Andijon davlat mashinasozlik instituti

Matnni o’qing va tarjima qiling. TASHKENT

I live in Tashkent. It is the capital of Uzbekistan. Tashkent is an old city. It was founded 2000 years ago. In the old days it was a city of small clay houses and narrow streets.

Now Tashkent is a modern city. Over 2 million people live in it. Today Tashkent is a centre of industry, culture and science of the republic. There are numerous factories and plants in our city. They produce various goods for our country and for many other countries.

Tashkent is a big cultural centre. We can find numerous cinemas, theatres, museums, libraries in the city. It is very popular as a centre of education too. There are many educational institutions in Tashkent. They train various specialists.

Tashkent is the city of courage and friendship. In 1966 the earthquake took place in our city. But the people did not falter. Thanks to the help of all neighbour republics they built up new Tashkent – the city of modern houses and beautiful streets. In future Tashkent will continue to grow. We like our fine city.
2- topshiriq. Yangi so’zlarni o’qing va yod oling.

ago – аvvаl, оldin build – qurmoq but - аmmо capital - poytaxt centre – markaz clay – loy continue–davom ettirmoq courage – qahramonlik culture – madaniyat earthquake – zilzila education– ta’lim, maorif educational – ta’lim-tarbiya factory – fabrika old – eski over – оrtiq republic – respublika science – bilim train - tayyorlamoq

find – topmoq falter – ikkilanmoq found – tashkil bo’lmoq friendship – do’stlik goods– tovar, mol, mahsulot grow – o’smoq help – yordam industry – sanoat institution – o’quv yurti library – kutubxona modern – zamonaviy museum – muzey narrow – tоr produce – ishlab chiqarmoq specialist – mutaxassis thanks to – ko’ra / tufayli theatre – tеаtr

3- topshiriq. Quyidagi so’z iboralarini o’qing va yodlang. an old city – qadimiy shahar a clay house – paxsa uy a modern city – zamonaviy shahar various goods – har xil mahsulot (tovarlar) cultural center – madaniy markaz educational institutions – o’quv yurtlari courage and friendship – mardlik va do’stlik thanks to the help - … yordam tufayli in future – kelajakda

Matndan foydalanib, gaplarni to’ldiring.

1. Tashkent is the … of Uzbekistan. 2. Tashkent was founded … . 3. Over 2 million people … in Tashkent. 4. Tashkent is a big cultural …. 4. Many educational institutions train various … . 5. Tashkent is the city of … and friendship. 6. In 1966 the … took place in our city. 7. … to the help of all neighbour republics they built up a new city. 8. Tashkent is a … city now. 9. In future Tashkent will continue … . 10. I like my … .

Quyidagi so’zlar ishtirokida gaplar tuzing.

1. around, Tashkent, we, an excursion, go on. 2. city, an old, Tashkent, is. 3. 2000, ago, was, years, our city, founded. 4. live, people, over, Tashkent, in, 2 million. 5. now, is, a, it, city, modern. 6. we, in, too, live, Tashkent. 7. live, we, a, building, fine, in. 8. like I, my, city, very much.

