|
Lektor, tyutor, edvayzer va boshka sub’ektlarning vazifalari. Lektor uzining xar bir ma’ruza mashguloti buyicha ukituvchi raxbarligisiz amalga oshiriladigan talabaning mustakil ta’limiga (TMT) ga 0,5-1 soat oraligida vakt ajratishi maksadga muvofik.
Tyutor - fan ukituvchisi sifatida amaliy va laboratoriya mashgulotlarini olib boradi, maslaxat beradi, URTMI ni tashkil kiladi va amalga oshiradi, kurs ishlariga raxbarlik kiladi, amaliyotlarni tashkil kiladi.
Tyutor xar bir talabaning fanni urganishini nazorat kiladi, shaxsiy topshiriklarni bajarishini va amaliy mashgulotlardagi faoliyatini baxolaydi va zarur bulsa yordam kursatadi. Shuningdek, tyutor talabaning anik bir fanni urganishdagi faoliyatini umumiy taxlil kilishi mumkin.
Tyutorlar kuyidagi sifatlarga ega bulishlari lozim:
ukituvchilik: amaliy mashgulotlarni talab darajasida olib borish, talabalarga kasbiy uzini anglashda yordam berish, fanning ukuv-uslubiy materiallaridan tugri va samarali foydalanishlarini ta’minlash;
maslaxatchilik: talabalarning bilish jarayonlarini muvofiklashtirish, guruxli maslaxat va mulokot darslarini olib borish, fanning turli masalalari buyicha talabalarga yakka tartibda maslaxatlar berish;
menejerlik: talabalar guruxlarini yigish va shakllantirish, guruxli mashgulotlarni boshkarish, talabalarning fanni uzlashtirishini nazorat kilish.
Tyutorning vazifalari kuyidagilardan iborat:
talabaning ukishi maksimal darajada samarali bulishiga yordam
berish;
talabalarning uzlashtirishini muntazam nazorat kilish;
bajarilgan topshirikdar buyicha talaba bilan alokani ta’minlash;
guruxli va yakka tartibda maslaxatlar berish;
butun ukish davrida ukishga bulgan kizikishini ta’minlash.
Tyutor URTMI uchun xar bir amaliy mashgulotga nisbatan 0,5-1 soat
oraligida vakt ajratishi tavsiya etiladi.
Shaxsiy ukuv trayektoriyasini tanlash va amalga oshirish, shuningdek ukuv rejalarining mobilligi va moslashuvchanligini ta’minlash uchun kredit ta’lim tizimi sharoitida oliy ukuv yurtlarida maslaxat xizmati, ya’ni edvayzerlar - akademik maslaxatchilar xizmati tashkil kilinadi. Ularning soni fakultetdagi talabalarning sonidan kelib chikib aniklanadi.
Edvayzerlar talabalarning akademik manfaatlarini ximoya kilishi va ukuv jarayonini tashkil etish buyicha barcha zarur axborot materiallarini tayyorlashda ishtirok etishi, ularni talabalarga elektron shaklda takdim etishi va ularning shaxsiy ukuv rejalarini tuzish va tuzatish kiritishda yordam berishi, uslubiy materiallarning uz vaktida tayyorlanishi va mavjudligini, yunalishning barcha fanlari buyicha oralik va yakuniy nazoratlarni utkazish koidalarining bajarilishini nazorat kilishi zarur.
Edvayzer - ukish davri buyicha shaxsiy ukuv trayektoriyasini tanlash va ta’lim dasturini uzlashtirishga yordam beruvchi ukituvchi xisoblanadi. Bundan tashkari, edvayzer talabaga kelgusidagi karerasiga oid masalalarni yechishda, bitiruv ishi mavzusini tanlashda, kasbiy amaliyot bazalarini aniklashda maslaxat yordamini kursatishi mumkin.
