А или заиф болалар шижшш1яси тошкент "у киту вчи" 19S 4



Download 4,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/39
Sana14.04.2022
Hajmi4,86 Mb.
#550294
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   39
Bog'liq
Ақли заиф Мамедов



А ИЛИ ЗАИФ БОЛАЛАР ШИЖШШ1ЯСИ
ТОШКЕНТ - "У КИТУ ВЧИ" - 19S 4


Т а к Р и з ч и л а р
Fo3HeB Э . Г . , психояопш фанлари доктори, профеооор 
Бердиев Г.Ж.Низомий номли ТДПИ Укит.увчиои
Ушбу кУлланмада акли заиф болалар поихололгяои фанининг умумклй 
масалалари, акли заифлик муаммоои, акли заиф болалар поихика—  
сининг ривожланиш хуоуоиятлари, очиб берилади. Акли заиф б о л а в -  
ла рнинг билиш жараёнларининг у зи га хос томонлари хакида м а ъ л ^ -  
м от лар келтирилади. фмда, акли заиф болалар шахсининг ш акллга— 
нишига оид назарий билимлар баён этилади. куллвнмада узига х = о о  
дифференциал диагноотия ахамиятга era булган мвъдумотлар 
хвыш 
Урин олга н. кулланма дефектология факультети тала бала р ига , ) с в м  
да ёрдамчи мактабларнинг ходимларига мудааллвнган.


К И Р и ш
Дунёда бегащоя ш и за , махсус парваришга мухтси булиб 
t j f h
-
ладиган ва киока вактда жонли мавжудот ичида э н г юкори чу книга 
ч в к в оладиган, барча нарсаларга у з хукмини утка за ди га н, табиат 
конунларидан фойдалшгвн холда уни хам у з мухофазасига олади- 
г в н , онтогенетик тараккиёт боскичида киска вактда мислсиз ка тта
йулни босиб утадиган кудратга эга булган-инсон боласидир. У ни нг 
куч-кудр а ти аклидандир.
Хар бир д а вла т, жамият тараккиёти, у н и н г истикболи шу д а в­
л а т, мамлакатда яшовчи фукароларнинг аклий савияси билан белги­
ланади. щу сабабли кунгина тараккий этга н давлатлар а клли , и др ок- 
л и , иктидорли, маълумотли, кобилият л и , та ла нт ли кипшларни 
у
зга
мамлакатлардан у з давлатига олиб келиш чораларини куришган.
АШИнинг хозирги кундага тараккиёт даражасига етишида хам бу атак 
чи оуиллардан бирини ташкил этади.
Жамият фен ва техникасининг ривдаланишида акл мухим омил 
ва мезонлардан бири булоа, хар бир ха л кн и н г маънавият жихатдвн 
бойлигини, ахлокан гасак погонада эканлигини, инсошюрварлиги- 
н и , фукаролари робот эмас, балки тулаконли чин инсон эканлипгаи 
аникловчи мезонлардан бири-.&ла'рнинг ногиронларга ва шу жумладан 
турли сабабларга кура акли зйиф булиб колген болаларга мучооаба - 
т и , диккат эътиборидир,
Б
у
халк маколларида, хадисларида, даний ва у зга р и во ятл вр - 
да етарли даражада у з ифодасини то п та н . 1Цу сабабли хам тарихвн 
буюк акл., тафаккур эгалари булган Ибн Сино, Мирзо У л у гб е к, А д - 
Хора змий ва бошкалар билан оламга мацвдр булган ва квлаяакда 
хам тарёккий этган мамлакатлар ичида у з урнини топа олишгв бар­
ча имкониятлари мавжуд булган мустакил узбекистонда юртбошимиз, 
хукуматимиз соглом авлсдни во яга келтириш ва шакллантиришга 
алохида эътибор бераяпти, Б ун и н г да лили сифатида "Соглом авлод 
у ч у н " давлат даотури, уни бошквриш, бажарш у чу н хукумат том о- 
нидан катта маблагларнинг ажратшшши, "Соглом авлод у ч у н " ордени- 
н и н ш г жорий килиниши, "У л у г б е к ", "Б о л а л н к ", "Экосан" ва балка 
жамгармаларнинг ташкил этилишини курсатиш мумкин.^ Юкоридаги *а м - 
рармалар, дастурларнинг юзага кедишида мухим омилларцан бири 
акли заифлик муаммосидар. Бу муаммо йил сайин нафакнт ^ зб о ки о - 
тонда, балки дунёнинг барча шшшкатлдрида долзарблишиб б о рая п -
/