• 
  AMALIY MASHG’ULOT TEXNOLOGIYASI
  

Mavzu: Lesson 29

Grammar: Reflexive, reciprocal pronouns

• 
  O’zlik olmoshlar
  
• 
  birgalik olmoshlar
  

Amaliy mashg’ulotga ajratilgan vaqt - 90 minut			Talabalar soni - 15 nafar			Amaliy mashg’ulotning turi Ko’rgazmali trening mashg’uloti
Mashg’ulotning tarkibiy tuzilmasi	Talabalarga ushbu grammatika bo’yicha berilgan O’zlik va birgalik olmoshlarini mavzuni tanishtirish (_________bet). Ingliz va o’zbek tillarida O’zlik olmoshlarini qo’llanilishi. Ingliz tilida birgalik olmoshlarini ishtirokida gaplar tuzish. Mavzuga oid tayanch so’z va so’z iboralar ustida ishlash. Yangi leksik material ustida ishlash. birgalik va O’zlik olmoshlariga oid mashqlarni bajarish (_________bet) Savol-javob orqali talabalar tomonidan o’zlashtirilgan bilimlarni mustahkamlash. Mavzuni yakunlash.
Amaliy mashg’ulotning maqsadi	Talabalarni ingliz tili fani bo’yicha bilimlarini kengaytirish va mustahkamlash. birgalik va O’zlik olmoshlar orqali tuzilgan yangi so’zlarini tarjima qilish va bu olmoshlarini o’zbek va ingliz tilidagi ekvivalent mazmunini tushuna olish ko’nikmasini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar: Ingliz tili fani to’g’risida umumiy ma’lumot va uning hozirgi kundagi ahamiyati va vazifalari haqida tushuncha berish; talabalarni til o’rganish va uni amalda qo’llash uchun kerakli bo’lgan til ko’nikmalari haqida ma’lumot berish; ingliz tili kerak bo’ladigan kundalik holatlar haqida tushuncha berish; til o’rganishning usullari; til o’rganish usullari haqidagi jahon tilshunoslarining fikrlari bilan tanishish; talabalarda ingliz tili o’rganish asosida ma’naviy-ahloqiy sifatlarni rivojlantirish, mustahkamlash va boyitish.					Amaliy mashg’ulot natijalari: Ingliz tili fani, uning ahamiyati va vazifalari to’g’risida bilimlarini boyitadi va rivojlantiradilar; til o’rganish tamoyillari, strategiyasi va manbalar-dan habardor bo’ladilar; til o’rganish uchun kerakli ko’nikmalar, usullarning kundalik voqea-hodisalar jarayonida til ko’nikmalarining qaysi biri qachon muhim ekanligini o’rganadilar; til o’rganish uchun qanday ko’nikmalar bo’lishi kerakligini bilib oladilar; ingliz tilidan olgan bilimlarining ijtimoiy hayotdagi ahamiyati, metodist tilshunos olimlarning til o’rganish bo’yicha fikr mulohazalari bilan tanishadilar; ma’naviy-ahloqiy sifatlarini ingliz tili o’rganish, matnlar ustida ishlash, xorijiy madaniyat, ma’rifat hamda ma’naviyat jihatlarini solishtirib baholab boradilar.
Ta’lim metodlari		Ijodiy fikrlash asosida juft-juft yoki guruh bo’lib ishlash, savol-javob, namoyish.
Ta’limni tashkil etish shakli				Amaliy
Didaktik vositalar		Mavzuga oid adabiyotlar; Bonk, lug’atlar, tablitsalar, plakatlar, marker, amaliy mashg’ulot maqsadini o’z ichiga olgan reja.
Ta’limni tashkil etish sharoiti		Maxsus texnik vositalar bilan jihozlangan va guruhlarda ishlashga mo’ljallangan auditoriya.
Nazorat		Joriy nazorat, dialog, savol javob

• 
  TEXNOLOGIK XARITA
  

Mavzu: Lesson 29

Grammar: Reflexive, reciprocal pronouns

• 
  O’zlik olmoshlar
  
• 
  birgalik olmoshlar
  

Amaliy mashg’ulot bosqichlari va vaqti	Faoliyat mazmuni
	O’qituvchi	Talaba
1-bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish-tashkiliy tayyorgarlik bosqichi (15 daqiqa)	- Ingliz tili muhitini yaratish maqsadida qisqa suhbat uyushtiradi. - Mavzuni o’zlashtirishdan ko’zlangan maqsaq va kutilayotgan natijalarni bayon etadi. - Modullar yordamida o’quv mashg’ulotining tuzilishi – mantiqiy sxemasini taqdim etadi. - Vaqti-vaqti bilan talabalarga murojaat etib, ularni faollikka undaydi.	Ingliz tilida erkin mavzuda suhbatda qatnashadi. Taqdim etilayotgan Grammatik mavzuni(birgalik va O’zlik olmoshlarini) yangi so’z va iboralarini slayd – presentasiya yordamida o’rganadilar. Zarur holatlarda savollar bilan murojaat qiladi. Matn mazmuni bo’yicha tasavvurga ega bo’ladilar.
2-bosqich. Asosiy qism– anglash bosqichi (50 daqiqa)	Talabalarni mavzu rejasi va asosiy tushunchalari bilan tanishtiradi. Tablitsa va plakatlar mohiyatini yoritadi. Prezentatsiya asosida nazariy ma’lumotlarni bayon etadi. Grammatik qoida yorituvchi tayanch so’z va iboralarni ajratib ko’rsatadi. O’quv materialining har bir bo’limi, qismi bo’yicha xulosa qiladi. Amaliy mashg’ulot bo’yicha yakuniy xulosa bayon etadi.	birgalik va O’zlik olmoshlari ishtirokida gaplar tuzishadilar Egalik olmoshlarini Grammatik holatida qisqacha mazmunini tushunib olish maqsadida qisqa muddatda topik tuzib chiqadi. birgalik va O’zlik olmoshlarini misollarda mazmunini yorituvchi asosiy so’z va so’z iboralarini aniqlab lug’at daftariga yozib oladi. Juft-juft yoki guruh bo’lib bahsga kirishish, fikr almashish, mashqlar bajarish orqali mavzu bo’yicha bilim oladilar. O’quv materialining nazariy qismlarini daftarlariga qayd qilib boradilar.
3-bosqich. Yakuniy qism. Yakuniy fikrlash bosqichi (15 daqiqa)	Talabalar tomonidan berilagan savollar asosida mavzuning to’liq va yaxshi o’zlashtirilmagan qismini qayta tushintiradi. Talabalarga uyda tayyorlab kelish uchun topshiriq beradi. Topshiriqni baholash mezonlari bilan talabalarni tanishtiradi.	Savol-javob yoki dialog tuzish yordamida o’zlashtirilayotgan mavzuni mustaxkamlaydi. O’qituvchi tomonidan berilgan topshiriqni yozib oladi.