Edvayzerning vazifalari kuyidagilardan iborat buladi:
talabalarga shaxsiy ukuv trayektoriyalarini aniklash va ta’lim dasturini uzlashtirishda yordam kursatish;
ukuv trayektoriyasini tanlashda talabalarning extiyojlari, kizikishlari va istaklarini aniklash;
talabalarga fanlarni tanlashda maslaxatlar berish;
talabalarga shaxsiy ukuv rejalarini tuzish va zarur bulsa tuzatishga yordam berish;
talabalarning uzlashtirishi va akademik mavkei masalalari buyicha ekspert komissiyalari ishida ishtirok etish.
Edvayzerlar kafedra mudirlari bilan kelishilgan xolda oliy ukuv yurti rektori buyrugi bilan tayinlanadi.
Edvayzer talabalarni oliy ukuv yurtining uziga xos jixatlari, ishchi ukuv rejasi mazmuni, diplom olish uchun kuyiladigan talablar, tanlangan yunalishning imkoniyatlari bilan tanishtiradi va talabalarning moyilligi, imkoniyatlari, kizikishlari va maksadlariga muvofik shaxsiy ukuv trayektoriyalarini tanlashda yordamchi xisoblanadi.
Edvayzer kayd kilish tadbirlarida ishtirok etadi. X,ar bir edvayzerga RO tomonidan ma’lum mikdorda talabalar biriktiriladi. Talabalar biriktirilgandan sung edvayzer ular bilan shaxsiy rejimda ishlashga utadi.
Edvayzer tashkiliy-uslubiy ishlarda ishtirok etadi xamda fanlarni tanlash va ularga yozilish buyicha maslaxatlar beradi, yunalishning tanlov fanlari kataloglari va ishchi ukuv dasturlari bilan tanishtiradi.
Ukuv yili davomida edvayzer fakultet dekani tomonidan tasdiklanadigan maslaxat jadvallariga muvofik ishlaydi. Talabalarning shoshilinch akademik muammolarini xal kilish maksadida edvayzer ish jadvalidan tashkari shaxsiy uchrashuvlarni xam belgilashi mumkin.
Edvayzerning maslaxatchilik faoliyati kuyidagilarni uz ichiga oladi:
talabalarni ta’lim jarayonining koidalari bilan tanishtirish;
talabalarning karashlari, kadriyatlari, ularning moyilligi va imkoniyatlarini aniklash;
namunaviy ukuv reja va tanlov fanlari katalogi bilan tanishtirish (majburiy, tanlov fanlari ruyxatini, fanlarning prerekvizitlarini tuzishga kuyiladigan talablar bilan);
kreditlar mikdori va ularni uzlashtirish buyicha tushuntirishlar olib borish.
Kredit-modul tizimida xorijda keng tarkalgan supervayzerlik, moderatorlik, fasilitatorlik kabi faoliyat turlari xam kuzda tutilishi mumkin.
Fasilitator - (ingliz tilida facilitator, latincha facilis-engil, kulay) - guruxlardagi faoliyat natijasini samarali baxolash, muammoning ilmiy yechimini topishga yunaltirish, guruxdagi komunikatsiyani rivojlantirish kabi vazifalarni bajaradi.
Moderator - kabul kilingan koidalarga amal kilish tekshiradi, tinglovchilarning mustakil fikrlash va ishlash kobiliyatlarni rivojlantirish, bilish faolyatini faollashtirishga yordam beradi. Ma’lumotni, seminarni, treninglar va davra suxbatlarini boshkaradi, fikrlarni umumlashtiradi.
Supervayzer - kuyidagi turt fazifani bajaradi: ukituvchi sifatida urgatadi, fasilitatorlik, maslaxatchi, ekspert vazifani bajaradi.
Bizning ta’limda ushbu faoliyatlarning xammasi professor- ukituvchilar tomonidan bajariladi. Ukituvchilik faoliyatini bunday
turlarga ajratish bu faoliyat turining samarasini yanada oshiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
