Aniq va tabiiy fanlar metodikasi

A. Soliyev ilmiy maktabining shakillanishi.

A.Soliyev

Xususan professor A.Soliyev tashabbusi bilan noan’anaviy, yangi ilmiy mavzularda yozilgan dissertatsiyalar (H.Hamrayev, A.Isayev, A.Qayumov, R.Mahamadaliyev, N.Komilova, H.Tursunov, Z.Abdalova, S.Yanchuk, D.Ro‘zmetovva b.) zamonaviy iqtisodiy-ijtimoiy geografiya doirasida aholi hayotining ijtimoiy rivojlanishi bilan bog‘liq muammolar o‘rganilgan.

O‘zbekiston Geografiya jamiyatining sobiq prezdenti professor A.S.Soliyev tabiri bilan aytganda “Agar tarixsiz biz “hech qachon” bo‘lsak, geografiyasiz “hech qayerda”miz”, aytgan so‘zlari bizningcha bu ayni haqiqat.

A.Soliyev hududiy mehnat taqsimoti va hududiy ixtisoslashuvni; bozorga mo‘ljallangan tovar mahsulot ishlab chiqarish, bozor makonining shakllanganligini; rayon hosil qiluvchi va uni tashkil etuvchi markaz yoki markazlarning mavjudligini; tabiiy sharoit va qazilma boyliklar, ularning hududiy birikmalarini; transport to‘rining rivojlanganligini; aholi va mehnat resurslarini; iqtisodiy geografik o‘rinni; mintaqaviy infratuzilma va investitsiya muhitining shakllanganligi va boshqalarni asosiy o‘ringa qo‘ygan.

Professor A.Soliyev tomonidan taklif etilgan iqtisodiy geografik rayonlashtirish printsipi eng maqbuli sifatida tan olingan. Unga ko‘ra O‘zbekiston milliy iqtisodiyoti hududiy tarkibida quyidagi 6 ta asosiy iqtisodiy rayonlar ajratiladi:

• Toshkent iqtisodiy rayoni – Toshkent shahri va Toshkent viloyati tarkibida;
• Mirzacho‘l iqtisodiy rayoni – Jizzax va Sirdaryo viloyatlari;
• Farg‘ona iqtisodiy rayoni – Andijon, Namangan va Farg‘ona viloyatlari;
• Zarafshon iqtisodiy rayoni – Buxoro, Navoiy va Samarqand viloyatlari;
• Janubiy iqtisodiy rayon – Surxondaryo va Qashqadaryo viloyatlari;
• Quyi Amudaryo iqtisodiy rayoni – Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm viloyati.