2-Mavzu: Sezgilar klassifikatsiyasi. Sezgilarning o`zgaruvchan shakllari

Nemis olimlaridan biri Bernshtayn ham sinesteziya jarayonini tadqiq qilish uchun baliqlarda tadqiqot o‘tkazgan. Ular yorug‘likka nisbatan rangni o‘zgartirishgan. Krab suv ustida suzsaoch rangda bo‘lgan, suv tagida esa to‘q rangga kirgan, uning ko‘z gavharini olib boshqa baliqlarda ham tadqiqot o‘tkazilganda huddi shunday o‘zgarish kuzatilgan. Sinesteziya elementlari har birimizda mavjud biz nafaqat tovushlarni ranglarni, balki musiqada ham shu holatlarni ajratishimiz mumkin. Ba’zi bir xafta kunlarini ham ma’lum bir rangga bog‘lashadi. Bu holatlarda ayniqsa bolalarda yaqqolroq namoyon bo‘ladi. Masalan bastakor Skryabin tovushlarni ma’lum rang sifatida idrok qilgan.

• 
  Nemis olimlaridan biri Bernshtayn ham sinesteziya jarayonini tadqiq qilish uchun baliqlarda tadqiqot o‘tkazgan. Ular yorug‘likka nisbatan rangni o‘zgartirishgan. Krab suv ustida suzsaoch rangda bo‘lgan, suv tagida esa to‘q rangga kirgan, uning ko‘z gavharini olib boshqa baliqlarda ham tadqiqot o‘tkazilganda huddi shunday o‘zgarish kuzatilgan. Sinesteziya elementlari har birimizda mavjud biz nafaqat tovushlarni ranglarni, balki musiqada ham shu holatlarni ajratishimiz mumkin. Ba’zi bir xafta kunlarini ham ma’lum bir rangga bog‘lashadi. Bu holatlarda ayniqsa bolalarda yaqqolroq namoyon bo‘ladi. Masalan bastakor Skryabin tovushlarni ma’lum rang sifatida idrok qilgan.
  

Sensibilizatsiya

• 
  Adaptatsiyadan tashqari sezuvchanlikni boshqa shakllari ham mavjud, ular organizm tashqi muhit bilan aloqasida emas, balki organizmning ichki holatida ko‘rinadi. Bu sezgirlikni oshishi bilan belgilanib, sensibilizatsiya jarayoni deb nomlanadi. Sezgirlikni bu o‘zgaruvchan shaklini o‘rganish amaliy ahamiyatga ega. Bu kasbiy faoliyat bilan bevosita bog‘liqdir. Buni sezgirlikni oshirishda ham qo‘llanilishi mumkin. sensibilizatsiyani ikki asosiy shaklga ajratish mumkin. Birinchisi organizmdagi umumiy fiziologik o‘zgarishlar bilan bog‘liq. Ikkinchisi psixologik o‘zgarishlar bilan bog‘liqdir. Bular sub’ektga ma’lum bir topshiriqlar berilganda vujudga keladi.