A. M. Karimova, D. M. Malikova pul va banklar

3. Kreditning ta’minlanganlik tamoyili olingan kredit summasini qaytarib berilishini kafolatlaydi. Hozirda kreditlarni ta’minlanishi quyidagi usullar yordamida amalga oshiriladi:

• 
  qarz oluvchining mol-mulkini garovga olish orqali;
  
• 
  kredit summasini sug’urta kompaniyalari tomonidan sug’urtalash yoʻli bilan;
  
• 
  uchinchi shaxslar tomonidan ishonch xatlari yoki kafolatnomalar berish orqali.
  

Ta’minlanmagan kredit berilishi uni qaytarilmasligi asosidir.
“Kafil boʻlguncha, kafting bilan choʻg’ ushla”.
(Oʻzbek xalq maqoli)
4.Kreditning toʻlovlilik tamoyili olingan kreditdan foydalanganlik uchun haq toʻlanishini bildiradi. Odatda kredit uchun toʻlanadigan haq «foiz», «ssuda foizi» yoki «bank foizi» deyiladi. Ssuda foizi tom ma’noda kreditning bahosidir. Ayrim hollarda foizsiz ya’ni, imtiyozli kreditlar ham berilishi mumkin.


Janobi Rasululloh qarzdordan haqini soʻrab gapirgan odam toʻg’risida bunday deganlar: “ Haqd²⁸ or odamning gapirishga haqqi bor”.
Muhammad payg’ambar alayhis-salom qissasi.
Hadislar²⁹
5. Kreditning maqsadlilik tamoyili qarz oluvchi tomonidan olingan kredit aniq bir maqsadga sarflanishi lozimligini bildiradi. Qarz beruvchi berilgan kreditni shartnomada koʻrsatilgan maqsadda sarflanishi ustidan nazorat oʻrnatadi. Agar kredit boshqa maqsadlarga sarflanayotgani ma’lum boʻlib qolsa, kredit berish toʻxtatiladi va berilgan kreditni muddatidan avval undirib olish choralari koʻriladi.

“Qarzdor qarzini uzar, xotin yonida qolar”.

(Oʻzbek xalq maqoli)³⁰
6. Kreditning samaradorligi tamoyili kreditdan oqilona foydalanishni taqozo etadi. Bu tamoyil nafaqat kreditning qaytarilishi va foiz summasining toʻlanishi, balki undan tashqari shu kredit yordamida qarz oluvchi qancha daromad olishi, foyda koʻrishini ham belgilaydi. U yoki bu loyiha boʻyicha kredit berishdan avval, beriladigan kredit samaradorligini aniqlash va boshqa loyihalar bilan taqqoslab koʻrish lozim. Kaysi loyiha samaraliroq boʻlsa, ana shu loyihaga kredit berish maqsadga muvofiq boʻladi. Samaradorlik tamoyili va unga rioya qilish kreditni boshqa tamoyillarini bajarilishi uchun asos hisoblanadi.

“Qarz tovush chiqarmasa ham, uxlagani qoʻymas”.

(Oʻzbek xalq maqoli)³¹