Айзек азимов коинот оқимлари

Айзек Азимов. Коинот оқимлари (роман) 
назария юлдуз таркибидаги углероднинг нега тўсатдан ошиб 
кетишини тушунтириб беролмаган. Угелеродли оқимлар 
мавжудлиги ҳозир маълум. Биз харитага унинг йўлини 
чизишимиз, охирги ўн минг йилликда қайси юлдузлар оқимдан 
ўтганлигини аниқлашимиз ва бу ахборотни янги юлдузларнинг 
пайдо бўлиши, уларнинг нурланиш оқими билан таққослашимиз 
мумкин. Худди шу ишларни Рик бажарган бўлиши керак. Унинг 
Резидентга 
кўрсатишга 
уринган 
ҳисоб-китоблари 
ва 
кузатишлари асосида ҳам менимча, ана шу назария ётади. Лекин 
ҳозир бошқа муҳимроқ иш бор: зудлик билан Флорина 
аҳолисини кўчириш зарур. 
— 
Иш мана шунга бориб етади, деб ўйлагандим, — деди 
вазминлик билан Файф. 
— 
Кечирасиз, Жунц, бунинг асло иложи йўқ, — деди Эбл. 
— 
Нега иложи йўқ? 
— 
Флорина қуёши қачон портлайди? 
— 
Билмайман. Рикнинг бир йил олдинги ташвишли хабарига 
кўра, жуда оз вақт қолган. 
— 
Сиз бу муддатни аниқлай оласизми?
— 
Йўқ. 
— 
Қачон бундай имконият туғилади? 
— 
Айтиш қийин. Рикнинг ҳисоб-китобларини топган 
тақдиримизда ҳам, уларни қайта текшириб чиқиш керак. 
— 
Сиз коинот тадқиқотчисининг назарияси тўғрилигига 
кафил бўла оласизми?
Жунц қовоқларини уйди. 
— 
Менинг ишончим комил, лекин ҳеч бир олим назариянинг 
тўғрилигига олдиндан кафил бўла олмайди. 
— 
Демак, сиз далилланмаган қуруқ гап асосида Флорина 
аҳолисини кўчирмоқчимисиз? 
— 
Бутун сайёра аҳолисининг ҳаёти қандайдир мол-матоҳ 
эмаски, уни хавфга қўйиб далил-исбот қидириб юрсак. 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
146

---

Айзек Азимов. Коинот оқимлари (роман) 
— 
Агар Флорина оддий сайёра бўлганда, мен таклифингизга 
шу заҳотиёқ розилик билдирардим. Флорина бутун Галактикани 
кирт билан таъминлайди. Сизнинг талабингизни қондириш жуда 
мушкул. 
— 
Жаноблар, арзон таннархли киртнинг сири тез орада 
бизнинг қўлимизда бўлади. Бир йилдан сўнг кирт 
яккаҳокимлигига чек қўйилади. 
— 
Аниқроқ тушунтириб бера оласизми? 
— 
Мана энди, Файф, мажлисимиз асосий нуқтасига етиб 
келди. Кирт барча аҳоли яшайдиган сайёраларнинг ичида фақат 
Флоринада ўсади. Киртнинг ўсиш имконияти билан 
портлашолди жараёни бир-бирига боғлиқлиги эҳтимоли жуда 
катта. Ўйлаб кўринг, Галактикада портлай деб турган бошқа 
қуёшнинг бўлмагани каби, кирт ўсадиган бошқа сайёра ҳам йўқ, 
— 
тушунтирди Салим Жунц. 
— 
Сафсата, - деди Файф. 
— 
Наҳотки? Нега бўлмаса, кирт Флоринада кирт сифатида 
ўсади-ю, ўзга ҳар қандай сайёрада эса фақат пахта бўлиб 
кўкаради? Олимлар қанча даврдан бери уни бошқа сайёраларда 
сунъий ўстиришга, етиштириш шарт-шароитларини аниқлашга 
беҳуда уриниб келишаётир. Бунга портлашолди жараёни билан 
боғлиқ омиллар таъсир этиши мумкинлиги энди бизга аён. 
— 
Улар Флорина қуёшининг нурланишини қайтаришга 
ҳаракат ҳам қилишган, — деди жаҳл билан Файф. 
— 
Ҳа, фақат нурланиш спектрининг кўзга кўринувчи ва 
ультрабинафша қисмини такрорлай олувчи электр ёйи ёрдамида 
уринишган. Инфрақизил қисми-чи? Бундан ҳам ташқаридагиси-
чи? Магнит майдонлари тўғрисида нима дейиш мумкин? 
Электронлар эмиссияси ҳақида-чи? Коинот нурларининг 
таъсири бўйича қандай хулоса бор? Мен физик йўналишдаги 
биокимёгар эмасман, бу ерда мен билмайдиган ўзга омиллар ҳам 
мавжуддир. Тез орада бутун Галактикадаги физик йўналишдаги 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
147

