Abdulla sher axloqshunoslik


 Alisher Navoiy. Mukammal asarlar to ‘plami. Т. 3. Т., 1988, 544 545-b



Download 10,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/209
Sana04.06.2022
Hajmi10,65 Mb.
#635217
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   209
Bog'liq
Axloqshunoslik (Abdulla Sher)

Alisher Navoiy. Mukammal asarlar to ‘plami. Т. 3. Т., 1988, 544 545-b.
2 0 ‘sha manba, 545-b.
www.ziyouz.com kutubxonasi


erishm ay o ‘tish xuddi ham m om ga kirib, yuvinm ay chiqib ketish bilan 
barobar, deydi. D em ak, ulug‘ m utafakkirning fikriga k o ‘ra, h a r bir 
inson bu dunyoda Xudo unga atab n e ’m at sifatida yaratgan fazilatlar 
egasi b o ‘lm og‘i, kom illikka intilm og‘i zaru r, ana o ‘shandagina u o ‘z 
insonlik burchini bajargan, inson degan no m n i oqlagan sanaladi.
Buyuk m utafakkirning «M ahbub ul-qulub» asari, ayniqsa, Tem uriylar 
davri axloqshunosligi taraqqiyotiga k atta hissa q o ‘shdi. U c h qism dan 
iborat bu asarda nafaqat ta s a w u f axloqshunosligi va axloqining, balki 
butun m usulm on Sharqi axloq ilm ining nazariy m uam m olari ko‘tariladi. 
Shuningdek, u p and no m a sifatida ham diq qatg a sazovor. U n d a raiyat 
ahli barcha tabaqalarining odobi, xulqi va axloqiy tam oyillari haqida 
fikr yuritar ekan, Navoiy Suqrot izidan bo rib , q o n u n n i adolat bilan 
aynanlashtiradi: «Z indon ahli — d o ‘zax ahli», — deydi m u tafak kir1. 
Ayni paytda, halol m ehnat bilan kun kechiruvchi dehqonga ulkan saxovat 
egasi, qurt-qum ursqadan tortib, gadoy-u m usofirgacha yem ak berguvchi, 
no w o y -u allofni ish bilan ta ’m inlovchi, darveshlar kachkuliyu m am lakat 
xazinasini to ‘ldiruvchi, barchaga rizq ulashuvchi olijanob jannatiy inson, 
axloqiy nam una sifatida qaraydi: «D ehqonki d o n a sochar, yerni yorm oq 
bila rizq yo‘lin ochar», - deydi sho ir va u n in g q o ‘sh haydayotgan 
paytini O dam A toning holatiga o ‘x sh atad i2.
D ehqo n ga berilgan b unchalik yuksak b ah o g a, d e h q o n ch ilik n in g
boshqa kasblardan yuqori qo'yilishiga sabab shuki, boshqa sohadagi 
odam lardan, deylik, hu n arm an d lard an — ajoyib ashyolar, m e ’m or- 
quruvchilardan — buyuk binolar n echa o ‘n , yuz, hatto m ing yillarga 
yodgor b o ‘lib qoladi va bu yodgorliklar bilan birga ularning nom lari 
uzoq vaqt yashaydi. D ehqonning m eh n ati esa shu jih a td a n m a ’lum
m a’noda fiysabullo chekilgan zahm at: uning m e h n a t m ahsuli yer ustida 
qolmaydi, yerdan paydo bo‘lib, yerga singib ketadi. A m m o uning mahsuli 
bilan inson tirik va dasturxon ochiq.
«M ahbub ul-qulub» da kom il inson m asalasi h a m o ‘ziga xos tarzd a 
o ‘rtaga tashlanadi. N avoiy naqshbandiya sulukining axloqiy talablaridan 
kelib chiqib, o ‘z zam onasi bilan ham nafas b o ‘la oladigan va doim o 
kom illikka intilib yashaydigan insonni axloqiy n a m u n a deb biladi. 
C hunki, har bir inson faqat o ‘z zam onasidagina m avjud va shu mavjudlik 
doirasidagina b iro r ish qilishga qodir; o h , o ‘tm ish z o ‘r edi, oltin davrlar

Download 10,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish