1-tema: Hu’jjettaniwshiliq pán sipatinda. Hújjet hám oniń wazipalari. Málimleme hám hújjet túsinigi. Reje

5-Tema. Baspa boyinsha ulıwma tusinikler hám dáwirlik boyınsha baspa turleri.
Málimleme baspa - "ilimiy yamasa ámeliy xarakterdegi qısqasha maǵlıwmatlardı óz ishine alǵan, operativ qıdırıw ushın qolay tártipte jaylastırılǵan hám úzliksiz oqıwǵa armalǵan baspa" bolip esaplanadi. Málimleme baspalarınıń eń zárúrli túrlerine sózlikler, málimlemeler hám enciklopediyalar kiredi. Olardıń tur sheńberi oǵada túrme-túr - kóp tomli , kóp tilli enciklopediyalaridan tartıp tar máqset penen ıqsham máǵliwmatlarǵa shekem ( qollanba, katalog ). Óytkeni , málimleme baspada hár qanday maǵlıwmat bolıwı múmkin ( tema boyınsha, materialdıń ilimiy dárejesi, prezentaciya usılları, kólemi hám basqalar.) hám hár qanday oqıwshı qatlamına mólsherlengen boladi.
Málimleme baspalarınıń eń keń tarqalǵan funkciyası málimleme funkciyası esaplanadı : olar túrme-túr xarakterdegi maǵlıwmatlardı alıw, pán hám ámeliyat boyınsha tóplanǵan bilimlerdi ulıwmalastırıw ushın mólsherlengen. Olar maǵlıwmattı kemeytiw zárúrshiligi sebepli arnawlı faktlar tańlawı menen ajralıp turadı ; arnawlı til hám usıl, prezentaciyanıń lakonizmi; zárúr maǵlıwmatlardı qıdırıw ushın maksimal ashıqlıq. Bulardıń barlıǵı materialdı usınıs etiw jáne onı optimallashtiriwdiń ayriqsha jolların talap etedi, bul málimleme baspalariniń arnawlı dúzilisinde hám qıdırıw jóneltiriw qurallarınan aktiv paydalanıwda óz kórinisin tabadı. Maǵlıwmat beretuǵın baspalar ushın material saylanǵan, qayta islengen hám máqsetke muwapıq sistemalastırılgan bolıp, bul áwele bolajaq oqıwshınıń mólsherlengen sorawlarına juwap beriw wazıypasına baylanıslı. Oqıwshı baspanıń belgili bir bólimine ol yamasa bul tárzde múráájat etip, kerekli juwaptı aladı. Juwaplar olardaǵı maǵlıwmatlardıń zárúrligi, tolıqlıǵı, paydalılıǵı hám jańa, sipatliliǵi menen xarakterlenedi. Informaciyanıń xarakteri oqıwshınıń adresi hám baspanıń anıq máqsetine qarap tez ózgeredi.
Málimleme basılımin dúziwdiń eń zárúrli talabı onıń konsepciyasin eń anıq hám tolıq islep shıǵıw bolıp, ol belgili kıtapxanlıq toparı talaplarin hám baspanıń anıq wazıypaların esapqa alıwı kerek. Hár qanday maǵlıwmat basilimi informaciya, sorawlardiń belgili bir túri ushın juwap boliptabiladi. Baspanıń dúzilisi, mazmunı, informaciyanı usınıs etiw usılı hám informaciyanı usınıs jetiw birlikleri talapǵa sáykes keliwi kerek. Málimleme basılıwı ( berilgen juwaplar ) avtor ( jámáát avtorı ) bilimi menen oqıwshılardıń bólek, tolıq bolmaǵan bilimleri ortasındaǵı boslıqtı toltiradi.
Baspa túsinigi málimlemeni redakciyaliq tayarlaw ushın tiykar boladı ; baspanıń tiykarǵı parametrlerin proektlestiriw basqıshında detallastiriw redaktorǵa óz jumısıniń barlıq basqıshlarında informaciya hám informaciyalı qararlar qabıllaw imkániyatın beredi. Buǵan baylanıslı redaktordıń málimlemeniń tipologiyaliq qásiyetlerin tereń biliwi ayriqsha áhmiyetge iye.