Abdulla sher axloqshunoslik


Yaxshilikni sen о ‘zingga kema qil



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet57/209
Sana04.06.2022
Hajmi10,65 Mb.
#635217
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   209
Bog'liq
Axloqshunoslik (Abdulla Sher)

Yaxshilikni sen о ‘zingga kema qil,
Hech kishiga ranju ozor bermagiP.
Jom iy bu dostonda axloqiy tarbiya m asalasiga h a m aloqida to ‘xtaladi: 
X udo bergan n e ’m atn i — inson m o h iy a tid a g i axloqni -o‘z v aq tid a
1 Jomiy. Bahoriston. Sh.Shomuham edov taijimasi.T., «Yozuvchi», 1997, 7—8-b.
2 0 ‘sha manba, 23-bet.
3 Jomiy. Silsilat uz-zahab. Vasfiy taijimasi. / / Tanlangan asarlar. Т., G ‘.G ‘ulom
nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1971, 149-bet.
www.ziyouz.com kutubxonasi


parvarish qilib borilm asa, kishi fazilat egasi b o ‘lolm aydi, tarbiyasi sust 
odam ning axloqi tez so 'n ib qolgan olovga o ‘xshaydi, boshida axloqiy 
darajasi past kishi esa tarbiya tufayli qalbi gurillab yonib, yuksak axloq 
egasiga aylanishi m um kin:
Agarchi olov bashardir bemajol,
Biroq tarbiyatdan bo ‘lur barkamol'.
Jom iy asarlaridagi axloqiy g'oyalar hozir ham biz uchun qim m atli, 
o ‘z aham iyatini yo‘qotgan emas.
T em u riylar davri axloqshunosligida N avoiyning nazari tu sh g an
allom a, uning zam ondoshi H usayn Voiz Koshifiyning (1440—1505) 
siym osi alohida diqqatga sazovor. X ondam irning ta rifiga ко ra, u 
«m a’qul va maxsus ilm larning barchasidan to ‘la naflangan va bahram and 
b o ig a n kishi». Koshifiyning axloqshunoslikka doir eng m ashhur asari 
«Axloqi M u hsiniy»dir. H usayn B oyqaroning o ‘g ‘li, M arv hok im i 
s h a h z o d a M u h sin M irz o g a b a g ‘ish la n g a n b u k ito b d a K o sh ifiy
axloqshunoslikning ju d a k o ‘p tushunchalariga sharh beradi, ularni jo n li, 
hayotiy m isollar, shuningdek, qadim gi hikoyatlar asosida talqin etadi. 
U yaxshilik va yom onlik haqida fikr yuritar ekan, yaxshilikni asosan 
e z g u lik m a ’n o s id a tu s h u n a d i. E z g u lik n in g ib tid o s in i K o s h ifiy
xushxulqlilikda ko‘radi. Insoniy fazilatlami u tarbiya, bilim, tajriba orqali 
tark ib topadi deb hisoblaydi. H alollik, rostgo‘ylik, m ehnatsevarlik, 
insonparvarlik singari axloqiy m e ’yorlar va tam o y illar ezgulikning 
poydevori sifatida olib qaraladi.
Koshifiy adolat tushunchasiga, ayniqsa, batafsil to ‘xtaladi va uni 
o ‘ziga xos sharhlaydi. M utafakkir adolatni insonning eng yaxshi fazilati, 
adolatsizlikni esa y o m on odam lardagi eng yom on illat tarzida taq d im
qiladi. Shuningdek, Koshifiy adolatning ijtimoiylik xususiyatini h am
nazard an qochirm aydi: adolat natijasida m ulk boqiy, m am lakat boy- 
b a d a v la t, k e n tla ru sh a h a rla r obo d b o 'la d i. Z u lm esa m am la k a tn i 
tanazzulga olib keladi. Koshifiyning fikriga ko‘ra, jam iyat tabaqalari 
bir-biri bilan m ustahkam ijtimoiy bog‘liqlikka ega: agar jam iyatda adolat 
hukm surmasa, zaiflar yo‘qoladi, zaiflarsiz esa kuchlilarning ham b o ‘lishi 
m um kin emas. Y a’ni adolatsiz tuzum da jam iyat inqirozga uchraydi. 
A dolat — insoniy jam iy atn i baxt-saodatga olib boruvchi yo 1.

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   53   54   55   56   57   58   59   60   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish