Адабиёт назариясига оид энг муҳим атамалар изохи

Оқ шеър-вазн, туроғи мавжуд, аммо қофиясиз шеър.

Севсанг мени ёшлигимда ҳам,
Оппоқ сочли чоғимда ҳам сев.
Севсанг мени бойлигимда ҳам,
Қашшоқ юрган чоғимда ҳам сев... (Шухрат)
Oq she'rda vazn saqlansa-da, biroq qofiyalar bo'lmaydi, ya'ni uning orni "oq" qoladi. Shuning uchun ham bunday she'rlar "oq she'r" deyiladi. Qofiya talab etilmagani uchun ham oq she'rda shoirning imkoniyatlari ancha keng bo'ladi, ya'ni o'z fikrlarini erkin ifodalay oladi. M. Shayxzodaning "Mirzo Ulug'bek" tragediyasi, Sofoklning "Shoh Edip", V. Shekspiming "Otello", "Gamlet", "Qirol Lir", "Romeo va Julyetta" kabi asarlarining tarjimalari oq she’ning ajoyib namunalaridir.

ЭПИК ТУР ЖАНРЛАРИ

1. 
   Ҳикоя-бир сюжет тармоғи (воқеа)га асосланган жанр. А.Қаҳҳорнинг “Даҳшат”, “Минг бир жон”, «Анор» ҳикоялари.
   
2. 
   Қисса-2-3 сюжет тармоғига эга, кам сонли қаҳрамонлар қатнашган эпик жанр. Ў.Ҳошимовнинг «Қалбингга қулоқ сол», «Баҳор қайтмайди», А.Қаҳҳорнинг «Синчалак» қиссалари.
   
3. 
   Роман-бир неча сюжет тармоғига эга, бир қанча қаҳрамонларга эга, баъзан диология («Фрғона ғонг отгунча», «Машъал»), трилогия («Уфқ»), эпопея («Қуллар», «Навоий») кўринишларига эга жанр.
   
4. 
   Мемуар-ёзувчи ўзи иштирок этган воқеалар, хотираларни баён этган асар.(«Бобурнома»)
   
5. 
   Тазкира(“қайд этиш”, “ёзиб қўйиш”)-ёзувчи ва шоирлар ҳаёти хақида маълумот асар бўлиб, уларнинг асарларидан баъзан парча ҳам берилади. (Навоий «Мажолисун-нафоис», «Насойимул-муҳаббат»)
   
6. 
   Публицистик жанрлар: очерк, эссе, бадиа, мақола, фелpетон, памфлет (газета ва журнал мақолалари)
   

ДРАМАТИК ТУР ЖАНРЛАРИ

1. 
   Драма(юн. амалиёт, ҳаракат)-маиший ҳаёт масалаларига бағишланган саҳна асари. Ортиқча кулги, фожиа бўлмайди.
   
2. 
   Комедия-конфликт(сюжет)и кулги асосига қурилган, сатирик ва юмористик турга эга саҳна асари.( Ҳамза “Майсаранинг иши”, А.Қаҳҳор “Янги ер”, “Аяжонларим”, С.Аҳмад “Келинлар қўзғолони”)
   
3.