Amea folklor institutu

Süfreleri qonaqlı,
Şé`r, senet ocaqlı,
Her éli min bucaqlı
Qarapapaq élleri.
Valeh Hacılar’ın şiirlerinde tarihî şahsiyetlere yer verilmiştir. Bunlardan birisi Mehrali Bey’dir. Mehrali Bey Hacılar’ın Vuruldum adlı şiirinde şu şekilde vücut bulmuştur:
Méhralı Bey - dastanlara düzülen,
Hemlesinde düşmen sefi pozulan,
Tarixlere qızıl xetle yazılan
Qehremanlıq illerine vuruldum.
Bu mısralar milletin bünyesinde destanlara konu olabilecek kadar mert yiğitlerin yetiştiğinin göstergesidir.
Hacılar’ın şiirlerinde yer bulan başka bir tarihî şahsiyet de Mustafa Kemal ATATÜRK’tür. ATATÜRKÜM adlı şiirinde Valeh Hacılar ATATÜRK’ün milletiyle bütünleşmiş bir lider olduğunu şu mısralarla anlatmıştır:
Atatürküm - azadlığın carçısı,
Atatürküm - edaletin özüdür.
Her arzusu - milyonların arzusu
Her bir sözü ataların sözüdür.
Onun odu - bir dünyalıq heraret,
Onun yurdu - qardaşlığın me’bedi
Onun adı - neğmemizde neqaret,
Milyon - Milyon könüllerde ebedi.
Valeh Hacılar’ın Başına Dolanım Veten isimli şiirinde Karapapak Türklerinin vatan sevgileri dile getirilmektedir:
Torpağında gezir,
Havandan udur,
Suyundan içirik,
Qışın hemin qış,
Baharın hemin bahar ki,
Dolanım başına, ay Veten.
Erenler Er İgidler adlı şiirinde Hacılar yine vatan sevgisini başka bir şekilde dile getirmiştir:
Erenler, er igidler
Méydan-méydan vuruşub,
Torpaq-torpaq döyüşüb,
Millet déye alışıb,
Veten déye ölermiş.
Vatan uğrunda canını feda edenlerin aslında ölmediğini yine aynı şiirde şu mısralarla dile getirmiştir:
Erenler, er igidler
Kelme-kelme süzülüb,
Setir - setir düzülüb,
Kitab-kitab yazılıb
Yéniden dirilermiş.
Bu vatan sevgisinin yanında Türk milletinin vatanını düşmanına çiğnetmemesini Hacılar, Erzurum için yazdığı Bu Yerler isimli şiirinde şu şekilde dile getirmektedir:
Memleketin siperidi doğudan,
Çekinmeyib müxennetden, yağıdan,
Nizam-nizam orduları dağıdan,
Perenleri pozan yérdi bu yérler.
Bu şiirde, toprağını düşmana çiğnetmeyen bir insan portresi ile karşı karşıya kalınmaktadır. Bu da Hacılar’ın şiirlerinde Türk milletini millet yapan en önemli özelliklerinden birine çekilen dikkatin örneğidir.
İmirhesen Bayatıları şiirinde Hacılar insanın doğasında var olan beğenme duygusunun en uç noktası olan aşkı üstü kapalı bir biçimde şöyle dile getirmiştir:
Körpüden boylanan qız