Адҳам ваисов

ЭШАКЕМ (URTICARIA)

Эшакем – аллергик касалликлар гуруҳига кириб, тери ва баъзан шиллиқ қаватларда фақат қаварчиқлардан иборат тошмалар билан кечади.

Клиникаси. Эшакемнинг клиник кўринишлари турли бўлиши мумкин ва бугунги кунда ўткир эшакеми, Квинкенинг ўткир чегараланган шиши, сурункали қайталаниб турувчи, қуёш таъсиридаги ва контакт эшакеми турларини ажратадилар.
Турғун тугунчали эшакем ва болалар эшакемида қаварчиқлар кейинчалик тугунча ва тугунча-пуфакчага айланишини кўзда тутиб, кўп олимлар уларни қичима касалликнинг турларига киритганлар.
Эшакеми касаллиги терида бўртмали (қаварчиқ) тошмалар тошиши билан характерланади. Оқиш-қизғиш бўртмалар, пилакчалар эпидермисда ва дерманинг юзаки қисмида, қисқа муддатли ҳужайралар ичида шиш ҳосил бўлиши ҳисобига вужудга келади. Квинке шиши дерма ва гиподермада катта-катта юзали шишлар эвазига кузатилади. Ҳар иккала касаллик ўткир ёки сурункали қайталовчи турда кечиши мумкин. Эшакеми ва Квинке шиши биргаликда ёки айри-айри учраши мумкин. Наслдан-наслга ўтувчи Квинке шишида эшакеми камдан-кам ҳолларда ҳамкорликда кузатилади.
Синонимлари: эшакеми-urticaria; Квинке шиши-oedema Quinc­ke, ангионевротик шиш, гигант эшакеми.
Ўткир эшакем (Urticaria acuta) бирданига бошланиб, бемор терисида турли катталикдаги, пушти-қизил қаварчиқлар ва қаттиқ қичишиш билан кечади. Уларнинг шакли турли, кўпинча юмалоқ, тезда бир-бирига қўшилиб, ўрта қисмининг ранги булутлашиб атрофи пушти, ноаниқ чегарали бўлади.
Квинкенинг ўткир чегараланган шиши кўпроқ оддий ўткир эшак­еми билан бирга кечиб, беморнинг юзида, жинсий аъзоларида шиллиқ парда ва тери ости ёғ клетчаткасининг чегараланган гигант катталикдаги шиши бўлиб, айрим ҳолатларда жуда хавфли кечади. Мисол, ҳиқилдоқда жойлашган қаварчиқлар стеноз ва асфиксиянинг сабаби бўлиб беморни жуда қийнаб, экстремал ҳолатда тиббий ёрдам талаб қилади. Квинке шишида бемор шикоятлар йўқлигини ёки бўл­ма­са камроқ ачишиш ва қичишишга эътибор қилади.
Давоси.
1. Антигистамин хусусиятига эга бўлган воситалар: Н1-блокатор­лардан бошланади, масалан, гидроксизин ёки терфенадин. Агар бу воситалар самарасиз бўлса, Н2-блокаторлари (циметадин) ва семиз ҳужайраларни стабиллаштирувчи препаратлар (кетотифен) қўшилади.
2. Преднизолон.
3. Маҳаллий даво теридаги ўзгаришларга қараб.