O'zlik olmoshlari

Ingliz tilida o'zlik olmoshlari (Reflexive Pronouns) fe'l yoki predlog to'ldiruvchisi vazifasida gapning egasiga tegishli ekanini ko'rsatish uchun qo'llanadi. Hozirgi zamon ingliz tilida qo'llanadigan o'zlik olmoshlari quyidagilar:

birlik ko'plik

1. 
   shaxs myself o'zim ourselves o'zimiz
   
2. 
   shaxs yourself o'zing yourselves o'zlaringiz
   
3. 
   himself o'zi hemselves o'zlari
   

o'zi
^shaxs herself o'zi

itself

The child is able to dress himself - Bolaning o'zi kiyina oladi.

- Albert o'zinig tirsagiga to'qmoq bilan urdi.

The hunter Albert hit himself on the elbow with a bat accidentally shot himself in the foot - Ovchi bexosdan o'z oyog'iga otib qo'ydi.

The boy is old enough to go on the bus all by himself - Bola avtobusda yolg'iz o'zi yurish uchun yetarlicha ulg'aygan.

O'zlik olmoshi oxirgi misolimizdagi kabi all by birikmasi bilan kelganda "yolg'iz o'zi", "boshqalarning yordamisiz" ma'nosini ifodalaydi.

Istisno: makonni ifodalovchi predlogli birikmalarda o'zlik olmoshlari o'rnida ularning obyekt kelishigidagi shakllari qo'llandi.

They put their books on the tables in front of them.- Ular kitoblarini (o'zlarining) oldilaridagi stol ustiga qo'yishdi.

Walter looked up at the light above him - Uolter o'zining tepasidagi chiroqqa qaradi.

The little girl hid her hands behind herm - Qizcha qo'llarini (o'zinig) orqasiga yashirdi

Birgalik olmoshlari

Hozirgi zamon ingliz tilidagi each other va one another olmoshlari birgalik olmoshlari (Reciprocal Pronouns) hisoblanadi.

each other-bir-bir(lar)i (-ni/-ga/-da/-dan)

one another-bir-bir(lar)i (-ni/-ga/-da/-dan)

Martha and Harold gave each other gifts on their wedding anniversary.

Marta va Xarold nikoh yubileylarida bir-birlariga sovg'alar berishdi.

The students greeted each other after their long summer vacation.

Uzoq yozgi ta'tildan so'ng talabalar bir-birlarini olqishladilar.

Members of the class were asked to prepare questions for one another.

Sinf a'zolaridan bir-birlariga savollar tayyorlash so'raldi.

Belgilash olmoshlari

Hozirgi zamon ingliz tilida all, half, each, every, both, either, neither, another, other(s) kabi belgilash olmoshlari (Defining Pronouns) ishlatiladi.

each (one) har, har bir(i), har qaysi(si)	Each summer they go to the country. Har yoz ular qishloqqa borishadi. Each of the students has own text­book. Har bir talabaning o'z darsligi bor. (yoki Talabalarning har biri o'z darsligiga ega.) Each one of the books is on the table.Kitoblarning har biri stol ustida.
every har, har bir, har qaysi	Every student has his own text-book now. Endi har bir talabaning o'z darsligi bor.
both ikkala(si), har ikka- la(si), ikkovi, har ikkovi	Both the children are asleep. Ikkala bola (ham) uxlayapti. Yoki Bolalarning (har) ikkalasi uxlayapti.
either ikkala, har ikkala	If either of my brothers wins the race, I will be happy. Agar ikkala akam poygani yutsa, baxtiyor bo'lardim. Do Mary and Margaret both want bananas? Meri va Margaret ikkalasi ham banan yeyishni xohlaydimi? Marry doesn't want any, and Margaret doesn't, either.Meri xohlamayapti, Margaret ham.
neither - not either o'rnida ishlatiladi	The first experiment did not give the expected results, and neither did the second one. Birinchi tajriba kutilgan natijalarni bermadi, ikkinchisi ham.
Another boshqa, boshqa bir, yana, yana bir	Ted is reading another book now. Ted hozir boshqa (bir) kitobni o'qiyapti. She wants another cup of tea. U yana bir chashka choy ichmoqchi.
other boshqa	He really doesn't like other coffee. U chindan ham boshqa kofeni yoqtirmaydi. All other books are on the shelf. Boshqa hamma kitoblar javonda.
others boshqalar	Wait for the others. Boshqalarni kuting.

• 
  AMALIY MASHG’ULOT TEXNOLOGIYASI
  

Mavzu: Lesson 30

Grammar: Little, few, much, many

• 
  Jamlovchi otlar(ko’plik shaklini yasovchi otlar)
  

Amaliy mashg’ulotga ajratilgan vaqt - 90 minut			Talabalar soni - 15 nafar			Amaliy mashg’ulotning turi Ko’rgazmali trening mashg’uloti
Mashg’ulotning tarkibiy tuzilmasi	Talabalarga ushbu grammatika bo’yicha berilgan Jamlovchi otlarni mavzuni tanishtirish (_________bet). Ingliz va o’zbek tillarida Jamlovchi otlar qo’llanilishi. Ingliz tilida Jamlovchi otlar ishtirokida gaplar tuzish. Mavzuga oid tayanch so’z va so’z iboralar ustida ishlash. Yangi leksik material ustida ishlash. Jamlovchi otlarga oid mashqlarni bajarish (_________bet) Savol-javob orqali talabalar tomonidan o’zlashtirilgan bilimlarni mustahkamlash. Mavzuni yakunlash.
Amaliy mashg’ulotning maqsadi	Talabalarni ingliz tili fani bo’yicha bilimlarini kengaytirish va mustahkamlash. Jamlovchi otlar orqali tuzilgan yangi so’zlarini tarjima qilish va bu olmoshlarini o’zbek va ingliz tilidagi ekvivalent mazmunini tushuna olish ko’nikmasini shakllantirish.
Pedagogik vazifalar: Ingliz tili fani to’g’risida umumiy ma’lumot va uning hozirgi kundagi ahamiyati va vazifalari haqida tushuncha berish; talabalarni til o’rganish va uni amalda qo’llash uchun kerakli bo’lgan til ko’nikmalari haqida ma’lumot berish; ingliz tili kerak bo’ladigan kundalik holatlar haqida tushuncha berish; til o’rganishning usullari; til o’rganish usullari haqidagi jahon tilshunoslarining fikrlari bilan tanishish; talabalarda ingliz tili o’rganish asosida ma’naviy-ahloqiy sifatlarni rivojlantirish, mustahkamlash va boyitish.					Amaliy mashg’ulot natijalari: Ingliz tili fani, uning ahamiyati va vazifalari to’g’risida bilimlarini boyitadi va rivojlantiradilar; til o’rganish tamoyillari, strategiyasi va manbalar-dan habardor bo’ladilar; til o’rganish uchun kerakli ko’nikmalar, usullarning kundalik voqea-hodisalar jarayonida til ko’nikmalarining qaysi biri qachon muhim ekanligini o’rganadilar; til o’rganish uchun qanday ko’nikmalar bo’lishi kerakligini bilib oladilar; ingliz tilidan olgan bilimlarining ijtimoiy hayotdagi ahamiyati, metodist tilshunos olimlarning til o’rganish bo’yicha fikr mulohazalari bilan tanishadilar; ma’naviy-ahloqiy sifatlarini ingliz tili o’rganish, matnlar ustida ishlash, xorijiy madaniyat, ma’rifat hamda ma’naviyat jihatlarini solishtirib baholab boradilar.
Ta’lim metodlari		Ijodiy fikrlash asosida juft-juft yoki guruh bo’lib ishlash, savol-javob, namoyish.
Ta’limni tashkil etish shakli				Amaliy
Didaktik vositalar		Mavzuga oid adabiyotlar; Bonk, lug’atlar, tablitsalar, plakatlar, marker, amaliy mashg’ulot maqsadini o’z ichiga olgan reja.
Ta’limni tashkil etish sharoiti		Maxsus texnik vositalar bilan jihozlangan va guruhlarda ishlashga mo’ljallangan auditoriya.
Nazorat		Joriy nazorat, dialog, savol javob