A. R. Babajanov, A. M. Muqumov, Z. X. Xafizova yerdan foydalanishda integratsion boshqaruv

YeMni namayon bo’lishi
Siyosiy 
Hal qikuvchi 
Iqtisodiy
Ekologik 
Yerga mulkchilik 
Yer uchastkalariga 
huquq turlari 
Yerga mulkchilik 
Yerlarni baholash 
Yer huquqlarining 
mohiyati 
Yerda xo’jalik 
yuritish shakllari 
Renta munosabatlari
Yerni qayta tiklash 
Yerni berish shartlari
Foydalanishning huquqiy 
holati
Yerni muhofaza qilish 
Yerni qayta tiklash
Yer ijarasi 
Yerdan foydalanganlik uchun to’lovlar
Yer bozori
Yerdan foydalanish tarkibi
Qishloq xo’jalik rayonlashtirish 
Yer turlari va ekinlar tarkibi
Yerni qayta tiklash
Zarar o’rnini qoplash
Yerdan foydalanish 
samaradorligi
Yer munosabatlarini muvofiqlashtirish qirralari
Siyosiy 
Huquqiy 
Iqtisodiy
Ekologik

---

152 
yerdan foydalanishdagi muhofaza tadbirlarini mensimaslik, nainki kengaytirilgan, 
hattoki resurslarni oddiy qayta tiklash jarayonining mavjud emasligi qishloq xo‘jalik 
yerlari mahsuldorligini pasayishiga, ularni sho‘rlanishiga va botqoqlanishiga, 
ifloslanishiga, yerning ustki tuproq qatlamining buzilishiga, yerlarni zararlanishiga va 
zaharlanishiga olib keladi. Yerdan foydalanish amaliyoti ro‘y-rost ko‘rsatmoqdaki, 
keyingi yillari yer resurslaridan foydalanishda bunday salbiy jarayonlar 
kuchaymoqda. Muvofiqlashtirishning ekologik qirrasi yer munosabatlari tizimini 
unday takomillashtirishga (to‘g‘rilashga) qaratilganki, bunda birinchidan, yer 
resurslaridan foydalanishdagi mavjud salbiy jarayonlarini tugatish, ikkinchidan, 
ularni ekologik holatlari nuqtaiy nazaridan anchagina to‘la, oqilona va samarali 
foydalanishni ta’minlaydi. Yer resurslarini qayta tiklash, yer monitoringi va yerdan 
foydalanishni nazorati, yerlani muhofaza qilish singari yerdan foydalanish tizimini 
boshqarishning funksiyalari yer munosabatlarini muvofiqlashtirishni ekologik 
qirrasining mexanizmlari hisoblanadilar. 
Yer munosabatlarini muvofiqlashtirish kichik tizimi hamda yer resurslaridan 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri foydalanish kichik tizimlari turlicha maqsadli mohiyatga ega 
bo‘lganliklari sababli yerlardan foydalanishni boshqarish funksiyasi ikkita guruhga 
bo‘linadi (24-rasmga qarang). Bu ba’zi funksiyalar yerdan foydalanishni 
boshqarishning ham birinchi, ham ikkinchi tizimlarini amalga oshirish uchun 
foydalaniladi. 
Yer munosabatlarini muvofiqlashtirishning asosiy funksiyalari quydagilardir:

yer qonunchilik ijodi;

yer resurslaridan foydalanishni bashoratlash va rejalashtirish;

yerlarni tarmoqlararo taqsimlash va qayta taqsimlash; 

yer kadastri;

yer tuzish; 

yerdan foydalanishga to‘lovlar mexanizmi.