14-mavzu. Ishlab chiqarish omillari bozori

B 
U
1
 
U
2
 
N 
t
1
 
t
2
 
t
0
 
0 
Bir kundagi ish 
haqi 
W
, so’m /soat 
W
2
 
W
1
 
S
L
 

---

14.13-rasm. Minimal ish haqi va bandlik 
Minimal ish haqi o’rnatilmaganda ishchilarning bandlik darajasi va ish haqi 
muvozanat holat (E nuqta) orqali aniqlanadi. Muvozanat holatda ish bilan L
e
ishchi band 
bo’ladi va u W
e
miqdorda ish haqi oladi. Minimal ish haqini muvozanat ish haqidan yuqori 
qilib belgilanishi W
min
>W
e
, ish bilan band bo’lgan ishchilar sonini L
M
gacha qisqartiradi 
(Nima uchun deganda, firma bunday narxda kamroq ishchi yollaydi). 
Monopolistik mehnat bozori.
Amalda kasaba uyushmalarini Monopolist deb 
qarash mumkin. Ular ishchilarga o’z ta’sirini o’tkazib, mehnat taklifini qisqartirib, ish 
haqini oshirishga harakat qiladilar. Faraz qilaylik, kasaba uyushmalari sof Monopolist. 
Ushbu holat 16.14-rasmda keltirilgan. 
Raqobatlashgan mehnat bozorida muvozanat E nuqtada o’rnatiladi va L
e
ishchi ish 
bilan ta’minlanib, W
e
ish haqi oladi. Mehnat bozorida kasaba uyushmasi Monopol 
hokimiyatga ega bo’lganligi uchun, u band bo’lgan ishchilar sonini L
e
dan L
M
ga 
qisqartirib, ish haqini W
e
dan W
M
ga oshirishi mumkin. Ishchilar oladigan alternativ foyda 
(iqtisodiy renta) ANMW
M
to’rtburchak yuziga teng.