Адабиёт назариясига оид энг муҳим атамалар изохи


Матал-халқнинг зукколиги ифодаланган эпик асар. Тез айтиш-



Download 195 Kb.
bet12/18
Sana10.04.2022
Hajmi195 Kb.
#541649
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   18
Bog'liq
2 5188315880773129319

Матал-халқнинг зукколиги ифодаланган эпик асар.
Тез айтиш-аллитерацияга асосланган, болалар нутқини ўстиришга асосланган жанр.
Марсия-йиғи қўшиғи
БАДИИЙ (тасвир воситалари) САНЪАТЛАР
Маънавий санъатлар-сўз маъноси билан боғлиқ
Лафзий санъатлар-сўз шакли билан боғлиқ.
Ҳарф санъатлари-араб ҳарфларининг шакли билан боғлиқ санъатлар.
Қофия санъатлари.
Маънавий санъатлар
Муболаға-бўрттириш санъати.
а) таблиғ-ҳаётда бўлиб, одам ишонадиган муболаға; Tasvirdagi bo’rttirishni aql qabul qilsa-da, lekin hayotda u
uchramaydi. Bu tabiig' (arabcha katta, kuchli ma'nosini beradi) deb yuritiladi: "Olganing oltin, ko'zlaganing kumush bo'lsin", " Tuproq olsang-oltin bo'lsin" kabi.
б)иғроқ-ҳаётда юз бериб, одам ишонмайдиган муболаға. Tasvirdagi aqlga sig'maydigan, inson tafakkuri mantig'iga to'g'ri kelmaydigan mubolag'a ig'roq yoki ifrot (arabcha-haddan oshish, chegaradan tashqariga chiqish) deb yuritiladi: "Sar hovuzdan katta edi kosasi..." ( "Alpomish "), Semurg' uchganda bo'ron qo'zg'oladi, yashin uchganday bo'ladi, qanoti ko'kni qoplaydi (H. Olimjon, "Semurg") kabi.
Ul sanamkim suv yaqosinda paritek o'ltirur,
G'oyati nozuklukindin suv bila yutsa bo'lur. Atoiyning tasviricha, bu sanamjuda go'zal, go'yo nurdan yaratilgan, bir so'z bilan aytsak, panning o'zi, shunchalik nozikld, bir qultum suv bilan yutib yuborish mumkin. Bu aqlga sig'maydi, hayot mantig'iga tamoman zid keladi.
в) ғулув-ҳаётда юз бермайдиган, одам ишонмайдиган муболаға: «тўқсон молнинг терисидан ковуши» Tasvirdagi tasavvur qilib bo'lmaydigan, haddan ziyod mubolag'ani hayotda hech kim ko'rmagan. Bu g'uluv (arabcha-1. Qiychuv; 2. Haddan oshmoq) deb yuritiladi: "Go'ro'g'li qilichining har hamlasi qirq ming lashkarning bo'ynini uzardi..." yoki "Ko'kan yig'layverib shudgorni ko'l qilibdi" (G'. G'ulom) kabi. "Jangchi Tursun"da ona-Vatan tuprog'ining har qarichini asrash lozimligini uqtirar ekan,
"Qayoqqa chekinasan?
Bormi keraksiz yering?
Ne uchun odam bonding,
kelmasang dushmanga teng?" deya hayqiradi:
Sening uchun butun elni
Og'ir uyat tutsinmi?
Seni ko'rganda quyosh
yuzini bekitsinmi?..
Ko'zing tushganda Amu
Ilondek to'lg'onsinmi?
Zarafshon uyatingdan
yantoq kabi yonsinmi?..
Bu kabi mubolag'alar aniq asarning g'oyasini ochishda eng zarur va yaratuvchan vositadir, ayni paytda, ular san'atkor qalbining bepoyonligini, tafakkurining xalqchilligini, shoironaligini ko'rsatadi.

Download 195 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish