2-mavzu. Mahsulot sifatini nazorati qilish tizimi

6.22(a)-rasm. Qiya tushishda qatlamdan to’lqinni aks etilishi.

Agar vektor Ye tushish yuzasida yotsa, tushuvchi to’lqin qutblanishi vertikal deyiladi, vektor Ye tushish yuzasiga perpendikulyar bo’lsa – gorizontal deyiladi.

Oynali aks etish koeffitsienti uchun qatlamga bog’liqligi.

bu yerda, ŕ_1,2 va ŕ_2,3 – 1-2 va 2-3 muhitlar bo’linish chegarasidan oynali aks etish koeffitsienti; θ₁ = arcos θ₀ - sinish burchagi; ά₂ = - umumiy holda vektor hisoblanuvchi to’lqinli son.

Ushbu ko’rinish tushuvchi to’lqinni har qanday qutblanish turi uchun umumiy hisoblanadi (vertikal va gorizontal) va shuningdek to’lqinni qatlamga normal tushishida farq – unga kiruvchi a’zolar uchun qiymatlarda. Agar tushuvchi to’lqin qutblanishi proizvol hisoblansa va qutblanish burchagi ξ bo’lsa, uni ikkita tashkil etuvchiga vektorli bo’linishi o’tkaziladi: ma’lum bo’lgan formulalar bo’yicha keyingi hisob bilan gorizontal va vertikalga. Aks etishni natija beruvchi koeffitsienti quyidagicha aniqlanadi:

ni hisobga olgan holda ŕ_s uchun qiymatdan, R_c qatlamdan va φ_s fazadan aks etish energetik koeffitsient uchun qiymat topiladi. ŕ_s, R_{c ,} φ_s uchun tenglamalarda davriy a’zolarni mavjudligi, ε₂ va h/λ₀ o’zgarishida funktsiya berilganlarini obsilyatsiyasi to’g’risida izoh beradi. Bog’liqlik tahlili (7.24-rasm b, v) quyidagi asosiy xulosalar qilishga yordam beradi.

6.23(b,v)-Rasm. Metall asosdagi dielektrik qatlam qalinligidan R_c (b) va φ_s (v) larni hisobli bog’liqliklari:
1-ε₂ istalgan, tgδ₂=0; 2a- ε₂=1,8 ; 2b- ε₂=3,0 va tgδ₂= 0,01; 3- ε₂=2,23 va tgδ₂=0,1

1. 
   Funktsiyalarni fazoviy davri quyidagi yordamida aniqlanadi:
   

bu yerda λ₀ – tushuvchi to’lqin uzunligi; ω – xuddi shu to’lqinni aylana chastotasi; s – yorug’lik tezligi; tg σ₂ – muxit moddasini yo’qolishlar burchagining tangensi.

Qatlam qalinligi sezilarli darajada kattalashida ostsilyatsiyalar to’xtaydilar va qatlamdan aks etish koeffitsienti, qatlamni oldingi chegarani aks etish koeffitsientiga teng bo’lib qoladi.

2. 
   Bir turli izotron muhitda joylashgan yarim to’lqin qatlamlari to’lqinni qatlamga tushish burchagining diapozonida aks etmaydigan bo’lib qoladilar.
   
3. 
   Optikaga o’xshab O’YuCH diapozonida, chegaradan aks etilgan energiya bo’linishini keskin kamayishiga olib keluvchi chegaralovchi muhitlarni tenglashtirishni amalga oshirish mumkin. Tenglashtirish o’rtacha qatlamni quyidagi parametrlarida bo’lib o’tadi.
   

Bu yerda ancha sifatli tenglashish, shuningdek tushuvchi to’lqinlarni vertikal qutblanishida kuzatiladi. Qatlamdan aks etish koeffitsintiga bog’liqlik xususyatlari, O’YuCH diapazonida shaffof bo’lgan muxit va materialarni putur yetkazmasdan nazorat qilishni ko’p sonli O’YuCH usullari asosida qo’llaniladi. Analog ishlar to’lqinni radio shaffof qatlam orqali o’tish koeffitsienti uchun ham qilinishi mumkin. Bu ikkala koeffitsient ham o’zaro bog’liqdirlar: misol uchun yassi to’lqin va dielektriklar uchun yo’qolishlarsiz o’tishni energetik keffitsienti T =1-R sifatida aniqlanadi.
Natijalarni tahlil qilishda, muhit bilan o’zaro ta’sir natijasida kelib chiqqan signalni umumiy kuchsizlanish kattaligini bilish zarur. To’lqin energiyasi quyidagi asosiy sabablar tufayli kamayib boradi:
Muhitda yutilishi, mikrobo’lakchalar bilan bo’linishi, bo’linish chegaralarini noideal shaffofligi bilan kelib chiqqan kuchsizlanish, qabul qilib yo’naltiruvchi antennalarini noideal yo’nalgaligi hisobiga.
Natijada umumiy kuchsizlanish (dV), ushbu tashkil etuvchilarni yig’indisi bo’ladi:




bu yerda, V-bo’lakcha hajmi; - qutblanuvchi bo’lakcha koeffitsienti; bo’lakcha materialini dielektrik o’tuvchanligi; G – antennalar yo’naltirilgan harakatini koeffitsienti; S₀- qatlamni qarama-qarshi yuzasiga effektiv aks etuvchi maydon. Kattalik D_c misol uchun qatlamga tushuvchi to’lqinlarni vertikal qutblash uchun quyidagi bilan aniqlanadi:

bu yerda n₂= qatlam materialini to’lqinni ishchi uzunligida qatlam materialini sinish ko’rsatkichi. Quvvati 10^-2 Vt O’YuCH generatori va 10^-9 Vt sezgirlik qabul qilgich mavjudligida ya’ni 70 dB dinamik diapozonli kompakt aparatura yordamida katta xajmdagi mahsulotlarni aks ettirish rejimda nazorat qilish mumkin, misol uchun keng sinfli qurilish materiallarini aks etish chuqurligi , 8 mm to’lqin uzunligida 50- 100 mm uch santimetrli diapozonda 250-600 mm ni tashkil etadi.