Асосий жараёнларнинг турлари. Гидромеханик, иссиқлик ва моддалар алмашуви жараёнларининг бирликлари. Ўхшашлик назарияси асослари. Физик катталикларнинг ўлчов тизимлари

b=1 эканлиги маълум, А ва e лар эса труба ичидаги суюқлик ҳаракат режимига боғлиқ.
Жараён ва қурилмаларни ҳисоблаш ва таҳлилининг асосий принциплари

Қайта ишланаётган материалларнинг массавий оқимларини аниқлашдан мақсад машина ва қурилмаларни ҳисоблаш, ҳамда зарур энергия миқдорини, иссиқлик ва масса алмашиниш қурилмаларининг оптимал юзаларини ёки жараённинг давомийлигини аниқлашдир.

Кинетик қонуниятларнинг таҳлили, машина ва қурилманинг минимал ўлчамларига оид жараённинг шартларини баҳолаш ва оптимал режимларни топиш имкониятини беради.
Жараёнлар таҳлили, машина ва қурилмалар ҳисоби қуйидаги кетма-кетликда ўтказилади:
- жараённинг моддий ва энергетик баланслари тузилади;
- статика қонуниятларига таяниб жараённинг ҳаракат йўналиши ва мувозанат шартлари аниқланади;
- ҳаракатга келтирувчи куч ҳисобланади;
- кинетика қонуниятларига таяниб жараён тезлиги топилади.
Аниқланган оптимал режим учун жараён тезлиги ва ҳаракатга келтирувчи куч катталиклари асосида қурилманинг асосий ўлчамлари: ишчи ҳажм ёки ишчи майдон юзаси аниқланади. Асосий ўлчам ёрдамида қурилманинг қолган ўлчамлари ҳисоблаб топилади.
Моддий баланс массанинг сақланиш қонунига таяниб тузилади, яъни жараён ўтказилиш пайтида қурилмага киритилаётган материал миқдори Gбош , ундан чиқаётган маҳсулот миқдори Gох га тенг бўлиши зарур:
(1.15)
Моддий баланс асосида чиқаётган маҳсулот миқдори топилади, яъни максимал маҳсулот чиқиш имкониятига нисбатан процент ҳисобида чиққан тайёр маҳсулот миқдори. Одатда, олинган тайёр маҳсулот миқдори сарфланган хом-ашё бирлигига ҳисобланади.
Лекин, саноатда қурилмани ишлатиш ва жараён бориши даврида қайтариб бўлмайдиган моддий йўқотилишлар албатта бўлади. Унда (1.15) тенглама қуйидаги кўринишга эга бўлади:
(1.16)
бу ерда Gйўқ - йўқотилган модда миқдори.

Одатда, моддий баланс бутун жараён ёки алоҳида босқичлари учун тузилади.