т и . Вутун дунё оогллкни саклаш ташкилотининг маъдумотларига к } -
ра дунёда акли заифлар ахолининг 3 % ини, оон жихатдан 100 мил- 
лиондан ортик кишини, мустёкил давлатлар хавдуотлигида 9 миллион- 
дэн*. 
ортик кишини ташкил этади. Бундай
н.ук.оошшларни эрта ёшлигидан аниклвш, пе да го ги к наяоратсиз к о л - 
пан болалардан ёки рухий ривш ланиш сустлашган болалардан ажра- 
та билип мутахаооиолар одцида тур га н э нг маъоулиятли ва мураккаб 
вазифалардан биридир. Аммо, акли заиф болалар, уларнинг турлари, 
рухий рив сила ниш и ни н г узига хоо хуоусиятлари, билиш жараёнлари 
ва шахо оифатяари хакида хозирги кун талабигв жавоб берадиган 
махсус адабиётларнинг йуклиги бу с охала ги мутахаооисларни тайёр- 
лашга салбий таъсир ки ла япти . Узбек тилида У к тв *улланма, ёки 
даролик талабига жавоб берадиган бирорта адвбиёт й ук. Руо ти л и ­
да то п этилган адабиётлар хам махсус поихология дастуридата 
барча масалаларни у з ичига камраб ололмаган.
Юкоридагиларни инобатга олган ходда, муаллифлар биринчи 
бор узбек тилида махоуо психологиянинг тармоги булган акли зеиф 
болалар психологияси буйича дефектология факультета талабалари, 
ёрдамчи мактабларяияг У к и ту вчи ва тврбиячилари учун Увдв кул ла н - 
ма тайёрлади ва у ни Сиз китобхокнинг мулохазали диккатига х а во - 
ла этадилар.
Муаллифлар.


i к и с м
АКЛИ ЗАИФ БОЛАЛАР ПСИХОЛОГИЯСИНИНГ УМУМИЙ 
МАСАЛАЛАРИ
I БУЛИИ. Акли заиф болалар поихояогияси 
фанининг мавзу бахои макоади уолублври 
в а ваз ифа лари
Поихопогия фанининг мавзу бахои умуман р ухи ятн и н г, хусуоан 
иноон рухиятининг намоён булиши, ривожланишини урганувчи оохадир. 
Поихологйя онгли оубъект-инооннинг ички дунёоини урганади.
Психология атамеои "поихо" - калб, "логос " -Укиш, оуз мвъ- 
нооини билдиради. Аммо, бу киока жумла иноон рухияти хакида старе­
ли мвълуыот бермайди. Поихология фанининг мавзу бахоини р у х и я т и *
туларок таоаввур килиш учун рухий жараёняарнинг кечиш мохиятини, 
ички кечинмвларнинг (сезгилар, фикрлар, хиооиётлар) нрмоён бу- 
лиш конуниятларини тушуниш лозим. Кишилик жамиятининг тарихий 
тсраккиёти давомида эришилган ютукларни эолаб утитимиз даркор.
Биз оуз шритмокчи булган оохе-акли звиф болалар поихологияои, 
мехоуо поихо логиянинг бир тармоки булиб, аклвй жихвтдан турли 
д~ражада мбъёрдан четлашган бола ва укувчиларнинг рухий конуни­
ятларини урганади. Махоуо поихология-нукоонли болаларнинг рухий 
конуниятларини Урганувчи фан булиб, куйидаги киомлардан иборат:
1 . 
ли заиф болалар поихояогияси,
2 . Кулоги карлар ва заиф эшитувчи болалар поихологияои,
3 . Кузи кур ва заиф курувчи болалар поихологияои,

Download 4,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish