A toshmatov, sh sh. Magzumova

Bolalar bo‘limidagi bemorlarga tegishli hamshira kuzatuvi va
hamshira parvarishi bayonnomalari
Bemor muammolari
Hamshira choralarining turlari
1. M arkaziy asab 
tiz im in in g z a r a r la ­
nishi sababli tez (har 
kuni), o ‘rta (3-4 kun 
ichida 1-2 m arotaba), 
kam (7-8 kun ichida 1 
m a ro ta b a ) k u z a tila - 
digan kechasi peshob 
tuta olmaslik bilan namo­
yon bo'lgan enurez.
1. Peshob chiqarib qo'yish vaqtini aniqlash 
(uxlagandan so‘ng necha soatdan keyin).
2. P esh o b c h iq a rib q o ‘y ish d a n s o 'n g
bemorning shu zahoti uyg‘onishga qobilligini 
aniqlash uchun uni uyqu vaqtida kuzatish.
3. M ajburan uyg'otilganda bemor oriyen- 
tirovkani yo‘qotishi mavjudligini aniqlash.
4. Uyg‘onganda bem orning mushaklarida 
kuchsizlik borligini aniqlash.
5. Kunduzgi va kechki uyqu vaqtida bolada 
terlash kuzatilishini aniqlash.
6. Bola ertalab en u rez epizodini eslay 
olishini aniqlash.
7. Bemorning to ‘shagi va uyqu kiyimini tez 
alm ashtirishni ta ’m inlash.
8 .B e m o rg a o d d iy s h a x s iy g ig iy e n a
ko'nikm alarini o'rgatish.
2. I jtim o iy va 
pedagogik tarbiyasizlik 
sa b a b li u y d a n k etib
q o lis h va d a y d is h
(pedagogik qoloqlik va 
d e v ia n t x u lq ) b ila n
nam oyon bo'lgan mayl 
buzilishlari.
1. Bolaning xulqini kuchli nazorat qilish lozim.
2. Bola bilan psixologik aloqa o'rnatish.
3. Tarbiyachilar, pedagoglar, psixologlar 
ishtirokida bem orni bo'sh vaqtini tashkil qilish.
4. B archa rejalari haqida q o 'rq m asd an
hamshiraga aytib turishi lozimligi to ‘g‘risida bola 
bilan kelishib olish kerak.
5. Bolada anchagina ijobiy fazilatlar borligi, 
u atrofdagilarga kerakligini bolaga sezdirish lozim.
6. 0 ‘zining qochib ketish rejasiga boshqa 
bolalarni qo'shib olishini oldini olish.
7. Sayr paytida bola so'zlari va xulqini diqqat 
bilan kuzatish.
3. M arkaziy asab 
tiz im in in g z a r a r l a ­
nishi sababli duduqla- 
n ish b ila n n am o y o n
bo'lgan nu tq buzilishi.
1. Bola bilan psixologik aloqa o'rnatish.
2. Bola uchun kerakli m uhit yaratish.
3. Logoped, psixolog, psixoterapevt ishti­
rokida doim m ashg'ulotlar o'tkazish.
4. Bolaga gapirmaslik tartibini bajarishga 
ko'm aklashish.
5. Tarbiyachilar yoidamida bolani band qilish.
6. «N utq talvasasi* holatida kerakli so'zni 
aytib yordam berish.
7. Logopedik mashg'ulotlar foydasini ota-ona- 
larga tushuntirib, ular bilan aloqani saqlab turish
117

---

4. Markaziy asab 
tiz im in in g z a ra rla - 
nishi sababli stereotip 
im o -is h o ra la r (tik ) 
bilan namoyon bo'lgan 
harakat buzilishlari.
1. Bola xulq-atvorini nazorat qilish.
2. Bola bilan psixologik aloqa o'matish.
3. Harakat faollashishini, harakatlar tavsifi 
va kelib chiqish vaqtini bolaga bildirmasdan 
kuzatish.
4. Bola uchun g'ayritabiiy harakatlardan uni 
e ’tiborini chalg'itish.
5.
Bolani boshqa bolalar hazillaridan va 
ayblashidan saqlash.
6.Turli usullar bilan bolani stereotipik hara­
katlardan chalg'itish, bu uchun qiziqroq ta’sir- 
larga qiziqtirish kerak (o'yinlar, musiqa va h.k.).
7.
Tarbiyachilar yordamida bolani band qilish.
8.
Bolaning ota-onasiga va tarbiyachilariga 
stereotip harakatlar va imo-ishoralar uchun uni 
tanqid qilish mumkin emasligini tushuntirish.
5. Yengil darajadagi 
aql rivojining sustligi 
(parsial aql zaifligi) 
sababli o'rganish qo- 
biliyatlarining pastligi 
bilan namoyon bo'lgan 
ijtim o iy va m ak tab
dezadaptatsiyasi.
1. Bola bilan psixologik aloqa o'matish.
2. Bola ota-onasini psixologik tekshirishdan 
o'tkazish.
3. Tarbiyachilar ishtirokida bolani individual 
va guruhdagi mashg'ulotlarga jalb qilish.
4. Bolani tetiklashtiruvchi mashg'ulotlar 
bilan ta’minlash, psixolog, pedagog va logoped 
bilan darslar o'tish.
5. Bemorni toliquvchanligi va bo'shash- 
ganligini tarqatish uchun ijobiy emotsional 
muhit yaratish.
6. Toza havoda sayr qilishni ta’minlash.
7.
Tasvirlash qobiliyati borbolalaiga loy va plas- 
tilin bilan mashg'ul bo'lishga sharoit yaratib berish.
6. Autizm sababli 
atrofdagilar bilan mu- 
loqot qilishni istamas- 
lik bilan namoyon bo'l­
gan emotsiyalar doira- 
sining buzilishi.
1. Bola bilan psixologik aloqa o'matish.
2. Bolani unga bildirmasdan kuzatish.
3. Bolani ehtiyojlari va xohishlarini inobatga 
olib foydali mashg'ulotlarga va uyinga jalb qilish.
4. Tarbiyachi ishtirokida bolani yakkalik 
sharoitida bosqichli o'yinlarga jalb qilish.
5. Bola bilan muloyim muomala qilib, ammo 
aniq va baland ovozda gaplashish.
6. Bolaga yakka qolishga ruxsat berib, uni 
doim kuzatib turish.
7.
B em or bilan bajarilayotgan barcha 
h a ra k a tla rn i (k iy in ish , yuvinish va h.k.) 
sharhlar bilan bajarish.

---