2-Mavzu: Sezgilar klassifikatsiyasi. Sezgilarning o`zgaruvchan shakllari

Sezgirlikni o‘lchashni ikki xil shakli mavjud. Birinchisi sezgining absolyut darajasini va sezgining o‘ziga xosligini o‘lchasa, ikkinchisi esa sezgining turli xilligini, birinchi va oxirgi signallar o‘rtasidagi farqlarni o‘rganadi.

• 
  Sezgirlikni o‘lchashni ikki xil shakli mavjud. Birinchisi sezgining absolyut darajasini va sezgining o‘ziga xosligini o‘lchasa, ikkinchisi esa sezgining turli xilligini, birinchi va oxirgi signallar o‘rtasidagi farqlarni o‘rganadi.
  
• 
  Sezgidagi farqlarni o‘lchash, signallarni o‘rtasidagi farqlarni, o‘zgarishlarni aniqlash qobiliyati tadqiq qilingan.
  
• 
  1700 yillarda fransuz fizigi Buger yorug‘likni qabul qilgan vaqt eng minimal qo‘zg‘atuvchilarni aniqlash imkoniyatini topgan. 1834 yili bu fakt nemis psixologi Veber tomonidan ham aniqlangan. U tanadagi yuk og‘irligini tekshirgan. Uning fikriga ko‘ra minimal yukni bilish 1G‘30 ni tashkil qilar ekan.
  

Nemis olimi Fexner agar qo‘zg‘atuvchilarning intensivligi geometrik progressiyada oshsa, uning kengligini arifmetik progressiyada oshadi. Bu psixofizika qonuni hisoblanadi.

• 
  Nemis olimi Fexner agar qo‘zg‘atuvchilarning intensivligi geometrik progressiyada oshsa, uning kengligini arifmetik progressiyada oshadi. Bu psixofizika qonuni hisoblanadi.
  
• 
  Sezgirlikni o‘lchrshda quyidagi xulosalarga kelish mumkin:
  
• 
  Absolyut va o‘zgaruvchan sezuvchanlik o‘lchanishi mumkin.
  
• 
  Sezgining absolyut va o‘zgaruvchan nafaqat sub’ektiv indikatorlarda (tekshiriluvchining og‘zaki hisoboti) balki ob’ektiv indikatorda ishlatilishi mumkin.
  
• 
  Ob’ektiv va sub’ektiv indikatorlarni solishtirganda sezuvchanlik chegarasi aksariyat hollarda sezgisini o‘lchash vaqtida zarur bo‘ladi
  

http://fayllar.org