Antik davr psixologiyasida jon haqida materialistik ta`limotlarning asosiy holatlari

3- Mavzu. Antik davr psixologiyasi.

1. 
   Antik davr psixologiyasida jon haqida materialistik ta`limotlarning asosiy holatlari.
   
2. 
   Antik materiallizm cho'qqisi, avtomatik materializm.
   
3. 
   Demokrit va uning ustozi Livkini dunyoqarashlari (mill.avv. U asr).
   
4. 
   Antik materiallizmda “jon” haqidagi ta'limotlar.
   
5. 
   Demokrtining jon haqidagi tushunchasi.
   
6. 
   Epikurning jon haqidagi tasavvuri. Jonning 8 qismi haqidagi stoiklar tasavvurlari.
   
7. 
   Ong haqida ta'limotlar.
   

Qadimdan madaniy fikr va ruhiyatlar bir-biri bilan o‘zaro bog‘liq bo‘lgan va rivojlangan. Shuning uchun qadimiy grek-rimliklar hayotining rivojlanishini Sharq xalqlaridan ajratib alohida o‘rganib bo‘lmaydi. Inson ongi rivojlana borgan sari turli o‘zgarishlar sodir bo‘ladi. Sekin-asta ishlab chiqarish revolyusiyasi bo‘ladi. Shahar qishloqdan, hunarmandlar qishloq xo‘jaligidan ajralib boshlaydilar. Inson hayot tarzining o‘zgarishi, qullarning ko‘payishi, daryo yo‘llarining ochilishi qadimiy greklar ongini bir necha barobar o‘stiradi. Qadimiy afsonalarga ishonish, bir necha tabiiy fanlar (matematika, geografiya, astranomiya, tibbiyot) bilan tanishishi ular ongining o‘sishiga, fikr yuritishiga turtki bo‘ladi.

Shu davrda materialistik fikrlaydigan bir necha faylasuf va olimlar etishib chiqqan. Bularga Demokrit, Gippokrat, Anaksimanlarni misol keltirish mumkin. Ularning izlanishlari katta ahamiyatga egadir.

Eramizdan avvalgi V asrda falsafiy fikrlar markazidan biri Afina edi. Shu vaqtlarda donishmandlikka o‘rgatuvchi o‘qituvchilar, sofistlar yo‘nalishi rivojlangan. Turli muassasalarda sofistlar odamlarni donolikka, bilimdonlikka, o‘z so‘zlarini o‘tkazishga o‘rgatishar edi. Ular o‘z darslarida insonning psixologik syujetlarini, insonning boshqa insonlarga munosabatlarini muhokama qilar edi. Ularning fikriga qarshi Suqrot o‘z fikri bilan chiqqan. Eramizdan avvalgi IV asrda Platon va Aristotellar ilmiy asarlarida falsafiy psixologik fikrlar tizimi inson fikrini o‘sishiga katta ta’sir qilishi haqida yozganlar.