---

Айзек Азимов. Коинот оқимлари (роман) 
биокимёгарлар бу муаммони ҳал этишга киришадилар. 
Ишонтириб айтишим мумкин-ки, бир йил ўтгач масала ечилади. 
— 
Лоф қиляпсиз? — ғўлдиради Файф. 
— 
Сквайр Файф, бир йилдан сўнг сизнинг Флоринадаги 
ерларингиз янги юлдуз биланми ёки йўқми, ўз қадрини 
йўқотади. Сиз уни сотинг. Бутун Флоринани сотиб юборинг! 
Трантор пулини тўлайди. 
— 
Бутун сайёрани сотиб олиш! — ажабланди Эбл. 
— 
Нима, мумкин эмасми? Транторнинг маблағи етарли. 
Бутун Галактика аҳолисининг сизга нисбатан туғилувчи меҳр-
муҳаббати чиқимларингизни минг маротаба орттириб қоплайди. 
Сиз юз миллионлаб ҳаётни сақлаб қоласиз, ҳаммани арзон кирт 
билан таъминлайсиз. 
— 
Мен ўйлаб кўраман, — деди Эбл. 
У Файфга боқди. Сквайр кўзларини пастга қаратди. Бир оз 
сукут сақлагач, у ҳам сўз қотди: 
— 
Мен ҳам ўйлаб кўраман.
Салим Жунц жилмайди. 
— 
Жуда узоқ ўйламанг. Кирт воқеаси тез орада овоза 
бўлади. Уни тўхтатиб қололмайсиз. Унда эркин ҳаракат 
қилолмайсиз. Шу ернинг ўзида савдолашганингиз маъқул! 
***
Резидент жуда маъюс эди. 
— 
Наҳотки, ҳаммаси чин бўлса? — такрорларди у. — 
Наҳотки шундай? Флорина энди йўқоладими? 
— 
Афсуски шундай, — деди Жунц. 
Теренс бир қўли билан иккинчисини ушлади. 
— 
Агар сизга Рикнинг ҳисоб-китоблари керак бўлса, уларни 
уйимдаги менинг статистик қоғозларим орасидан топиш 
мумкин. Ҳеч кимнинг хаёлига келмаслиги учун, эски, юз йил 
илгариги статистик маълумотлар ичига тиқиб қўйганман. 
www.ziyouz.com
 kutubxonasi 
148

---

Айзек Азимов. Коинот оқимлари (роман) 
— 
Менга қаранг, — деди Жунц. — Бир таклиф бор. Биз 
ЮКТБ билан келиша олсак керак. Бизнинг ишларимизда 
Флоринада ёрдам бера оладиган одам зарур, у флориналикларни 
яқиндан билиши, барча шарт-шароитларни уларга тушунтира 
олиши, аҳоли кўчиришни уюштириши, бунинг учун қайси 
сайёралар тўғри келишини аниқлаши керак. Менимча, сиз ўша 
одамсиз. 
— 
Яъни, сизга подачи зарур экан-да?! Шу билан ўз жонимни 
қутқараманми? Нега энди йўқ дейишим керак? — Резидентнинг 
кўзлари тўсатдан ёшга тўлди. — Мен ахир йўқотяпман. Менинг 
на уйим, на сайёрам бўлади. Ҳаммамиз йўқотяпмиз. 
Флориналиклар сайёрасини, саркликлар бойлигини, Трантор эса 
бу бойликни қўлга киритиш имкониятини йўқотяпти. Ҳеч ким 
ҳеч нарса ютмаяпти. 
— 
Агар бир нарсани ҳисобга олмасак, — деди юмшоқлик 
билан Жунц - Янги Галактикада, мувозанатдан чиққан 
юлдузларсиз ҳам ҳаммага етарли кирт бўлади ва сиёсий 
бирдамликка яқинлашган Галактикада, барибир ғолиблар 
бўлади. Уларнинг сони квадрильондан ҳам ортиқ. Улар 
Галактиканинг аҳолиси — ўшалар ютди, мана ўшалар ғолиб!