq bir tadbir amalga oshirilayotganini aniqlashtirish maqsadida, o’z fikrlariga tayanishi mumkin.

Auditor bir turdagi operatsiyalar guruhi yoki buxgalteriya hisobida hisobvaraq bo’yicha aylanmalar doirasida oraliq tekshiruvni o’tkazishga qaror qilishi mumkin. Oraliq tekshiruv statistik va nostatitik yondoshuvdan foydalanish yo’li bilan amalga oshirilishi mumkin.
Oraliq tekshiruvga statistik yondoshuv (statistik tanlash) – quyidagi xususiyatlarga ega tanlanmaga istalgan yondoshuvni qo’llashni nazarda tutadi:

  • Tasodifiy (yoki boshlang’ich nuqta tasodifiy belgilangan holda tizimli) tekshirilayotgan to’plamni tanlash;

  • Tanlash natijalarini baholashda ehtimollar nazariyasini, auditorlik tanlashdan foydalanishning riskini baholashni o’z ichiga olgan holda, qo’llash.

Yuqorida sanab o’tilgan xususiyatlardan istalgan biriga mos kelmaydigan tanlashga yondoshuv nostatistik hisoblanadi (nostatistik tanlash).
Auditni o’tkazishda qaysidir usulni tanlash buxgalteriya hisobini yuritishning to’g’riligi, ichki nazorat tizimining holati hamda ichki auditorlik tekshiruvi oldiga qo’yilgan vazifalarga bog’liq.

Download 1,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   56




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish