A. M. Karimova, D. M. Malikova pul va banklar

11-Chizma. Ishlab chiqarish fondlarining doiraviy aylanishi

Kredit yordamida tovar-moddiy boyliklar, turli mashina va mexanizmlar sotib olinadi, iste’molchilar mablag’lari yetarli boʻlmagan hollarda toʻlovni kechiktirib nasiyaga tovarlar sotib olish va boshqa har xil toʻlovlarni amalga oshirish imkoniyatiga ega boʻladilar. Kredit vositasida jamiyatda kengaytirilgan takror ishlab chiqarish uzluksizligiga erishiladi.

§10.2.Kreditlash tamoyillari

Kredit munosabatlari quyidagi tamoyillar (prinsiplar) ga rioya etgan holda amalga oshiriladi.

Mudatlilik

Ta`minlanganlilik

Qaytarib berishlilik

Maqadlilik

To`lovlilik

Samaradorlilik

Chizma-12. Kredilash tamoyillari


1.Kreditning qaytarib berishlik tamoyiliga asosan kreditga berilgan mablag’lar belgilangan muddatda qaytarib berilishi lozim, ya’ni, kredit «yeb ketarga» berilmaydi. Berilgan kreditni qaytarmaslik yoki undan kechib yuborish bozor iqtisodiyoti qonunlariga ziddir.

“Yaxshilaringiz qarzni yaxshi ado etuvchi kishilardir”.

Muhammad payg’ambar alayhis-salom qissasi.
Hadislar²⁶


2. Kreditning muddatlilik tamoyiliga koʻra kredit ma’lum muddatga beriladi. Bu muddat kredit shartnomasida belgilab qoʻyiladi. Agar qarz oluvchi kreditni oʻz muddatida qaytarmasa, qarz beruvchi tomonidan iqtisodiy jazo choralari koʻrilishi, ya’ni, jarimalar solinishi, kredit foizining oshirilishi, kredit muddatini qisqartirilishi mumkin. Bu choralar ham yordam bermasa qarz beruvchi kreditni xoʻjalik sudi orqali undirib olishi mumkin.

“Qarzni oʻz vaqtida bermasdan choʻzib yurish zulmdir”.

Muhammad payg’ambar alayhis-salom qissasi.
Hadislar²⁷